فصلنامه «پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی» به ایستگاه 56 رسید
گروه اندیشه ــ پنجاه و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی» به صاحب‌امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ پنجاه و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی» به صاحب‌امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل و مدیرمسئولی حسن قلی‌پور منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی فقهی و حقوقی ارزش شهادت خویشاوندان»، «تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنت»، «نقش نهادهای مذهبی در پیشگیری از جرم: چالش‌ها و راهکارهای مقابله با آن»، «معیار ادای حق در قرض و دین در شرایط افزایش قدرت خرید پول بعد از سررسید تعهد»، «مبانی احکام تکلیفی و وضعی اسراف آب و ضمان ناشی از آن»، «بازشناسی حقوق حیوانات در فقه امامیه، با تاکید بر حق نفقه»، «مبانی التزام در حقوق قراردادها»، «بررسی گزاره‌های فقهی و حقوقی متأثر از اخلاق در باب نکاح و طلاق»، «آسیب‌شناسی فقهی ماده 234 قانون مجازات اسلامی».
بررسی فقهی و حقوقی ارزش شهادت خویشاوندان
در چکیده مقاله «بررسی فقهی و حقوقی ارزش شهادت خویشاوندان» می‌خوانیم: «در قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318، قانونگذار وجود قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از طبقه دوم را مانع پذیرش شهادت می‌دانست. با تصویب قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379، قانونگذار درخصوص حکم شهادت اقربا سکوت نموده است. به همین جهت، این پرسش مطرح می‌شود که آیا با وجود سکوت قانونگذار در قانون آیین دادرسی مصوب 1379، همچنان خویشی با یکی از طرفین دعوا، مانع پذیرش شهادت است؟ به نظر می‌رسد با توجه به سکوت عمدی قانونگذار در قانون جدید آیین دادرسی مدنی، باید قائل به تغییر موضع قانونگذار و پذیرش شهادت اقربا بود. با وجود این، قانونگذار در ماده 154 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 (ماده 209 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392)، قاضی را مکلّف نموده تا درجه قرابت سببی یا نسبی شاهد یا مطلع را با طرفین دعوا سوال نموده و در صورت مجلس قید نماید. حکم قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری این پرسش را ایجاد می‌نماید که اگر شهادت خویشاوندان در نظام حقوقی ایران قابل پذیرش است، چه ضرورتی به پرسش نمودن از طرفین درخصوص وجود یا عدم وجود قرابت می‌باشد و اگر عدم وجود قرابت در شهادت شرط است، چرا در ذیل شرایط شاهد مطرح نشده است؟»
تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنت
در چکیده مقاله «تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنت» آمده است: «از منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات وارده از رسول خدا می‌دانند و قائل به اختلاط انساب در نتیجه مبادرت به این عملیات طبی هستند. از دیگر ادلّه مخالفان، حرمت استمناء در مقام اخذ اسپرم و حرمت نگاه به نامحرم در مقام تلقیح است. درمقابل موافقان به ادله طرف مقابل چنین پاسخ می‌دهند که اولاً نصوص قرآنی و روایات وارده در این رابطه به هیچ وجه دلالتی بر ادعای مخالفان تلقیح مصنوعی ندارد، ثانیاً انجام این عمل طبی موجب اختلاط انساب نمی‌گردد و ثالثاً اخذ اسپرم از زوج توسط زوجه و انجام عملیات طبی توسط پزشک محرم حرمت مذکور را از بین خواهد برد. مضاف بر اینکه الضرورات تبیح المحظورات. در خصوص تلقیح اسپرم زوج متوفی به زوجه حیّ یا زوجین طلاق گرفته این اختلافات شدیدتر است. در مجموع فقهای اهل سنت تلقیح مصنوعی بنحو مزبور را مشروط به انجام آن در زمان عده فوت یا طلاق جایز و در غیر آن حرام می‌دانند. در رابطه با تلقیح مصنوعی خارج رحمی نیز ادلّه فوق مجرا است با این تفاوت که برخی از موافقان، پذیرش آن را مشروط به شروطی از جمله تضمین عدم نقض حق حیات جنین پس از تولد می‌دانند.»
بازشناسی حقوق حیوانات در فقه امامیه
در چکیده مقاله «بازشناسی حقوق حیوانات در فقه امامیه، با تاکید بر حق نفقه» می‌خوانیم: «مسأله حقوق حیوانات در قرن اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. فعالان و جنبش‌های حمایت از حقوق حیوانات بر این عقیده‌اند که عموم ادیان نسبت به مسأله حقوق حیوانات کوتاهی و کم‌توجهی داشته‌اند و اعتراض‌های فراوانی به ادیان وارد می‌کنند. هدف از این پژوهش بازشناسی دیدگاه اسلام نسبت به این مسأله است. این هدف با بررسی روایات اهل بیت(ع) و کلام فقهاء گرانقدر شیعه انجام شده و در طی آن حقوق حیوانات از منظر فقه امامیه با تکیه بر حق نفقه مورد بررسی قرار گرفته است و تصویر کامل و جامعی از عنایت ویژه اسلام نسبت به آن ارائه شده است. بر اساس این پژوهش اولاً دین اسلام برای تمام موجودات عالم -به حسب جایگاه‌شان در دستگاه خلقت- در راستای رسیدن به کمال خود، حقوقی را قائل است و بر خلاف عقیده مدافعان حقوق حیوانات، آموزه‌ها و تعالیم زیادی در ارتباط با حقوق حیوانات دارد، خصوصا اینکه در مقایسه با دیگر ادیان، بسیاری از آن حقوق را نه تنها در قالب توصیه اخلاقی بلکه فراتر از آن و به صورت حکم شرعی و قوانین فقهی بیان نموده است که حاکی از اهمیت آنها و تضمین اجرایشان است. ثانیاً فقهاء شیعه علاوه بر اینکه در ابواب مختلف فقهی بر لزوم رعایت حق حیات حیوانات به طرق مختلف اذعان نموده‌اند، همچنین با دقت نظر در مورد نفقه آنها، موارد آن، مسئول آن و چگونگی تأمین و تهیه آن نیز با استفاده از تعالیم عالی اسلام به ایراد نظر و ابراز فتوا پرداخته‌اند.»
انتهای پیام
