روز دانشجو یا روزی برای دانشجو؛ بهانه این روز ما را بر آن داشت که به جای نشستن پای صحبتهای اساتید و مسئولان آموزش عالی و پرسش از اینکه دانشجوی امروز باید چه شاخصههایی داشته باشد، برنامه شما برای دانشجوی امروز چیست و ...، اینبار پای صحبتهای صریح و بیپرده دانشجویان بنشینیم!
ماهیت نامگذاری ۱۶ آذر به نام روز دانشجو، به فعالیتهای سیاسی دانشجویان سال ۳۲ هجری شمسی بر میگردد. اما این روز بدون در نظر گرفتن مطالبات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و صنفی دانشجویان، فرصت مغتنمی است تا به این بهانه اینبار مسئولان آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاهها پای ۲ واحد درسی از زبان دانشجویان بنشینند.
به همین منظور خبرگزاری ایکنا ساعاتی با حضور در محوطه دانشگاه تهران با تعدادی از دانشجویان مشغول به تحصیل در این دانشگاه به گفتگو درباره برخی مسائل دانشجویی در دوران دانشگاه نشسته است. ۱۰ دانشجوی دانشگاه تهران در رشتههای زمین شناسی، داروسازی، طراحی محیط زیست، پزشکی، دامپزشکی، طراحی صنعتی، زیست شناسی، دندانپزشکی و مترجمی زبان ما را در تهیه این گزارش یاری کردند و با آنها درباره مهمترین دغدغه دوران تحصیلیشان، پاسخگویی دانشگاه به پرسشهای دینی و عقیدتی آنها و نیز دینگریزی جوانان گفتگو کردیم. در پایان مصاحبه با هر یک از افراد نیز عباراتی به آنها گفته میشد تا نظرشان را بگویند. در انتهای این گزارش نیز خلاصهای ۴ دقیقهای از صحبتهای دانشجویان شرکت کننده در این گفتگو به سمع و نظرتان میرسد.
مهمترین دغدغهتان در طول دوران تحصیل چه چیزهایی است؟
دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی ــ علاقهمندم در حیطه تحصیلی خودم کار کنم، اما تا کارشناسی این موقعیت پیش نیامده و به مقطع بالاتر آمدم. درست است علاقه به ادامه تحصیل داریم، اما دغدغه آینده شغلی بعد از فارغالتحصیلی اجازه نمیدهد خیالمان برای تحصیل و پژوهش راحت باشد، این دغدغه همواره وجود دارد. دانشجو بعد از فراغت از تحصیل به تنهایی نمیتواند رفع کننده دغدغه اشتغال خود باشد، این امر به عهده مسئولانی است که باید در زمینه ایجاد اشتغال کاری انجام دهند که خیال دانشجویان را راحت کنند. اگر جامعه توان این را ندارد که این همه فارغالتحصیل وارد بازار کار شوند پذیرش نکنند. در حال حاضر در هر کلاس ارشد ۱۰ تا ۱۵ نفر دانشجو وجود دارد، وقتی بازار کار نیست چرا دانشجو میگیرند؟
دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی ــ آماری که از اشتغال به کار بازنشستهها به گوش میرسد ناامید کننده است. اینکه مثلا در یک وزارتخانهای ۱۰ هزار نفر نیروی بازنشسته مشغول کار هستند، وحشتناک است و معلوم نیست رغبت و برنامهای برای به کارگیری جوانان وجود ندارد یا مطرح کردن اینها و توجه به نیروی جوان وعدههای انتخاباتی است. فارغ التحصیلان دهه شصتی هم باید جایگزین اینها میشدند دیگر فرصتی برای اشتغال ندارند، شرایط سنی که اکنون برای استخدام در ارگانها تعیین میشود، رسما شامل این گروه نمیشود. مقصر کیست؟
دانشجوی کارشناسی داروسازی ــ مهمترین دغدغه دوران دانشجوییام این است که آینده شغلیام تامین باشد. البته از وقتی به دانشگاه آمدهام موقعیتهای جدیدی برای آینده کاری خودم تصور میکنم که مرتبط با رشتهام است.
دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی محیط زیست ــ در حال حاضر وضعیت به گونهای است که دانشجو نمیتواند بگوید من به کاری علاقه دارم و همین رشته را میخوانم. یکی از دلایل آن هم اوضاع اقتصادی کشور است و رشتههایی که بازار کار بهتری دارند طبیعتا در این پروسه افراد بیشتری هم داوطلب این رشتهها خواهند بود، چرا که به آن رشته به عنوان منبع درآمد نگاه میکنند. مهمترین دغدغه خود من این است که احساس میکنم برای جامعه مفید نیستم و در بازار کار از ما استفاده نخواهد شد. ارتباطی بین صنعت و دانشگاه وجود ندارد و این عدم ارتباط کافی و سودمند نبودن دانشجویان بعد از تحصیل از مهمترین مشکلات است.
دانشجوی دکتری تخصصی دامپزشکی ــ تنها امیدم به عضویت در هیئت علمی است. تامین هزینه پایاننامه و اینکه بعد از فارغالتحصیلی کاری در شان تحصیلاتم داشته باشم مهمترین دغدغههای من در حین تحصیل بوده و هست.
دانشجوی پزشکی ــ مهمترین دغدغهام آینده کاریام است آن هم در جامعهای که خوبیها و بدیهایی دارد.
دانشجوی کارشناسی طراحی صنعتی ــ بخش ارتباط دانشگاه با صنعت ضعیف است و این دغدغه ما در طول تحصیل در این رشته است. به همین دلیل پروژههای دانشجویی به جایی نمیرسند و فایدهای هم ندارند.
دانشجوی ترم اول کارشناسی زیست شناسی ــ چیزی که من میبینم این است که اصلا دانشگاههای ما فضای آکادمیک ندارند و انگار روال دبیرستان است و عملا برای شغل آینده آماده نمیشوی.
دانشجوی کارشناسی مترجمی زبان ــ دغدغهام ادامه تحصیلاتم تا مقطع دکتری است و اینکه بتوانم در شغل مورد علاقهام کار کنم.
دانشجوی دندانپزشکی ــ بیشتر به علوم انسانی علاقه داشتم، اما شرایط جامعه طوری بود که به سمت علوم پزشکی گرایش پیدا کردم. در حال حاضر مهمترین دغدغهام این است که فضای مناسب برای ادامه تحصیل وجود داشته باشد و دانشگاه بتواند از دانشجویان حمایت کند.
دانشجوی دوره عمومی داروسازی ــ بازار کار اکثر رشتهها خراب است و داروسازی هم کم کم به این سمت میرود و فارغ التحصیلان آن در آینده نزدیک اشباع میشوند. آن چیزی که ما از دانشگاه توقع داریم این است که واحدهای درسی به خوبی و به شکل اصولی تدریس شود، اصولی به معنای درست کلمه اینکه متخصص بار بیاییم و بتوانیم چرخه توسعه کشور را به حرکت دربیاوریم.
آیا دانشگاه پاسخگوی نیازها و پرسشهای دینی و عقیدتی دانشجویان هست؟
دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی ــ دغدغه اصلی دانشگاه این مسائل نیست کسی اگر به دنبال جواب پرسشهای خود در این زمینه باشد میتواند از راه دیگری به پاسخ پرسشهای خود برسد، چون دانشگاه برای این مسائل معمولا هزینه نمیکند. یک کلاس عقیدتی عمومی با حضور ۵۰ تا ۶۰ نفر چطور میتواند نیاز دانشجو را تامین کند؟ به نظرم اگر در این کلاسها بیشتر مهارتهای زندگی آموزش داده شود و در خلال آنها مسائل دینی را آموزش دهند بهتر خواهد بود. دانشجو در طول کارشناسی حدود ۱۴ واحد درسی دینی و عقیدتی پاس میکند، اما اگر بعدا سوالاتی که در امتحان پاسخ داده را از او بپرسید هیچی یادش نیست.
دانشجوی کارشناسی داروسازی ــ پیگیر این مسائل نبودهام.
دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی محیط زیست ــ اولین سوالی که به ذهن ما برسد به اینترنت مراجعه میکنیم. این سریعترین راه برای پاسخ به سوالات عقیدتی ودینی ماست. در این زمینه برنامهریزی در دانشگاه وجود ندارد.
دانشجوی دکتری تخصصی دامپزشکی ــ جوان امروز به این چیزها فکر نمیکند.
دانشجوی پزشکی ــ فکر نمیکنم این نیازها در دانشگاه تامین شود. البته استثنائانی پیش میآید و اگر دغدغهای هم وجود دارد، دغدغه شب و روز دانشجویان نیست و از طرفی کمتر هم پیش میآید اساتید از دانشجو بپرسند که شما مسئله یا شبههای ندارید؟ تا بعد سوال و بحث شود. خیلی جاها همین طور است وی واحدهای معارف اصلا پاسخگوی نیازهای ما نیستند.
دانشجوی ترم اول کارشناسی زیست شناسی ــ بله در این زمینه دانشگاه عملکرد خوبی داشته، در دانشگاه تهران که اینطور است.
دانشجوی دندانپزشکی ــ متاسفانه در این زمینه اساتید به روزی وجود ندارد.
دانشجوی کارشناسی مترجمی زبان ــ واحدهای معارف با اساتیدی که دارند پاسخگوی دغدغه دانشجویان در این زمینهها نیستند. بسیاری از مسائلی که دانشجو مطرح میکند با پاسخهای کلیشهای مواجه میشود و دانشجو قانع نمیشود. بحثها به سمتی میرود که کلاس جمع شود و به نتیجهای هم نمیرسد.
دانشجوی دوره عمومی داروسازی ــ خیر اصلا نیست. فضایی وجود ندارد که اگر دانشجو سوال داشته باشد مطرح کند و به جواب برسد. باید از اساتید معارف بپرسند که این اساتید هم پاسخگویی درستی به سوالات ندارند یا اطلاعات آنها ناقص است و یا واهمه دارند و فقط میخواهند جوابی بدهند و کلاس جمع شود.
اینکه گفته میشود دینگریزی در میان جوانان امروز بیشتر است، تا چه اندازه درست است و چه دلایلی بر آن متصور است؟
دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی ــ وقتی هر روز یک خبر از آنهایی که خودشان الگو هستند، منتشر میشود، این اعتماد جوانان را از بین میبرد. دانشجو ذهن بازی دارد وقتی آمار اختلاسها را میشنود و افرادی را میبیند که در ظاهر دینی هستند و به کارمندان خود کتاب میدهد که چطور اخلاقمدار باشند و خودشان اهل اختلاساند، دانشجو باورش را نسبت به خیلی چیزها از دست میدهد.
دانشجوی کارشناسی داروسازی ــ تا حدودی درست است، اما دینگریزی امری نسبی است و تا حدود زیادی به خود فرد برمیگردد. البته در دانشگاه پارامترهای زیادی است که بتوان توقعات دانشجویان در این زمینه را تامین کرد که یکی از این پارامترها سطح علمی اساتید است.
دانشجوی دکتری تخصصی دامپزشکی ــ برخوردهای اشتباه مذهبیون جامعه در میان هم سن و سالهای ما باعث ناامیدی میشود. جوان وقتی میبیند تلاش کرده و دانشگاه خوب قبول شده، اما بازخوردی که به دلیل تلاشش انتظار دارد نمیبیند و در عوض کسانی را میبیند که به دلایل دیگری پیشرفت کردهاند و زحمتی هم نکشیدهاند، دچار یاس و به راههای دیگری کشیده میشود.
دانشجوی پزشکی ــ باید بگویم وقتی جوان دانشجو وارد اجتماع میشود و در محیط بزرگتری با مسائل دیگری مواجه میشود که تا به حال ندیده، آن رجوع به خانواده و مذهب کمتر میشود و یا برخی این رجوع را هم ندارند.
دانشجوی کارشناسی طراحی صنعتی ــ بله واقعیت دارد. طبیعی است به خاطر زندگی مدرن، وقتی چشم جوانان به یک سری اطلاعات و درگاههایی بدون محدودیت باز میشود، دیدشان را تغییر میدهد.
دانشجوی ترم اول کارشناسی زیست شناسی ــ آنقدر فشار و قضاوتها زیاد بوده که الان گارد گرفتنها بیشتر شده و جوانان دین ستیز شدهاند.
دانشجوی دندانپزشکی ــ این را خود افراد به ظاهر مذهبی موجب شدند. عدهای هم تحت تاثیر اطلاعات اشتباه جوامع غربی قرار گرفتهاند.
دانشجوی کارشناسی مترجمی زبان ــ این را شنیدم و البته دیدم. بیشتر کسانی که ظاهری از دین داشتند عملکرد درستی نداشتهاند و این باعث شده نسل جوان به سمت و سوی دیگری برود. البته این اشتباه است که الگوی ما اینها باشد.
دانشجوی دوره عمومی داروسازی ــ درست است. یک مقدار به حرفهایی که زده میشود و عملکردها برمیگردد، بخشی هم به رسانههای بیگانه، ماهواره و فضای مجازی مربوط است، جنبه مهم دیگر تاثیر افراد به ظاهر دینی در جامعه است، وقتی یک روحانی بد عمل کند، بیشتر دیده میشود و پررنگتر است. اما نقش خانوادهها هم بسیار مهم است و خیلیها دغدغه آموزش دین به فرزندان خود را ندارند.
فکر میکنید سرفصل دروسی که در طول دوران تحصیل در دانشگاه میخوانید پاسخگوی نیازهای شما برای ورود به بازار کار خواهد بود؟
دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی ــ برای اینکه شایستگی حضور در شغلی را داشته باشیم، یک بخش آن تخصص مرتبط با کار است و بخش دیگر مسئولیتپذیری و اخلاق حرفهای است. خیلی از افراد در رشتههای علوم انسانی بهتر از عهده مسئولیت کاری برآمدهاند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا متخصصان در کنار تخصص اصلی خود، تخصصهای جزئیتری هم باید بلد باشند و دوره ببینند. اما در کشور ما متاسفانه کسب مشاغل با ائتلاف گری ارتباط تنگاتنگ دارد و اینها هستند که پست میگیرند و پلههای ترقی را هم بالا میروند.
دانشجوی کارشناسی طراحی صنعتی ــ مهارتها معمولا در بازار کار به دست میآید و دانشگاه پاسخگوی نیازهای مهارتی به دانشجو نبوده است.
بعد از فراغت از تحصیل قصد خروج از کشور را دارید؟
دانشجوی ارشد زمین شناسی ــ اگر امکانش باشد بله. وقتی سن ما از ۳۰ رد میشود و تازه میخواهیم وارد بازار کار شویم، امکان استخدام نداریم و رغبتی هم برای تحصیل در مقطع دکتری نیست. اگر بتوانم پیدا کنم باید با همین مدرک لیسانس و فوق لیسانس هم بتوانم پیدا کنم که تا به حال موفق نشدم.
دانشجوی دکتری تخصصی دامپزشکی ــ اکثر دانشجویان دانشگاه تهران به این موضوع و رفتن از کشور فکر میکنند، چون که میدانند ممکن است اینجا کاری پیدا نکنند.
دانشجوی پزشکی ــ نه، ولی به آن فکر میکنم. رفتن به خارج از کشور بد نیست، دنیا گسترش پیدا کرده وخوب است از این امکان استفاده کنیم. اما این هجومی که امروز در بین دانشجویان و فارغ التحصیلان برای خروج از کشور وجود دارد یک بخش آن به نبود شغل مناسب برای آنها بر میگردد.
دانشجوی ترم اول کارشناسی زیست شناسی ــ اکثر افرادی که علوم پایه میخوانند قصد خروج از کشور دارند. این رشتهها سکوی پرش است. اگر تامین شغل و رفاه باشد خیلیها در کشور میمانند.
دانشجوی دندانپزشکی ــ فعلا نه، به آینده بستگی دارد. همه چیز به شرایط اطرافمان برمیگردد، اما شرایط برای کار فراهم نیست.
دانشجوی دوره عمومی داروسازی ــ ممکن است داشته باشم. حداقلها برای پژوهش و بعد از آن اشتغال که در کشورمان تامین نیست. دانشجویان و فارغالتحصیلان در تحقیقات و پروژهها و حتی پروسههای اداری به مشکل میخورند. همه کشورشان را دوست دارند، اما از یک جا به بعد خیلیها با این پرسش روبرو میشوند که بمانند یا بروند.
دانشجوی کارشناسی مترمجمی زبان ــ در خیلی از رشتهها برای پیشرفت بیشتر و داشتن شغل مناسب میروند.
در ادامه گفتوگویمان با دانشجویان چند عبارت (استاد راهنما، مصلی دانشگاه و دو واحد معارف اسلامی) را به آنها گفتیم تا نخستین چیزی که به ذهنشان میآید را بگویند.
استاد راهنما ــ یکی از دانشجویان با خنده میگوید هنوز دفاع نکردم و نمیتوانم چیزی بگویم. دیگری میگوید تا به حال ندیدمش. دانشجوی دیگری با کمی مکث بیان میکند هیچی نگویم بهتر است چون الان درگیر کار پایان نامهام هستم. دیگری میگوید نقشی که از استاد راهنما در نگاه اول متصور میشود پررنگ نیست. دانشجوی دیگری معتقد بود استاد راهنما به او که کمکی نکرده است.
مصلی دانشگاه ــ یکی از دانشجویان معتقد است مصلی تنها جایی است که فقط در زمان خاص میتوانی آنجا باشی. دیگری میگوید جای خوبی است کاش از آن بیشتر استفاده کنیم. دانشجوی دیگری بیان میکند کمتر به آنجا میروم و جایی است که افراد کمتر میروند. دانشجوی دیگری میگوید خیلی به ما نزدیک بود، ولی من هم که نمازخوان هستم کمتر به آنجا مراجعه کردم.
دو واحد معارف اسلامی ــ دانشجویی تا این عبارت را میشنود میگوید این درسها کسل کننده است، اگر ایده جدیدی بود خسته کننده نبود و در واحدهای عمومی معارف دوره کارشناسی برنامه زندگی به ما داده میشد. دیگری میگوید شب امتحانی است. محتوای کتابها به گونهای است که شب امتحان بخوانی و بعد فراموشت میشود و اساتید هم فقط سر کلاس میآیند که زمان بگذرد و تمام شود. دانشجوی دیگری جواب میدهد خیلی پاس کردیم، اما به دردمان نخورد. دیگری میگوید دروس اضافه است و برطرف کننده نیاز دانشجو نیست. دانشجوی دیگری بر این باور بود که این دروس نمرهبیار خوبی است و معدل را بالا میبرد. دانشجوی دیگری درباره این دروس میگوید فقط بخون، پاس شو و رد شو. دانشجوی دیگری با شنیدن دو واحد معارف اسلامی معتقد است این دروس کلیشه است.
انتهای پیام