تبعات ترک معروف و جایگزینی آن با منکر/ امام حسین(ع) برای مقابله با کدام منکرها قیام کرد؟
گروه دانشگاه ــ برای خوانش مطلوب از واقعه عاشورا و همانندسازی آن با جامعه امروزی، باید به منکر‌هایی همچون ترویج خوی اشرافی‌گری، ترویج بی‌تفاوتی به وضع موجود جامعه و ترویج روحیه سستی و وادادگی در مقابل روحیه ایثار که جامعه را به استحاله می‌کشاند توجه بیشتری کنیم.
در سال ۶۱ هجری، همه‌چیز به ظاهر درست و طبیعی بود و توده مردم و افکار عمومی اوضاع را چندان غیرطبیعی نمی‌دیدند. همه‌چیز در دستگاه‌های تبلیغاتی توجیه شده بود. در سال ۶۱ هجری مانند قبل بر مأذنه‌ها شعار توحید می‌دادند و مردم رو به قبله نماز می‌گذاشتند؛ اما طعم اسلام تغییر کرده بود. شهر شهر اسلام بود و نبود. مردم مسلمان بودند و نبودند. حکومت دینی بود و نبود. «بود» به این معنا که در مجالس حرف از دین و پیغمبر(ص) و قرآن بود و «نبود» به این معنا که بیشتر احکام حکومتی اسلام و در رأس آن اجرای عدالت اسلامی و اجرای بدون تبعیض حدود الهی و قوانین حکومتی ترک شده بود. در حاشیه همین شهر بود که سر حسین‌بن‌علی(ع) و نوه رسول خدا(ص) را از تن جدا کردند و دختران بنیان‌گذار و مؤسس جامعه اسلامی را بدون حجاب به زنجیر کشیدند. این تاریخ دردناک اسلام است، آن هم در شرایطی که ۵۰ سال پس از رحلت رسول اکرم(ص) و بیش از دو دهه از شهادت امیرالمؤمنین(ع) و براندازی حکومت امام حسن(ع) گذشته است و در این فاصله جامعه اسلامی و معادلات حکومتی کاملاً تغییر کرده و همه‌چیز معکوس شده بود؛ معروف به جای منکر نشست و منکر جای معروف را گرفت. اما پرسشی برایمان مطرح می‌شود و آن اینکه امروز کدام منکرها اگر در جای معروف‌ها بنشینند، جامعه اسلامی به خطر می‌افتد؟
حجت‌الاسلام بهاءالدین قهرمانی‌نژاد، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره این موضوع و ارتباط آن با وقوع حادثه عاشورا بیان کرد: بهترین خوانش و قرائت از عاشورا، قرائت در سه رویکر همسان‌سازی، الگوسازی و همانندسازی آن واقعه با شرایط امروز ماست. اباعبدالله (ع) در شرایطی قرار داشت که جهان اسلام در آن روز از یک طرف گرفتار ظلم و جور بنی‌امیه بود و از طرف دیگر ناآگاهی در جامعه به واسطه دستگاه‌های تبلیغاتی و جعل حدیث رواج می‌یافت.
وی ادامه داد: امروز نیز جهان از تمام ابزار‌های رسانه‌ای خود برای اینکه انسان‌های مؤمن را در مسیر زشتی و تلخی قرار دهد استفاده می‌کند و آن‌ها این موضوع را درک کرده‌اند که جهان به سمت ظهور منجی در حال حرکت است و برای جلوگیری از این رخداد عظیم، امپراطوری رسانه‌ای به راه انداخته‌اند که به شدت و به صورت ممتد، مظاهر زشتی، پلیدی، آلودگی، شبهات و مسائلی را که با اعتقادات صحیح انسان‌ها در تقابل است ترویج می‌کنند. از سوی دیگر، این پازل سه ضلعی را فعالیت‌های نظامی تکمیل می‌کند. مشابه چنین وضعیتی در زمان قیام امام حسین(ع) هم مشاهده می‌شود؛ از یک طرف بنی‌امیه با جنایت و کشتار تلاش می‌کند به اهداف خود برسد و از سویی دیگر، با ترویج عقاید باطل و به‌کارگیری عالم‌نمایانی علیه حق در حرکت بود و به کمک تبلیغات گمراه‌کننده و روانی، مبنی بر حمله شامیان، مردمان را می‌ترساندند. در چنین شرایطی امام حسین(ع) دست به قیام می‌زند. بصیرت و ژرف‌نگری امام(ع) و یاران باوفایش، باعث جاودانه شدن آن‌ها و واقعه عاشورا در تمام طول تاریخ شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه پس از چندین دهه تلاش رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و ایجاد حکومت اسلامی و تثبیت معروف به جای منکر، در سال ۶۱ هجری شاهد تغییر این رویکرد و ترویج منکرها به جای معروف‌ها بودیم، گفت: اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، امروز هم اگر منکر‌هایی در جای معروف‌ها بنشینند، جامعه اسلامی به خطر می‌افتد. در آن زمان منکری به نام اشرافیت به جای معروفی به نام ساده‌زیستی و پاک‌زیستی نشسته بود. دیگر آنکه منکری به نام عقیده به جبر و اینکه انسان نباید برای تغییر وضع موجود کاری انجام دهد، جایگزین معروفی همچون مسئولیت‌پذیری اجتماعی شده بود. همچنین با این عنوان توجیه که نمی‌توانیم در جامعه کاری انجام دهیم و تغییر وضع موجود وظیفه ما نیست و به تعبیری کار قیصر را باید به قیصر واگذار کنیم، به جای معروف احساس وظیفه درباره سرنوشت افراد و اجتماع نشسته بود.
قهرمانی‌نژاد با اشاره به این نکته که این اتفاقات، در دوران ما به صورت دیگری خودنمایی می‌کند، اظهار کرد: جامعه باید جامعه‌ای الگو و مدینه فاضله‌ای بر مبنای دیدگاه‌های علوی، حسینی، فاطمی و مهدوی باشد، اما در درون جامعه ستون پنجم‌هایی که برای دشمن فعالیت می‌کنند، وجود و تلاش دارند با ترویج خوی اشرافی‌گری، ترویج بی‌تفاوتی به وضع موجود جامعه و ترویج روحیه سستی و وادادگی در مقابل روحیه ایثار، جامعه را از درون مستحیل کنند. برای خوانش مطلوب از واقعه عاشورا، الگوسازی و همانندسازی آن با جامعه امروزی، باید به این منکرها توجه بیشتری کنیم.
وی افزود: طی روز‌های گذشته رئیس قوه قضاییه تعبیری داشتند و گفتند یک منکر بزرگ در جامعه ما این است که گرانی بیداد می‌کند. عدم ثبات قیمت‌ها نشان از عدم تعادل وضعیت اقتصادی و معیشت است. تعادل اقتصادی که از بین رفت، مردم دین و عقیده خود را در معرض خطر می‌بینند. شناسایی منکرها و حرکت در جهت اصلاح وضع موجود، راهکار مقابله با چنین شرایطی است. این اصلاح و مقابله هم در وهله نخست برعهده خواص جامعه است. راهکار دیگر تبعیت آگاهانه از رهبر جامعه اسلامی برای رسیدن به هدف متعالی محسوب می‌شود که همانا جامعه ایمانی و الگوی مدینه فاضله است.
این مدرس دانشگاه در پایان بیان کرد: در زیارت عاشورا می‌خوانیم: «إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ»؛ انسان‌های مؤمن باید بتوانند تا روز قیامت از این درک برخوردار باشند که روحیه دوستی و دشمنی را در برابر چه کسانی داشته باشد.
انتهای پیام
قهرمانی‌نژاد با اشاره به این نکته که این اتفاقات، در دوران ما به صورت دیگری خودنمایی می‌کند، اظهار کرد: جامعه باید جامعه‌ای الگو و مدینه فاضله‌ای بر مبنای دیدگاه‌های علوی، حسینی، فاطمی و مهدوی باشد، اما در درون جامعه ستون پنجم‌هایی که برای دشمن فعالیت می‌کنند، وجود و تلاش دارند با ترویج خوی اشرافی‌گری، ترویج بی‌تفاوتی به وضع موجود جامعه و ترویج روحیه سستی و وادادگی در مقابل روحیه ایثار، جامعه را از درون مستحیل کنند. برای خوانش مطلوب از واقعه عاشورا، الگوسازی و همانندسازی آن با جامعه امروزی، باید به این منکرها توجه بیشتری کنیم.
وی افزود: طی روز‌های گذشته رئیس قوه قضاییه تعبیری داشتند و گفتند یک منکر بزرگ در جامعه ما این است که گرانی بیداد می‌کند. عدم ثبات قیمت‌ها نشان از عدم تعادل وضعیت اقتصادی و معیشت است. تعادل اقتصادی که از بین رفت، مردم دین و عقیده خود را در معرض خطر می‌بینند. شناسایی منکرها و حرکت در جهت اصلاح وضع موجود، راهکار مقابله با چنین شرایطی است. این اصلاح و مقابله هم در وهله نخست برعهده خواص جامعه است. راهکار دیگر تبعیت آگاهانه از رهبر جامعه اسلامی برای رسیدن به هدف متعالی محسوب می‌شود که همانا جامعه ایمانی و الگوی مدینه فاضله است.
این مدرس دانشگاه در پایان بیان کرد: در زیارت عاشورا می‌خوانیم: «إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ»؛ انسان‌های مؤمن باید بتوانند تا روز قیامت از این درک برخوردار باشند که روحیه دوستی و دشمنی را در برابر چه کسانی داشته باشد.
انتهای پیام
