حجتالاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) از اصفهان در خصوص ریا و ریاکاری، اظهار کرد: «ریا» از واژه رویت به معنای «دیدن» گرفته شده و ریا به این معناست که انسان، کار و اقدامی را عمدا به صورتی انجام دهد که دیگران ببینند. ریا عمل مذموم و ناپسندی میباشد که در مبانی دینی، اخلاقی و تربیتی مورد مذمت قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «کمترین ریا، شرک به خداست»، افزود: ریا به این دلیل مذموم شناخته شده که انسان در کار خود هدفی به غیر از رضای خدا را مد نظر قرار هد. در قرآن نیز شخص ریاکار به خصوص در انجام اعمال عبادی، مورد مذمت قرار گرفته که نمونه بارز آن آیات سوره ماعون است که میفرماید« الذين هم عن صلاتهم ساهون».
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ریا نشانه ضعف ایمان و توحید در بین افراد جامعه است، گفت: وقتی در جامعهای، انسانها برای رسیدن به اهداف خود به تظاهر و ریاکاری روبیاورند، آن جامعه از صداقت، راستی و درستی فاصله میگیرد.
وی، عقده حقارت در انسان را از زمینههای اصلی بروز ریا در جامعه دانست و افزود: افرادی که میخواهند شخصیت خود را بزرگ جلوه دهند، به ریاکاری روی میآورند و یا عدهای با ریاکاری میخواهند به یکسری مناصب اجتماعی برسند. منشا و سرچشمه این نوع اعمال، توکل بر خدا نکردن است؛ یعنی زمانی که نقش خدا در زندگی افراد کمرنگ شود، آنها به ریا و ریاکاری که نشانه دوری انسان ازخداست، روی میآورند.
این استاد حوزه و دانشگاه در خصوص آثار و پیامدهای ریا در زندگی شخصی افراد و همچنین در جامعه گفت: انسان ریاکار دائما به دنبال این است که رضایت دیگران را جلب کند و امتیازات، بهرهمندیها، امکانات و حتی اعمال عبادی خود را به رخ دیگران بکشد که این خود نوعی رقابت خسته کننده، زننده و تنفرآور را در افراد جامعه ایجاد میکند و باعث از بین رفتن آرامش زندگی شخصی افراد میشود.
حجتالاسلام گرجی با بیان اینکه ریا میتواند زمینهساز اعمال غیر اخلاقی دیگر مثل دروغ، نفاق، شرک و دوگانگی در جامعه شود، گفت: فرزندان را باید در خانواده و مدرسه به گونهای تربیت کنیم که صادق و بیربا باشند و اگر جامعه به این سمت کشیده شود، بسیاری ازمشکلات حل میشود. در برخی از کشورهای غربی با وجود مشکلات عدیدهای که دارند، ریا کاری را در بین آنها نمیبینیم که این خود زمینه رشد در ابعاد مختلف را فراهم میکند.