فضیلت ماه رجب از دیدگاه امام صادق(ع)
امام صادق(ع) در روایتی درباره فضیلت ماه رجب فرمود: روز قیامت منادی از درون عرش ندا مىدهد اهل ماه رجب کجایند؟ گروهى برمىخیزند که چهرهشان براى مردم محشر مىدرخشد، از عرش هم ندا مىآید که اى بندگان من! سوگند به عزت و جلال خودم جایگاه شما را گرامى و عطاى شما را جزیل قرار مىدهم.
حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، استاد جامعه‌شناسی و کارشناس دینی برای تبیین فضائل ماه رجب یادداشتی با عنوان «فضیلت ماه رجب از دیدگاه امام صادق(ع)» نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
«یکی از راه‌های شناخت فضیلت اوقات و زمان‌ها(ماه‌ها)، معرفت به ادعیه واردشده در آن اوقات است؛ به‌عبارت‌دیگر سفارش به دعا خواندن نشانی از فضیلت اوقات دارد. چنانچه از این منظر به ماه رجب نگاه کنیم، فضیلت کم‌نظیری را برای ماه رجب می‌یابیم که در کمتر ازمنه‌ای(زمان) چنین خیر و برکت یافت می‌شود.
در این راستا اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) اهتمام فراوانی بر دعا و مناجات به درگاه خداوند در این ماه داشتند و نیز برای اتصال بیشتر شیعیان خویش به معنویت این ماه ادعیه و مناجاتی به ایشان آموختند. برای آشنایی با فضیلت ماه رجب در ادامه به ترجمه دعای کوتاهی می‌پردازیم که امام صادق(علیه‌السلام) در هر روز ماه رجب آن را می‌خواندند.
راوی میگوید به امام صادق(ع) گفتم، جانم به فدایت، به من دعایی در ماه رجب بیاموز تا خداوند به‌واسطه آن به من خیر و منفعت برساند. امام(ع) فرمود این را بنویس. بسم‌الله الرحمن الرحیم و بگو در هر صبح و شب از ماه رجب و نیز در تعقیب نمازهای یومیه:
«یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ»
اى آن که هر خیرى را از او امید دارم و از خشمش در هر شرى ایمنى جویم
«یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ»
اى آن که در برابر عبادت اندک مزد بسیار عطا می‌کند
«یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ»
اى آن که به هرکه از او بخواهد می‌بخشد
«یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً»
اى آن که به هر که از او نخواهد و او را نشناسد نیز می‌بخشد، عطایش از روى مهربانى و رحمت است
«اَعْطِنى بِمَسْئَلَتى اِیَّاکَ جَمیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمیعَ خَیْرِ الْأخِرَةِ»
با درخواستم از تو همه خیر دنیا و خیر آخرت را به من عنایت کن
«وَ اصْرِفْ عَنّى بِمَسْئَلَتى اِیّاکَ جَمیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الْأخِرَةِ»
و با درخواستم از تو همه شره دنیا و شره آخرت را بازگردان
«فَاِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مااَعْطَیْتَ»
زیرا آنچه را تو عطا کردى کاستى ندارد
«وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِکَ یا کَریمُ.»
و از احسانت بر من بیفزاى اى کریم.
راوى میگوید: پس حضرت امام صادق(ع) محاسن شریف خود را با انگشتان دست چپ خود گرفت و این دعا را به حال التجا و تضرع به حرکت دادن انگشت سبابه دست راست خواند و بعد گفت:
«یاذَا الْجَلالِ وَ الْاِکْرامِ، یا ذَاالنَّعْمآءِ وَ الْجُودِ، یا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ، حَرِّمْ شَیْبَتى عَلَى النَّارِ»
اى داراى بزرگى و بزرگوارى، اى داراى بخشش و جود، اى داراى عطا و کرم، محاسنم را بر آتش دوزخ حرام کن.
دعای کوتاه مزبور از چهار قلمرو تشکیل شده و در چهار عنوان ذیل قرار می‌گیرد:
۱. تقاضا از غیر خداوند، ناامیدی است: کسى که بر غیر تو ورود یافت محروم گشت، آنکه به غیر تو رو کرد، زیانکار گردید، هر که به غیر درگاه تو وارد شد، محتاج گشت و هر که از غیر فضل و کرم تو درخواست کرد بی‌بهره شد.
۲. خیر و احسان خداوند پیوسته است: لطف تو به روى مشتاقان باز، خیر و احسان تو براى طالبان بخشیده، فضل و کرم تو براى سائلان روا و عطای تو براى امیدواران مهیاست.
۳. رحمت و عنایت الهی به ناسپاسان: رزق تو براى اهل معصیت گسترده، دشمن تو، مشمول حلم تو‌ست، عادت تو احسان به بدکاران و شیوه تو تداوم (نعمت و مهربانی) به سرکشان است.
۴. درخواست چهارگانه از خداوند: خدایا، پس هدایت ره‌یافتگان، تلاش سخت‌کوشان، جدایی از غفلت زدگان و دورافتادگان و آمرزش در قیامت را روزی‌ام فرما.
همچنین امام صادق(ع) در فضیلت این ماه در روایتی جالب فرموده است: «وُجُوهُهُمْ لِأَهْلِ الْجَمْعِ عَلَى رُءُوسِهِمْ تِیجَانُ الْمَلِکِ مُکَلَّلَةً بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ مَعَ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ أَلْفُ مَلَکٍ عَنْ یَمِینِهِ وَ أَلْفُ مَلَکٍ عَنْ یَسَارِهِ یَقُولُونَ لَهُ هَنِیئاً لَکَ کَرَامَةُ اللَّهِ یَا عَبْدَ اللَّهِ فَیَأْتِی النِّدَاءُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ عِبَادِی وَ إِمَائِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأُکْرِمَنَّ مَثْوَاکُمْ وَ لَأُجْزِلَنَّ عَطَایَاکُمْ وَ لَأُبَوِّئَنَّکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها وَ نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ إِنَّکُمْ تَطَوَّعْتُمْ بِالصَّوْمِ لِی شَهْراً عَظَّمْتُ حُرْمَتَهُ وَ أَوْجَبْتُ حَقَّهُ مَلَائِکَتِی أَدْخِلُوا عِبَادِی وَ إِمَائِی الْجَنَّةَ ثُمَّ قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع هَذَا لِمَنْ صَامَ شَیْئاً مِنْ رَجَبٍ وَ لَوْ یَوْماً وَاحِداً فِی أَوَّلِهِ أَوْ فِی وَسَطِهِ أَوْ فِی آخِرِه.(روضه الواعظین ج ۲ ص۴۰۲)» روز قیامت منادی از درون عرش ندا مىدهد اهل ماه رجب کجایند؟ گروهى برمىخیزند که چهرهشان براى مردم محشر مىدرخشد، بر سرشان تاج پادشاهى آکنده از مروارید و یاقوت است. همراه هر یک از ایشان هزار فرشته از سوى راست و هزار فرشته از سوى چپ ایستادهاند و به او مىگویند اى بنده خدا! کرامت خداى بر تو گوارا باد! از عرش هم ندا مىآید که اى بندگان من! سوگند به عزت و جلال خودم جایگاه شما را گرامى و عطاى شما را جزیل قرار مىدهم و غرفههایى از بهشت به شما ارزانى مىدارم که از زیر آن جوىها جارى است و جاودانه در آن خواهید بود و پاداش عملکنندگان چه نیکوست، شما براى من در ماهى، روزه مستحبى گرفتید که حرمت آن ماه را بزرگ و حق آن را واجب کردهام. اى فرشتگان من! اى بندگان و کنیزکان مرا به بهشت درآورید.
امام صادق(ع) اضافه فرموده است که این پاداش کسى است که چیزى از ماه رجب را روزه بگیرد، هر چند یک روز از دهه اول یا دوم یا آخر آن باشد.»
انتهای پیام
