غدیر؛ فرصتی برای آشنایی با مقام امامت

حسن جمشیدی خراسانی یک پژوهشگر و مدرس فلسفه در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با اشاره به اینکه « دو نوع امامت وجود دارد، امامت در آیات و روایات و دیگری در افکار عمومی» اظهارکرد: امامت به معنای الگو و معیار و انسان کامل است. انسان هرکاری انجام می‌دهد، باید طبق آن الگو باشد. اگر انسان پیرو او شود سود و اگر پیرو نباشد، زیان دیده است که در هر دو صورت برای امام فرقی نمی‌کند.

وی افزود: تصور امامت در جامعه ما، حکومت حاکم است و حال آن که حاکم با امام در اعتقاد شیعه متفاوت است. حاکم در برابر محکوم و امام در برابر امت است. امامان ما، امام بودند اما حاکم نبودند و تنها حضرت امیر المومنین(ع) در حدود ۵ سال حاکم و خلیفه بودند اما ایشان بعد از پیامبر امام بودند و باید گفت امامت مقوله جدا و متفاوت از حکومت است.

این پژوهشگر ادامه داد: حکومت امور قراردادی و تجربی است و کار اصلی آن ایجاد امنیت است که در فلسفه سیاسی به تفصیل آن سخن می گویند. امامت منسوب از طرف خداوند است و محل بحث آن فلسفه سیاسی نیست، بلکه علم کلام یا عرفان است و امام کسی است که ما را به سمت خدا فرا می خواند و هدایت و راهنمایی می‌کند تا ما به سعادت برسیم و باید به این نکته نیز اشاره کرد که غایتش سعادت و وسیله‌اش هدایت است.

جمشیدی خراسانی با اشاره به اینکه برخی افراد اصرار دارند که برادران و خواهران اهل سنت را مقابل امیرالمومنین(ع) قرار دهند، در صورتی که اهل‌سنت به اهل‌بیت و به خصوص امیرالمومنین(ع) احترام می گذارند، عنوان کرد: بعضی اعتقاد دارند که پیامبراکرم(ص) امام علی (ع) را در روز غدیر به عنوان حاکم انتخاب کردند. دعوای بین اهل‌سنت و شیعیان در خصوص درک معنایی ولایت است. همه اهل سنت امام علی(ع) را دوست دارند و او را بهترین صحابه پیام اکرم دانسته و نسبت به همسر و دخت گرامی پیامبراسلام حرمت زیادی قائل هستند.

این پژوهشگر ادامه داد: باید حادثه غدیر بالاتر و فراتر از حکومت، حاکمیت، دولت، قدرت و سیاست دانست. نباید بگذاریم غدیر از منزلت اصلی‌اش فرو بکاهد.

وی با اشاره به اینکه غدیر در بین جامعه اسلامی مهجور نیست و مراسم‌های جشن برای احیای غدیر است، بیان کرد: در خصوص سید باید دو مقوله از یک‌دیگر تفکیک شود. سیدهایی از نسل فرزند امیرالمومنین(ع) هستند که سید علوی نام دارند و سیدهایی که از نسل فاطمه زهرا(س) و امام حسن و امام حسین(ع) هستند. بخشی از سیدها از نسل بنی هاشم‌اند که عناوین گوناگونی دارند. طبیعی است که سادات در بین مردم منزلت متفاوت دارند. این عناوین عبارت از «سید، شریف و میرزا و...».

جمشیدی خراسانی خاطرنشان کرد: سیدها به دلیل اینکه اجداد مشخص و شجره شفاف، قابل احترام هستند. اجداد ایرانیان حدودا تا هفت نسل آن‌ها مشخص بوده و بعد از آن چندان مشخص نیست، چرا که در گذشته ایران جنگ‌های زیادی داشته است و قبیله‌ها بعد از جنگ برای زندگی در ایران می‌ماندند اما سلسله اجداد افراد سادات مشخص و نژاد آنان کاملا پاک است. سادات در بین مردم از احترام خاصی برخوردار است، چرا که قوم برگزیده هستند.

وی تاکید کرد: باید توجه داشت که بعضی از سادات مدعی هستند که دیگران به آن‌ها احترام بگذارند. این رفتار تکبر و غرور است. مردم باید به سادات احترام بگذارند اما نباید سادات توقع احترام داشته باشند چرا که احترام از سوی مردم با توقع احترام از مردم متفاوت است. مردم به یک‌دیگر احترام می گذارند، اما مردم حق ندارد تا دیگران به آن‌ها احترام بگذارند. شرط بزرگی تواضع و فروتنی است.

جمشیدی در ادامه اظهارکرد: دید و بازدید در عید غدیر سابقه زیادی ندارد. در گذشته آیینی برای غدیر بوده و دعاهایی که متدینین می‌خوانند اما دید و بازدید در عید غدیر و به دیدار سادات رفتن عرف نبوده است. در بعضی از کشورها، شیعیان به دیدار بزرگان می‌روند اما الزاما نباید به دیدار سادات رفت. دیدار با سادات زنده کردن 1400 سال خاطره سادات و ائمه است. در روز عید غدیر، مردم روستاهای ایران به دیدار بزرگان رفته و عید را تبریک می‌گویند. شعیان در این بازدید‌ها جمله «الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیر المومنین» زمزمه می کنند. یکی از آداب و ایین جالب در روز عید غدیر پیوند اخوت بین اهل ایمان است که به این کار اصطلاحا دست برادری یا خواهری گفته می‌شود.

این پژوهشگر عنوان کرد: احترام‌گذاشتن به غدیر برای زنده کردن و آشنا شدن با واقعه غدیر و توضیح آن به دیگران است و برخی افراد سعی دارند از غدیر، مانند برخی از آداب و رسوم دیگر محتوا را بگیرند و تنها شکل و ظاهر آن را نگهدارند. غدیر فرصتی است که با مقام و شان امامت آشنا شده و اتفاق غدیر را تحلیل و نه تجلیل کنیم.

جمشیدی افزود: افراد، بیش از آن که زندگی ائمه معصومین را برای ما تحلیل کنند، زندگی آنان را برای ما توصیف و تجلیل کردند و باید به تحلیل و بازاحیای زندگی ائمه برگردیم.

انتهای پیام