فرهنگ، علم و اقتصاد؛ ارکان تمدن نوین اسلامی
گروه اجتماعی ــ رئیس بسیج اساتید دانشگاه پیام نور شهرکرد گفت: تمدن نوین اسلامی بر سه رکن فرهنگ، علم و اقتصاد استوار است و هر شاخصی که درباره روند پیشرفت به سمت تمدن نوین اسلامی مطرح می‌شود، باید برپایه این سه رکن باشد.
محمدعلی ترکی، رئیس بسیج اساتید دانشگاه پیام نور شهرکرد، در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال و بختیاری، در تبیین واژه «تمدن»، اظهار کرد: تمدن محصول دانش و تعالی فرهنگی در جامعه‌ای است که نظم اجتماعی را پذیرفته و با بهره‌گیری از علم و فضائل به سمت تعالی پیش می‌رود.
وی انواع تمدن‌ها را بر اساس هدف، تمدن «ریاضتی یا رهبانیتی» و تمدن «بر پایه مادیات» ذکر و تصریح کرد: وجه تمایز «تمدن اسلامی» با دیگر تمدن‌ها این است که به هر دو مقوله توجه دارد و نقطه غایی آن، رسیدن به سعادت و کمال اخروی است.
ترکی با اشاره به تاریخ تمدن اسلامی، بیان کرد: تمدن اسلامی با تولد اولین حکومت اسلامی در مدینه شکل گرفت که محوریت آن همواره قرآن و سیره پیامبر(ص) بوده و در ابتدا در منطقه محدودی پاگرفت اما در مدت کوتاهی توانست به اوج برسد.
وی قرن پنجم و ششم هجری را اوج تمدن اسلامی خواند و افزود: در این دوره دانشمندان زیادی از جمله ابن سینا، رازی و خوارزمی، به جامعه اسلامی معرفی شدند که مهم‌ترین وجه تمایز این بزرگان علمی با دانشمندان امروز، تفکرات و تخصص‌های چندجانبه هر کدام از آنهاست که در سایه تعالیم اسلامی کسب کرده بودند.
دلایل افول علمی جامعه اسلامی
این مدرس دانشگاه در استان در ادامه، بیان کرد: متأسفانه بعد از دوران شکوفایی علم در جامعه اسلامی، شاهد افول علمی مسلمانان هستیم که تا دوره معاصر و پیش از شکل‌گیری انقلاب اسلامی ادامه داشت و در این خصوص دلایل فراوانی می‌توان ذکر کرد.
ترکی با اشاره به دلیل اصلی افول علم در جامعه اسلامی، گفت: عدم توانایی مسلمانان در انطباق دادن تعالیم اسلام با محتویات زمان، مهم‌ترین دلیل است چرا که اسلام، فی‌نفسه، در تمام موارد در تعالی قرار دارد اما برداشت‌های نادرست انسان‌ها سبب عملیاتی نشدن این آموزه‌ها می‌شود.
وی در خصوص دیگر دلایل این افول، یادآوری کرد: کوتاهی در قبال تعالیم اسلامی و تحریف این آموزه‌ها و نیز نقش انکارناپذیر عوامل بیگانه و دشمنان اسلام و مسلمانان از دیگر عوامل هستند که با طلوع انقلاب اسلامی، تمدن اسلامی بر پایه همان موازین به پیش رفت و توانست بخش عمده‌ای از نظرات را به سمت خودش جذب کند.
شاخص‌های تمدن اسلامی
رئیس بسیج اساتید دانشگاه پیام نور شهرکرد به شاخص‌های تمدن اسلامی اشاره و بیان کرد: اصالت خدا و کرامت انسان، خدامحوری و اعتقاد به وحدانیت در تمام ابعاد، و علم و معرفت و شناخت از مهم‌ترین شاخص‌ها هستند که در خصوص اهمیت به علم و دانایی احادیث و تأکیدات فراوانی وجود دارد.
ترکی عدالت‌گستری را شاخص دیگر تمدن اسلامی برشمرد و افزود: عدالت به معنای قرار دادن هر چیزی در جایگاه خود است و با «مساوات» که به معنای برابری است، متفاوت است.
وی با بیان اینکه ولایت‌مداری دیگر شاخصِ مهمِ تمدن اسلامی است، یادآوری کرد: حاکمیت در انحصار خداوند قرار دارد که آن‌را به جانشینانش از جمله رسولان، و پس از ایشان نیز به افرادی که شایستگی مقام ولایت را داشته باشند، واگذار کرده که به این مهم در آیه 59 سوره مبارکه نساء «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» اشاره شده است.
ترکی «آزادی» را شاخص دیگر تمدن اسلامی عنوان کرد و گفت: آزادی در این معنا، به قدرت انتخاب و عمل و نیز توانایی ترک عمل انسان تعبیر می‌شود که آزادی از طاغوت‌های بیرونی، هواهای نفسانی و خرافات را نیز باید به این تعبیرات افزود و همه اینها سبب خدمت، عبادت و بهره‌گیری از معارف ناب می‌شود.
وی با اشاره به «اصلاح‌گری» و «استقامت» به عنوان دو شاخص دیگر اشاره و بیان کرد: استقامت و آمادگی همه‌جانبه در برابر مشکلات و مقاومت و پایداری در برابر دشمنان و نیز اصلاح افراد بر اساس ارزش‌ها و اصول دینی بر اساس مقتضیات زمان و مکان از ارکان دیگر تمدن اسلامی هستند که نباید از آن‌ها غافل شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شهرکرد با تأکید قرار دادن بیانیه مقام معظم رهبری با عنوان «گام دوم انقلاب»، بیان کرد: تحقق این بیانیه، انقلاب را به آرمان بزرگش که همانا ایجاد «تمدن نوین اسلامی» و آماده‌سازی جامعه برای طلوع ولایت عظمی است، سوق می‌دهد.
شاخص‌های تمدن نوین اسلامی
ترکی با برشماری شاخص‌های «تمدن نوین اسلامی»، گفت: این تمدن بر سه رکن فرهنگ، علم و اقتصاد استوار است و هر شاخصی که درباره روند پیشرفت به سمت تمدن نوین اسلامی مطرح می‌شود باید بر پایه این سه رکن باشد اما تأکید اصلی و بنیادین بر علم و مجاهدت علمی و کار و ابتکار در عرصه علمی، معطوف است.
وی با اشاره به نقش رسانه‌ها و شبکه مجازی در کمک به شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، یادآوری کرد: تعالیم دینی از طریق رسانه‌ها و به ویژه در شبکه‌های اجتماعی به راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن منتشر می‌شوند و می‌توان از این ظرفیت برای نشر و ترویج این تعالیم بهره جست.
وی با بیان مشکلات شبکه‌های اجتماعی، تأکید کرد: نقاط منفی شبکه‌های اجتماعی نیز فراوانند که پایبند نبودن به اصول و اخلاق مهم‌ترین این مشلات است اما شبکه‌های مجازی در صورت بهره‌برداری صحیح، می‌توانند زیر ساخت شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی باشند.
ترکی با اشاره به عناد برخی کشورها با نظام اسلامی، گفت: این عناد دیرینه بیانگر تقابل تمدن غرب با تمدن اسلامی است که منافع کشورهای استعمارگر را به خطر می‌اندازد و با هر ابزاری در صدد جلوگیری از تشکیل تمدن اسلامی هستند.
وی تحریم اقتصادی و جنگ رسانه‌ای را از مهم‌ترین مشکل‌تراشی‌های دشمن برای شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی خواند و افزود: رهبر انقلاب اسلامی برای هر کدام از اقدامات دشمن نسخه شفابخش دارند که جنبش نرم افزاری در عرصه علم و مقاومت اقتصادی در عرصه اقتصاد از آن جمله‌اند.
ترکی با تأکید بر اینکه اسلام دین تحجر نیست، خاطرنشان کرد: اگر جوانان مباحث فقهی را متناسب با نیازهای زمان فرا بگیرند و عمل کنند، شاهد تربیت افرادی خواهیم بود که سنگ بنای تمدن نوین اسلامی را پایه‌گذاری کنند و آن‌را به منصه ظهور برسانند.
انتهای پیام
