بازسازی فقه معاصر در مسیر وحدت حوزه و دانشگاه

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ‌فال، رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: اصل وحدت میان حوزه و دانشگاه نقش کلیدی در ارتقاء و رشد جایگاه این دو نهاد دارد؛ اگر ارتباط قوی‌تر و عالمانه‌تری میان این دو نهاد ایجاد شود کاربرد آنان نیز در عرصه‌های فرهنگی، علمی و اجتماعی به مراتب بیشتر خواهد بود.
فرخ‌فال با بیان اینکه از همه ظرفیت‌ها در تحقق وحدت عملی استفاده نشده است تصریح کرد: حوزه و دانشگاه ماموریت‌های مختلفی دارند که مکمل یکدیگر است، بنابراین وقتی سخن از وحدت حوزه و دانشگاه است مراد ما احترام متقابل به ماموریت‌های هر دو گروه و ایفای نقش مکملی برای یکدیگر است.
رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین تاکید کرد: دانشگاه باید در علوم تخصصی روز بیش از گذشته متخصص شود و نیاز‌های واقعی کشور را شناسایی و برطرف کند و در کنار آن نیز حوزه به نیاز‌های دینی دانشگاهی به خصوص در تولید مبانی علوم انسانی و جهت‌دهی دینی به علوم نقش ایفا کند تا وحدت مورد نظر مقام معظم رهبری جامه عمل بپوشاند.
مدیر سابق حوزه علمیه قم تصریح کرد: یکی از گام‌های جدی که حوزه علمیه باید بردارد و البته قدم‌هایی نیز برداشته است، بازسازی فقه معاصر و توسعه آن و ورود جدی‌تر دروس خارج به این مقوله است.
فرخ‌فال ادامه داد: امروز مباحثی مانند پیوند اعضاء به عنوان دانش تخصصی روز در عرصه پزشکی مطرح است وقتی یک فقیه و مجتهد قرار است در مورد این مسئله، فتوا بدهد باید در کنار دانش‌های روز، علم ابدان و طب قرار گیرد و از مشورت دانشگاهیان و متخصصان پزشکی بهره ببرد تا بتواند با موضوع‌شناسی دقیق، فتوای خود را صادر کند در غیر این صورت فتوا در فضای خلا انجام می‌شود و نمی‌تواند راهگشا باشد.
وی با بیان اینکه وحدت علمی و عملی حوزه و دانشگاه هم ممکن و هم در بخش‌هایی بسیار ضروری است عنوان کرد: باید در کنار فقه امروز، کارگروه‌های متعددی از متخصصان و کارشناسان علوم روز را داشته باشیم که در واقع همان اساتید و دانشجویان زبردست در رشته‌های مختلف علوم هستند و فتاوای ناظر به این مسایل با حضور آن بررسی و صادر شود.
رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در کنار این نوع همکاری، در محیط‌های دانشگاهی و مباحث علمی نیز با یکسری تعبدیات برخورد می‌کنیم که در دو حیطه اصول اعتقادات و فروعات دینی قابل بررسی است و استدلال علمی و کنکاش این نوع مباحث و ارایه آن به دانشگاه در حیطه تخصص حوزه علمیه است به خصوص وقتی مباحثی در علوم مختلف وجود دارد که مستقیما با دیانت مردم ارتباط دارد این حساسیت بیشتر است.
فرخ‌فال عنوان کرد: با وحدت عملی و علمی این دو نهاد است که مشکلات برطرف خواهد شد که نمونه آن را می‌توان در پیوند اعضاء، درمان بیماری ناباروری و ... مشاهده کنیم.

مدیر سابق حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر وحدت حوزه و دانشگاه به شکل جامع و با کیفیتی که بزرگان و فرهیختگان حوزه علمیه مانند شهید مفتح که بنیانگذار این مسئله بودند اجرایی شده بود وضعیت فرهنگی و اجتماعی مطلوبتری را در کشور شاهد بودیم، چون الان وضعیت زیر مطلوب است.
وی تاکید کرد: شعار استکبار، ایجاد دهکده جهانی بر اساس اطلاعات بود که این مسئله با وجود فضای مجازی وسیع و در دسترس همه، ایجاد شده است بنابراین اگر وحدت حوزه و دانشگاه به خوبی در سال‌های گذشته اجرا شده بود ما در مقابل این تهاجمات واکسینه شده بودیم.

فرخ فال عنوان کرد: مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر تاکیدات زیادی بر مسئله شبیخون و تهاجم فرهنگی و جنگ نرم و ... داشتند و ما هم هیچ راهی جز وحدت حوزه و دانشگاه برای پرکردن خلا‌های فرهنگی نداریم؛ زیرا مردم عنان مباحث فرهنگی و فردی و اجتماعی را وصل به این دو نهاد می‌کنند بنابراین اگر ما بتوانیم به وحدت عملی برسیم و حوزه و دانشگاه حضور خود را در فضای مجازی حفظ کنند فضای مجازی به جای دشمنان در دست خود ما قرار خواهد گرفت.

فرخ‌فال در پاسخ به این سؤال که مهم‌ترین موانع فراروی این مسئله چیست؟ تاکید کرد: ما موانع جدی نداریم بلکه نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق‌تری است و باید نشست‌ها و مباحث علمی میان این دو نهاد به صورت مشترک زیاد شود و فهم بهتری از نیازمندی‌های هر دو نهاد به یکدیگر بررسی زمینه‌های مشتک همکاری صورت گیرد که البته این کار تا حدودی نیز انجام شده است.
رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین ادامه داد: شاید مهمترین مانع همین نبودن دور یکدیگر و مذاکره و گفت‌وگو باشد؛ بنابراین هر دو نهاد باید با پرهیز از تعصب، جناح‌بندی و گروه‌گرایی با یکدیگر مذاکره و مباحثه داشته باشند و تلاش‌ها برای وحدت علمی بیشتر شود.