دیدگاه قرآن نسبت به آثار باستانی / آداب اماكن تاریخی مذهبی باید رعایت شوند

به گزارش ایكنا از فارس، آیت‌الله لطف‌الله دژکام، نماینده ولی فقیه در استان فارس عصر چهارشنبه، 23 مهرماه در دیدار با مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان گفت: شیراز یک تاریخ کهن و قدیمی چند هزار ساله دارد که امروز در کتاب‌های درسی تخصصی، این گذشته باشکوه در حال تدریس است. این نشان می‌دهد شیراز ظرفیت‌های بسیار فراوانی داشته و دارد اما چقدر از این ظرفیت‌ها امروز بهره گرفته می‌شود.

وی افزود: در زمینه دانشگاه هنر در شیراز مشکلاتی وجود دارد. اسم این دانشگاه وجود دارد اما رسم و اقتضائات آن وجود ندارد و توجهی که باید به دانشگاه هنر در شهر شیراز به‌عنوان مهد فرهنگ و هنر بشود، اعمال نمی‌شود.

آیت‌الله دژكام با بیان اینكه نیازمند این هستیم که جامعه را با اهمیت میراث فرهنگی آشنا کنیم، گفت:‌ طلبه‌ای که در مدرسه خان به‌عنوان یك مكان میراثی درس می‌خواند و زندگی می‌كند چقدر در جریان است که این مدرسه چه تاریخ پرافتخار و چه سابقه طولانی دارد؟ آیا آن طلبه و اصلاً مردم شیراز و گردشگرانی که از این مدرسه بازدید می‌کنند، می‌دانند این مدرسه محل تحصیل و تدریس ملاصدرا بوده و حجره ملاصدرا هنوز موجود است و دارد استفاده می‌شود؛ این‌ها سرمایه‌های مغفول شهر ماست که به آن توجهی نمی‌شود.

امام جمعه شیراز دیدگاه قرآن كریم را در این زمینه یادآور شد و گفت: قرآن کریم نسبت به آثار گذشتگان که موجود بوده دستور تخریب نداده است و فرموده « وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَیهِمْ مُصْبِحِینَ؛ و در حقیقت‏ شما بر آنان صبحگاهان» (آیه 137 سوره صافات)، شما می‌بینید خرابه‌های قوم لوط را پس درس بگیرید بنابراین قرآن میراث گذشتگان را رسمیت داده است.

وی ادامه داد: این فراوانی آیاتی در قرآن که نگاهشان نسبت به آثار گذشتگان تخریب آن‌ها نیست را در نظر بگیرید، بعد یک فکر داعشی پدید می‌آید و آثار باستانی را در عراق و افغانستان و نقاط دیگر نابود می‌کند و تبعات و حواشی این نگاه داعشی، به‌عنوان یک نگاه که مدعی است نگاه دینی دارد، گردن‌گیر طلبه و روحانی ما هم می‌شود.

آیت‌الله دژكام دیدار حضرت علی(ع) از طائق مدائن را یادآور شد و گفت: آیا حضرت دستور به تخریب آنجا را داده است؟ حضرت در هر قسمتی که می‌رسید توضیح می‌داد که کاربری آن‌ها چه بوده است و از سرگذشت پادشاهانی که آنجا بودند سخن می‌گفت،‌ بنابراین از نظر فقهی می‌توان بحث کرد که آیا این آثار باید حفظ شود یا تخریب؟ نگاه ما این‌گونه است که مسلماً یکسری از آثار باید حفظ شود چرا که در زندگی آینده ما به کار می‌آید.

نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس با تأكید بر اینكه اداره‌كل میراث فرهنگی باید به این قضیه ورود در قالب نشست‌ها و یا كارگاه‌هایی با همكاری حوزه علمیه ورود كند، گفت: در رفتار امام خمینی ما حکم به تخریب آثار باستانی را سراغ نداریم، اما امروز برخی اسم انقلابی می‌آورند و دنبال برخی مواردی هستند که در شرع و قانون ما خلاف شمرده می‌شود،‌ البته این مسئله وجه دیگری هم دارد. شهر به‌عنوان محل زندگی مردم، متکامل است و به تعبیر اهل هنر، شهر زنده است و مستمر تکامل پیدا می‌کند. ما تکامل شهر را باید بپذیریم و حفظ ارزش‌های شهر را نیز باید بپذیریم و این 2 مورد را باید بتوانیم با هم پیوند دهیم.

وی به ارائه مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: در گذشته در شیراز، برخی کانال‌ها که در شهر هم بعضاً وجود داشته و جریان داشته، کانال انتقال فاضلاب بوده که بعضاً سرپوشیده هم نبوده و در تاریخ شیراز نگاه کنید، حتی در همین یکی دو قرن پیش مورخان آورده‌اند در فلان منطقه شیراز بوی نامطبوع و برخی بیماری‌ها از جهت این مشکل وجود داشته است. حال امروز فردی بیاید و بگوید فلان کانال که کاربری آن انتقال فاضلاب بوده و اتفاقاً در زمان خودش کاربری صحیحی نداشته و نتوانسته نقش خوبی برای مردم ایفا کند، اینک میراثی است و چون مربوط به چند قرن پیش است کسی حق ساخت‌وساز و یا احیای بنا در حریم آن را ندارد. میراثی که از گذشته برای ما باقیمانده، باید توسط متخصصان امر به معنی واقعی کلمه کارشناسی و ارزش‌سنجی شود و در این کار تخصصی، نباید نگاه مغرضانه وجود داشته باشد.

آیت‌الله دژكام ادامه داد: این دو جهت کاملاً متفاوت از یکدیگر و در عین حال مکمل یکدیگر است. یک نگاه، حفظ میراث را اصل می‌داند و نگاه دوم که مکمل این نگاه است، می‌گوید میراث گذشتگان باید ارزش و هویت داشته باشد تا آن را بتوانیم حفظ کنیم و تا زمانی كه این 2 جهت سامان پیدا کند و خوب فهم نشود، این سردرگمی ادامه دارد.

امام جمعه شیراز در ادامه سخنان خود با بیان اینكه در شیراز دو محور گردشگری مذهبی داریم، گفت: باید برای این دو محور، طراحی فرهنگی داشته باشیم. یکسری ارزش‌های مذهبی وجود دارد که هنگام ورود یک گردشگر به یک مکان مذهبی مانند یک مسجد تاریخی باید با یک آداب خاصی مراعات شود و حتی گردشگر به این ارزش‌ها احترام بگذارد. این موارد باید به درستی تبیین شود.

وی با تأكید بر اینكه بحث گردشگری حلال نیز باید به‌صورت جدی مد‌نظر باشد، گفت: اكنون در کشورهایی چون ژاپن و اسپانیا دارند روی بحث گردشگری حلال کار جدی می‌کنند چرا که می‌دانند یك میلیارد مسلمان در جهان، با گردشگری حلال به سمت آن‌ها جذب می‌شوند. آن وقت تعریف ما و استانداردهای ما در بحث گردشگری حلال در شیراز سومین حرم اهل بیت(ع) و پایتخت فرهنگی ایران چیست؟ حقیقت این است که گردشگران علاوه بر گردش، به دنبال لذت هم هستند. گردشگری حلال یعنی باید بتوانیم یک گردش حلال و یک حس خوش و لذت حلال به گردشگر منتقل کنیم. این کار ظرافت بسیار دارد و باید با لطافت آموزش داده شود و نیاز داریم هم چارچوب های گردشگری حلال و مذهبی را خصوصا به مدیران تورها و شرکت‌ها و هتل‌ها آموزش دهیم.

نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس تأكید كرد: برای برخی از سرفصل‌های گردشگری باید فکر جدی‌تر شود و راه حل حلال را پیش‌بینی کنیم وگرنه مبتلا به مسائل و مشکلاتی می‌شویم.

وی در ادامه توجه به مساجد عتیق و نصیرالملك را مورد تأكید قرار داد و گفت: در خصوص مساجدی چون نصیرالملک و عتیق، فراموش نکنید که این‌ها مسجد هستند. گاهی وقت‌ها از سوی مردم گله می‌شود که انگار جنبه موزه بودن بر مسجد بودن در این دو مکان چربیده است و این نگاه خوبی نیست. گردشگر می‌آید که با فرهنگ ما مواجه باشد نه اینکه صرفاً بیاید ساختمان ما را ببیند. باید تدبیر شود و به گونه‌ای باشد که حس مسجد بودن القا شود.