به گزارش ایکنا؛ تلاوت قرآن یکی از هنرهایی است که در سالهای اخیر در کشورمان رشد چشمگیری داشته و شاهد پرورش قاریان ممتاز و خوشخوانی بودهایم و امروزه نیز قاریانی در کشور به این هنر میپردازند که بیراه نیست اگر بگوییم در حال حاضر گوی سبقت را از قاریان دیگر کشورها و حتی کشور صاحب سبکی مانند مصر ربودهاند. پس از انقلاب اسلامی جلسات آموزش قرآن نیز روز به روز افزایش پیدا کرد و اساتید پیشکسوت به تربیت قاریانی پرداختند که امروز این قراء خود در جایگاه استادی هستند و هر یک از آنها در مساجد یا حسینیههای محل خود جلسات قرآن را دایر کردهاند، چه اینکه برخی از این قراء نیز موفق به کسب رتبههای بینالمللی در مسابقات مختلف شدهاند.
یکی از مسائلی که در هر هنری از اهمیت برخوردار است، مسئله دیده شدن آن هنر محسوب میشود، به دیگر سخن هر هنرمندی دوست دارد هنرش را در معرض دید دیگران قرار دهد تا افراد بیشتری بتوانند از آن استفاده کنند. از طرفی ارائه این هنر به دیگران نیازمند برخورداری از رسانه است. در این بین رسانههای دولتی اقدام به پخش تلاوت قرآن میکنند اما با ظهور شبکههای اجتماعی نظیر اینستاگرام فضا برای هر شخص حقیقی که هنری برای عرضه دارد باز است تا بتواند به هر نحوی که خودش صلاح میداند هنرش را به دیگران نشان دهد.
همین مسئله موجب شده تا نگرانیهایی درباره پایین آمدن شأن قرآن به واسطه انتشار چنین تلاوتهایی به وجود آید. چنانکه در روزهای اخیر برخی از اساتید بینالمللی کشورمان به این مسئله واکنش نشان داده و تلاوت قرآن در فضایی به غیر از پشت رحل قرآن و در حال راه رفتن و یا رانندگی و ... را عاملی برای پایین آمدن شأن قرآن توصیف کردهاند.
به منظور بررسی بیشتر این مسئله با حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا حاجابوالقاسم، عضو مجلس خبرگان رهبری، که یکی از اعضای جامعه قرآنی هم محسوب میشود گفتگویی داشتیم.
وی در ابتدا با اشاره به آداب تلاوت قرآن، بیان کرد: قرآن کتاب برتر آسمانی و کتاب هدایت انسانها است و طبیعتا برای تلاوت این کتاب نیز آداب و ضوابط خاصی در دین مبین اسلام بیان شده است. از جمله آنها این است که شخص باید هنگام تلاوت قرآن حضور قلب داشته باشد، رو به قبله بنشیند، با وضو باشد، در آیات قرآن تأمل کند و تلاش و هدفش نیز خودنمایی و ریا نباشد.
تلاوت بدون رعایت آداب تأثیری ندارد
حاجابوالقاسم با تأکید بر اینکه قاری باید هنگام تلاوت قرآن در پی تدبر در آیات باشد، تصریح کرد: هدفی که قاری باید دنبال کند این است که معانی آیات را بفهمد و برای تقرب به خداوند متعال آیات الهی را تلاوت کند. در نتیجه اگر این آداب رعایت نشود تلاوت قرآن نیز در انسان اثر چندانی نخواهد گذاشت.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا الزامی وجود دارد که حتما مکان تلاوت قرآن در مسجد و اماکنی از این دست باشد یا خیر؟ بیان کرد: تلاوت قرآن مکان خاصی ندارد، اگرچه ارجح آن است که انسان در مکانهای مقدسی مانند مسجد و یا حرم ائمه معصومین(ع) قرآن را تلاوت کند، با این حال اگر کسی مثلا در دل طبعیت نیز قرآن بخواند اشکالی ندارد.
این عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه نکته مهم توجه به آداب تلاوت قرآن است گفت: بنابراین تلاوت قرآن منحصر به مسجد نیست اما به شرط اینکه با رعایت آدابش باشد، از جمله اینکه رو به قبله، با وضو و در حال عبادت این تلاوت را داشته باشد. اما گاهی اوقات حالات شخص که در در دل طبیعت قرآن را تلاوت میکند، حالات تفریح و در واقع حالت آزمون صدا و حنجره خود است. حتی گاهی سعی بر آن دارد که قدرت صدای خود را به دیگران نشان دهد که قطعا این موارد خلاف آداب و ضوابط تلاوت قرآن خواهد بود.
تلاوت قرآن صرفا برای جذب فالوور در تناقض با ادب است
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره انتشار این تلاوتها در فضای شبکه اجتماعی اینستاگرام، تصریح کرد: ترویج تلاوت قرآن اگر به شکلی باشد که شخص با رعایت ضوابط، قرآن را تلاوت کند و بعد در فضای مجازی بگذارد اشکالی ندارد. اما آن چیزی که مشاهده میکنیم این است که گاهی اوقات شخص صرفا برای فیلم میخواند. یعنی قاری موبایل را جلوی خود قرار میدهد و در حالتی مانند حالت خوانندهها یا کسانی که تقلید صدا میکنند به تلاوت میپردازد که هدف از این کار نیز صرفا جذب فالوور و یا نشان دادن قدرت صدای خود و توانمندیهای هنری صدای خودش است. بنابراین اگر با چنین انگیزههایی تلاوت انجام شود با آدابی که برای تلاوت قرآن مطرح شده در تناقض است.
این عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه با پرداختن به ترویج تلاوت قرآن در فضای مجازی، بیان کرد: به طور کلی فرهنگ دینی و هنر دینی باید از آسیبهای فضاهای غیردینی در امان بماند. لذا نباید از مدلها و شیوههایی که برای ترویج هنرهای غیردینی استفاده میشود، برای تلاوت یا ترویج قرآن استفاده کرد. قداست تلاوت قرآن حکم میکند که در ترویج تلاوت قرآن نیز از ساز و کار متناسب با این عمل مقدس بهره برداری شود و برخوردار باشیم، نه اینکه از روشهایی که دیگران برای ترویج هنرهای حیوانی و شهوانی بهره میبرند استفاده شود.
در تلاوت قرآن مکان موضوع نیست بلکه آداب باید رعایت شود
حاجابوالقاسم در انتهای سخنان خود تصریح کرد: به صورت مطلق نمیتوان گفت اگر در جایی غیر از پشت رحل قرآن تلاوت ضبط شود، شأن قرآن پایین میآید، بلکه مهم این است که در هر جایی آداب قرآن رعایت شود.
انتهای پیام