حلقه مفقوده سبک زندگی قرآنی؛ مصداق یا معنا
گروه فعالیتهای قرآنی: در گفتمان سازی سبک زندگی قرآنی دو نظریه بیش از همه حرف برای گفتن دارد و هر یک خود را حلقه مفقوده سبک زندگی قرآنی می‌داند؛ یکی به مصداق زندگی نظر دارد و دیگری به معنا.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، آخرین جلسه شورای علمی طرح حیات طیبه قرآنی با موضوع «گفتمان‌سازی سبک زندگی قرآنی» با حضور طبیبی عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، فخاری سرپرست امور پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی، اکبری عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه اراک، نعمتی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی و مجری طرح و جودکی سردبیر خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه استان مرکزی برگزار شد.
استخراج مصادیق سبک زندگی از آیات قرآن
علیرضا طبیبی در این نشست گفت: قبل از بحث در زمینه سبک زندگی قرآنی و اینکه بخواهیم خروجی خوبی داشته باشیم باید اول مصادیق سبک زندگی را تعیین کنیم، اینکه واقعاً مصادیق سبک زندگی کجاست؟ در حوزه خوردن و آشامیدن؛ همانطور که خداوند میفرماید:«وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»، (اعراف/31) یعنی اول باید اثبات کنیم قرآن ماهیتاً چیزی دارد به نام سبک زندگی، اولین سؤال هم همین است، اینکه آیا قرآن پاسخگو است؟ آیا توان ارائه سبک زندگی دارد؟
وی افزود: قرآن جامعیت اعتدالی دارد، باید تبیین کنیم که توان ارائه سبک زندگی را دارد، یعنی قرآن آیات مربوط به زندگی را به ما داده، درباره خوردن میفرماید: «وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا» و در عین حال تأکید می‌کند: «تمتعوا» یعنی لذت ببرید، قرآن با رنگ نسبت دارد وگرنه نمی‌گفت: «تَسُرُّ النَّاظِرِينَ»، پس رنگ و لذت بردن بیننده، در قرآن امری ارزشمند است، در قدم دوم باید آیات این مصادیق را استخراج کنیم.
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک بیان کرد: قرآن می‌گوید مؤمنی که وارد بهشت می‌شود اول با میوه پذیرایی می‌شود و بعد غذا؛ «وَفَاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ: و ميوه از هر چه اختیار کنند، وَلَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ: و از گوشت پرنده هر چه بخواهند» چرا گفته گوشت پرنده نه گوسفند و امثالهم، این دلیل دارد؛ گوشت پرندگان لذیذتر و بهتر است. همچنین است در حوزه بهداشت، خواب و عفت. قرآن درباره این موارد حرف دارد، واقعاً آرزوها باید تا چه حدی باشد؟ آرزوی خوب چیست؟ خوب یا بد بودن حیات دنیوی چطور؟ از نگاه قرآن دنیا آنقدر هم بد نیست، درباره همین پولی که خیلی‌ها آن را بی‌مقدار می‌دانند، قرآن میفرماید: «وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِيَامً ...؛ و اموال خود را كه خداوند وسيله قوام زندگی شما قرار داده به دست سفيهان ندهيد...» خداوند پول را قوام زندگی می‌داند در جایی آن را فضل، خیر، برکت می‌داند و از همه مهم‌تر میفرماید: «جاهَدوا بِأَموالِهِم»؛ بدون پول و مادیات که نمی‌توان جهاد کرد.
وی بیان کرد: سوره جمعه چه ارتباطی دارد با تلاوت؟ چه ارتباطی دارد با«هو الّذی بعث فی الامّیّین»، با تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت چطور؟ وقتی میفرماید: «فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ» و بلافاصله بعد از آن میفرماید: «وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا» یعنی پول درآوردن باید قبل و بعد داشته باشد، محصور باشد به یاد خدا؛ یکی «قُضِيَتِ الصَّلَاةُ» و بعد از آن هم «وَاذْكُرُوا اللَّهَ»، در همین آیه از پول و مادیات تعبیر به فضل شده است، «فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ»؛ امروز ما به این نتیجه رسیده‌ایم که فقط به فکر کار کردن در مملکت خودمان نباشیم، مشاغل جهانی شده است قرآن نمی‌تواست بگوید به اروپا و آفریقا بروید تعبیر ارض را به کار می‌برد؛ لذا مفهومی به ما می‌گوید و ما باید مصداقی عمل کنیم.
طبیبی گفت: درمان‌گری و دعا از نمودهای سبک زندگی است، مهم‌ترین این است که مصادیق را معلوم کنیم، باید به مردم عینیت آیات را نشان داد مشکل کار همین‌جاست که عده‌ای قرآن را بالای طاقچه گذاشته‌اند و می‌گویند کسی جز معصوم توان دسترسی به آن را ندارد و روی انسان‌هایی تصویرگری کرده‌ایم که دسترسی به آنها محال است، درحالی‌که این با قرآن مغایر است، معرفی اسوه و مثل در قرآن یعنی اینکه این کار شدنی است، اگر قرار بود اسوه دست نیافتنی باشد چه ضرورتی برای بیان آن داریم؟ متأسفانه اینگونه تبیین شده است که اسوه موجودی دست نیافتنی است و اگر اینطور باشد باید همین قرآن را هم فقط برای ثوابش خواند نه چیز دیگری.
دستاوردهای عقلی غرب را نمی‌توان نادیده گرفت
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک ادامه داد: ما در علوم انسانی به معنای واقعی می‌توانیم علوم انسانی اسلامی داشته باشیم که مبتنی باشد بر کتاب و سنت، نه اینکه بخواهیم عقل را نفی کنیم، عقل خداداد است و نمی‌توان دستاوردهای عقلی غرب را هم تماماً انکار کرد، عقل یا تحت امر فطرت سلیم است یا تحت امر فطرت ناسالم یا در پرتو وحی است که عقل مستنیر نامیده می‌شود یعنی عقلی که در ذیل قرآن و سنت است، به این عقل می‌توان صد در صد اعتماد کرد به عقلی که از فطرت سلیم نشئت گرفته هم می‌توان اعتماد کرد اما باید بپذیریم یک بخش از آنچه در غرب اتفاق افتاده از عقل ناسالم نشئت گرفته است.
وی اظهار کرد: قرآن به بیماری‌ها و فساد هم توجه دارد اما نباید آن را علت تامه دانست وقتی میفرماید: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ» فساد جنبه عام دارد به‌ویژه اینکه به بحر آمده یعنی اینکه گناهی که در خشکی انجام شده در دریا هم تأثیر دارد دیگر نمی‌توان گفت که فساد فقط نابودی محیط زیست است چون بعد از آن میفرماید: «بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ» بی‌پاسخ هم نمی‌ماند: «لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ». امام رضا(ع) در این‌باره میفرماید: «کلما احدث العباد بما ذنوب من لا یعرف‌ها» مردم هر قدر گناه جدید انجام دهند خداوند بیماری‌های جدید به وجود می‌آورد که مردم نمی‌شناختند، یعنی آنچه مردم انجام می‌دهند و اعتقاداتشان، در سبک زندگی و آینده تأثیر دارد. قرآن داستان کشاورزی را نقل می‌کند که تمام تلاش خودش را برای گرفتن محصول خوب به کار بست تا بچه‌هایش به نوایی برسند، در نهایت باد و نار محصول این کشاورز را نابود کرد، کشاورز گفت: «يا لَيْتَني لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَداً»، این آیه به خوبی تأثیر اعتقاد در زندگی را نشان می‌دهد.
طبیبی بیان کرد: همچنین میفرماید: «وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا؛ و هنگامی كه بخواهيم شهر و دياری را هلاك كنيم نخست اوامر خود را برای مترفين آنها (ثروتمندان مست شهوت) بيان میداريم سپس هنگامی كه به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات يافتند آنها را شديداً درهم می‌كوبيم» اینها نشانه‌شناسی است که در جامعه ما با سرعت زیادی درحال شکل گرفتن است.
وی با بیان اینکه این تأثیرگذاری فقط مختص اسلام و مسلمانان نیست، گفت: در همه جای دنیا از جمله غرب هم همین منوال است، خداوند به اهل کتاب میفرماید: «وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ...؛ و اگر آنها تورات و انجیل و آنچه بر آنها از طرف پروردگارشان نازل شده (قرآن) را برپا دارند از آسمان و زمين روزی خواهند خورد» به ما مسلمانان هم میفرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ...؛ و اگر مردمی كه در شهرها و آبادی‌‌ها زندگی دارند ايمان بياورند و تقوی پيشه كنند بركات آسمان و زمين را بر آنها میگشائيم...».
طبیبی بیان کرد: باید توجه کرد غرب خداباور است و به کتاب آسمانی اعتقاد دارد ضمن اینکه خدا میفرماید: «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا» این یک قاعده کلی است و فرقی برای مسلمان و غیر مسلمان ندارد قواعد دیگر این اصل را وسیع‌تر یا محدودتر می‌کند.
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک اظهار کرد: باید با عقل و شناخت به خدا رسیده باشیم و رفتار انسان‌مدار داشته باشیم ایراد از خود ماست سبک زندگی محصور شدنی نیست «وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ» دیگرانی هم داریم که به شما ملحق می‌شوند لذا نمی‌توان سبک زندگی قرآنی را منحصر در ایران و مسلمانان کرد، کما اینکه می‌بینیم برخی از مصادیق زندگی غرب مطابق با قرآن و بهتر از ماست.
وی گفت: خیلی از مسائل در بستر نیازها و فرهنگ‌ها به وجود آمده، بسیاری از سؤالات هم امروز مطرح نشده اما سال‌ها بعد به وجود می‌آید قرآن میفرماید: «وَيَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُونَ » آن را کنار مرکب آورده است، «وَالْخَيْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوهَا وَزِينَةً» حل معضل اجتماعی با استفاده از آیات قرآن خیلی کم اتفاق افتاده، این بستر و فرهنگ جوامع است که انسان را نیازمند می‌کند و این نیازها و انسان را به سمت سؤالات و به دنبال آن رفع نیاز می‌برد این سؤالات برای جامعه ما و مفسرین ما مطرح نبوده؛ لذا اگر می‌بینیم کشفیات غرب در بسیاری از آیات قرآن اشاره شده به این دلیل است که آنها احساس نیاز کردند و سؤال مطرح کردند و برای رفع این سؤالات دنبال جواب رفتند.
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک با بیان اینکه سوره جمعه به تنهایی پر است از اعجاز و شواهد، عنوان کرد: قرآن میفرماید: مردم را راست‌آزمایی کنید؛ «إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» یکی از معیارهای ولی خدا، آمادگی برای مرگ است، هر انسانی که می‌خواهد خودش را امتحان کند ببیند می‌تواند به مرگ پاسخ مثبت بدهد یا خیر، خداوند وعده بدی هم نداده ملاقات خود را وعده به مؤمنان می‌دهد، یکی از دلایل این تأکید قرآن این است که مدعی ولی خدا بودن زیاد است به دنبال آن میفرماید: «وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا» این اعجاز قرآن است و به پیامبر(ص) اطمینان می‌دهد که هیچ یک از آنهایی که به تحدی دعوت شده‌اند جرئت آرزوی مرگ را ندارند، به دنبال آن دلیلش را هم می‌گوید: «بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ» این اعمال است که انسان را هراسناک می‌کند ولی خدا، موجودی عجیب و غریب هم نیست اما متأسفانه برخی آن را غریب و دست نیافتنی تعریف کرده‌اند ولی خدا، کسی است که اعمالش درست است همان طور که بزرگان همچون آیت‌الله بهجت هم گفته‌اند با انجام واجبات و ترک محرمات می‌توان به درجات خوبی رسید.
وی افزود: یکی از مشکلات ما این است که با جوان‌ها گپ‌و‌گفت نکرده‌ایم درباره ارزش‌ها با آنها دوستانه صحبت نکرده‌ایم درباره اینکه چرا باید فلان پوشش را رعایت کنند با آنها دوستانه صحبت نکرده‌ایم. همه این مصادیق زیر محورهای خانواده، اقتصاد مقاومتی، سلامت، ارتباطات اجتماعی جای می‌گیرند، قرآن میفرماید: «وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» این بیانگر نحوه ارتباط اجتماعی است یا اگر پیامبر(ص) میفرماید عفت داشته باشید برگرفته از قرآن است، میفرماید: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا» دقت کنید خداوند به پیامبر(ص) میفرماید اول به زنانت بگو بعد به دخترانت بعد به نساء المؤمنین، مشکل کار ما هم همین جاست برخی از مسئولان ما اول دیگران را به کار و صلاح دعوت می‌کنند، این یعنی معیارها عوض شده است.
به گزارش ایکنا؛ فخاری نیز در این نشست گفت: 38 سال است انقلاب کردیم، مصادیق را در این مدت آوردیم وارد سلف سرویس دانشگاه که می‌شویم نوشته شده «کُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ» داخل وضوخانه که می‌شویم عبارت «النظافة من الایمان» را می‌بینیم، شاید ما روی مصادیق و رساندن مصادیق مشکل نداشتیم 38 سال است که این موارد و مصادیق را به مردم می‌گوییم.
مشکل در معناست نه مصداق
وی ادامه داد: نباید برنامه و طرحی اجرا شود که دوباره تکرار مکررات باشد یعنی همین چیزهایی که اجرا نشده است مواردی که 38 سال است می‌گوییم اما عمل نشده است، عرضه را زیاد کردیم اما تقاضا نبوده، یک بحث اساسی که در عرضه سبک زندگی باید روی آن تمرکز کنیم بحث معنای زندگی است وقتی سر کلاس برای دانشجویان این سؤال را مطرح می‌کنیم کسی جوابی برای آن ندارد وقتی صحبت از سبک زندگی می‌کنیم اول باید معنای زندگی را تعریف کنیم پیدا کردن معنایی برای زندگی می‌تواند مصادیق زندگی موفق را به دست دهد یعنی مصادیقی که تمام ادیان الهی به آن احترام می‌گذارند در سوره انعام خداوند چند مصداق را بیان می‌کند که مورد اتفاق همه ادیان هستند مانند شرک نورزیدن، عفت و ...
سرپرست امور پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی بیان کرد: دعوت‌های قرآن کریم مانند آیه 64 آل عمران خطاب به اهل کتاب؛ «...تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ...؛ بياييد به سوی سخنی كه ميان ما و شما يكسان است»، نشان می‌دهد که سبک زندگی اسلامی تافته جدا بافته نیست وقتی می‌پرسند چرا اروپا موفق است ما می‌گوییم سبک زندگی اسلامی را رعایت می‌کند.
وی افزود: چند موضوع را باید برای خودمان روشن کنیم آنچه برای ما در قدم اول مهم است معنایابی زندگی است وقتی جانباز قطع نخاعی از زندگی لذت می‌برد اما یک انسان سالم با همه نعمت‌ها از زندگی لذت نمی‌برد باید دید کجای کار این فرد اشکال دارد وقتی در زندگی با کوچکترین مشکل روبه رو می‌شویم اولین کسی که متهم می‌شود خداوند است. اما می‌بینیم یک انسان در نیمی از روز عزیزانش را از دست می‌دهد و در عین حال زندگی را زیبا می‌داند ما روی زیبایی زندگی و معنا باید کار کنیم وگرنه همه و از جمله جوانان می‌دانند «کُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ»، اما فضای مجازی که در حال تبدیل شدن به واقعیت است اجازه عمل به جوان را نمی‌دهد. وقتی فکر جوان نزد والدین و دانشگاه نیست یعنی شخص دیگری آن را به خود مشغول کرده و فرصت نمی‌دهد درباره حرف‌های والدین فکر کند.
فاصله گفتار تا عمل
فخاری گفت: دومین نکته این است که همیشه شاهد هستیم فاصله‌ای بین دانستن و عمل کردن وجود دارد؛ می‌دانم غیبت بد است اما غیبت می‌کنم می‌دانم دروغ بد است اما دروغ می‌گویم، یعنی عمل ما با دانسته‌هایمان مغایر است در جامعه باید این تغایر را روشن کنیم این فاصله چیست و با چه چیزی پر می‌شود؟ باید برای مردم روشن کنیم که اگر باور شکل نگیرد وضع همین است، یعنی حلقه مفقوده‌ای وجود دارد بین دانستن و عمل کردن به نام باور که باید آن را شکل دهیم اگر در سبک زندگی اسلامی به دنبال این باشیم که این حلقه را پیدا کنیم و مصادیق را در لابلای آن بیان کنیم به گمان بنده می‌توان حرف جدیدی ارائه داد وگرنه با وجود جوانان پرسش‌گر و نقاد که گاهی هم راه حل‌های خوبی ارائه می‌دهند نباید تکرار مکررات کرد.
وی ادامه داد: ضمن اینکه باید متوجه اقتضائات سنی جوانان هم بود اگر خودمان را جای این نسل بگذاریم متوجه بسیاری از اشتباهات می‌شویم. پاشنه آشیل ما معنای زندگی است کسی که بداند زندگی چیست و برای چه زندگی می‌کند خیلی از مشکلاتش حل می‌شود نمی‌توان ایده داد اما وضع موجود را ندید، ما به ناچار تحت تأثیر وضعیت موجود هستیم اما نیامدیم روی معنا و حقیقت زندگی کار کنیم. وقتی یک نفر با وجود تمام مشقات، زندگی را زیبا می‌داند اما شخص دیگری با کوچکترین مشکل، با زندگی دچار تقابل می‌شود یعنی این دو نفر در تعریف معنای زندگی با هم فاصله دارند مشکلات از عدم تعریف همین معنای زندگی ناشی می‌شود یعنی برای بدیهی‌ترین موضوعات تعریف ارائه نکرده‌ایم و تا زمانی که این اتفاق نیفتد، هدف زندگی را نمی‌شناسیم و به دنبال آن ابزار و راه زیستن هم نخواهیم داشت پس باید در چارچوب معنای زندگی به دنبال هدف باشیم.
فخاری بیان کرد: باورها دو دسته‌اند؛ باورهای درستی که مبتنی بر عقل و خرد جمعی هستند چنانچه در آموزه‌های دینی نیز آمده هیچ حرکتی انجام نده مگر اینکه نسبت به آن علم داشته باشی، قرآن میفرماید:«وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ ...»، باور، زمانی صحیح است که از خرد جمعی استفاده کند پشتوانه آن تحقیق و پژوهش باشد و نگاهی به منابع محکم دینی نیز داشته باشد وقتی این موارد جمع و به عقل مستنیر هم اتکا شد باور درست شکل می‌گیرد، نمونه باور غلط خرافات در سبک زندگی است که جداً به خانواده آسیب می‌زند، وقتی فرد در آستانه ازدواج تحقیق می‌کند چرا باید استخاره بگیرد؟ این باورهای غلط از کجا وارد زندگی مردم شده؟
وی با بیان اینکه وقتی توجه می‌کنیم می‌بینیم خرافات خانواده، روابط اجتماعی، سلامت و ... را تهدید می‌کند، گفت: ما نمی‌توانیم درباره سبک زندگی اسلامی حرف بزنیم اما گریزی به این مسئله که خرافات به نام دین، دین را تخریب می‌کند نداشته باشیم. در واقع باور، از شناخت به علاوه ایمان شکل می‌گیرد که در جای خود قابل بحث است، جوان باید اینها را بداند جوانی که نمی‌داند ایمان چیست چطور انتظار داریم مسلمان شود؟ وقتی نمی‌داند خوب یعنی چه چطور انتظار داریم کار خوب انجام دهد؟ ما باید به جای اینکه برای جوانان مصداق تعیین کنیم، معنا و مدل ماندگار را به آنها نشان دهیم که عصری و نسلی نیست. حلقه مفقوده ما همین باور و تقابل بین گفتار و عمل است، این تقابل روی جوانان تأثیر می‌گذارد جوانان این رفتارها را می‌فهمند، کسی که به ظاهر، مردم را به کار خیر دعوت می‌کند اما خودش در پنهان و حتی گاهی آشکارا انواع گناه و خطا را مرتکب می‌شود چطور انتظار دارد که سخن و نصیحتش اثرگذار باشد؟ این دوگانگی‌ها روی جوانان تأثیر می‌گذارد.
سرپرست امور پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در استان مرکزی بیان کرد: مقام معظم رهبری بسیار به مسائل اخلاقی احکام مقید هستند وقتی چنین فردی رهبر یک جامعه است و ما ادعای پیروی از چنین فردی را داریم چرا اینقدر فضای تخریب و بداخلاقی در جامعه راه می‌اندازیم؟
به گزارش ایکنا؛ این نشست آخرین نشست شورای علمی طرح «گفتمان‌سازی سبک زندگی قرآنی» از طرح‌های مصوب کارگروه پژوهش شورای توسعه فرهنگ قرآنی بود که به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان و مشارکت ایکنا برگزار شد.
