نمایشگاه صنایع دستی میلان و دغدغه هنرمندان ایرانی + عکس

به گزارش ایکنا، محمد تقی امینی، رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا، روز سه شنبه 15 آذر ماه 1401 با سفر به شهر میلان، از بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی صنایع دستی این شهر بازدید کرد و گزارشی درباره آن تهیه کرد و نسخه‌ای از آن را در اختیار ایکنا قرار داد که بدین شرح است:

بیست وششمین دوره نمایشگاه صنایع دستی میلان روز سوم دسامبر سال 2022 میلادی برابر با دوازدهم آذر ماه در محل دائمی نمایشگاههای شهر میلان با حضور مقامات محلی افتتاح شد. این نمایشگاه تا امروز 11 دسامبر برابر با بیستم آذر سال 1401 به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

‌این نمایشگاه یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های صنایع دستی جهان در اروپا است که هر ساله در آستانه جشن‌های کریسمس و سال نو میلادی، به مدت ۹ روز برپا می‌شود. همه ساله شهرهای بزرگ ایتالیا رخدادهای مهمی در خصوص معرفی هنر و صنایع دستی و سنتی دیگر کشورها را برگزار می‌کنند و با میزبانی از دیگر کشورها، سعی بر غنای فرهنگی مردم خویش دارند.

نمایشگاه‌های صنایع دستی فلورانس، میلان، و طراحی داخلی HOMI میلان از جمله مهمترین این رویدادها هستند که در سطح بین‌المللی از شهرت بالایی برخوردارند.

بعد از رفع محدودیت‌های کرونایی که به مدت دو سال فعالیت این نمایشگاه را مانند دیگر فعالیت‌های فرهنگی و هنری در ایتالیا، تحت تأثیر قرار داده بود، این دوره از نمایشگاه نه تنها توانست به آمار بازدیدکنندگان سالهای قبل از همه‌گیری کرونا دست یابد بلکه توانست رکورد جدید و بی‌سابقه‌ای را از نظر تعداد بازدیدکننده، ثبت کرد.

این نمایشگاه در دوره گذشته علیرغم برقرار بودن محدودیت‌ها، توانست طی 10 روز تعداد ششصد هزار بازدیدکننده را ثبت کند و این درحالی است که در این دوره از نمایشگاه، تا زمان تهیه این گزارش که پنج روز از آغاز آن می‌گذرد، تعداد بازدیدکنندگان به پانصد هزار رسیده و با توجه به تقارن دو جشن مذهبی در ایتالیا، که با تعطیلات آخر هفته تلاقی دارد، پیش بینی می‌شود بیش از یک و نیم میلیون نفر از نمایشگاه بازدید کنند که بی‌سابقه است.

برگزارکنندگان این رخداد فرهنگی (اداره نمایشگاههای فرهنگی ایتالیا و سازمان نمایشگاههای میلان) که از حمایتهای نهادهایی مانند استانداری، شهرداری و اتحادیه صنایع کوچک برخوردارند، هدف از برگزاری چنین رخدادی را حمایت از صنایع خرد و کوچک می‌دانند که بتوانند محصولات خود را بدون واسطه به مصرف کننده ارائه کنند و خود را در بازار مصرف داخلی و خارجی بشناسانند.

همچنین برگزارکنندگان پلتفرم (درگاه اینترنت) خود را به صورت رایگان و بدون اخذ کارمزد در اختیار تولیدکنندگان کوچک داخلی و خارجی شرکت‌کننده می‌گذارند تا بتوانند در ایام نمایشگاه، محصولات خود را معرفی و به صورت برخط به فروش برسانند. همچنین شرکت‌کنندگان این امکان را دارند که هزینه‌های شرکت در نمایشگاه را در 12 قسط پرداخت کنند.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

برقراری سرویس حمل و نقل ویژه (اتوبوس) به صورت رایگان، دسترسی نمایشگاه به سرویس حمل و نقل شهری (مترو و قطار)، ساعات بازدید از نمایشگاه (10 صبح لغایت 22.30) ، تعداد زیاد غرفه‌های اغذیه فروشی و رستورانهای دیگر کشورها و ورودی رایگان از دیگر امکاناتی است که به بازدید کنندگان اجازه می‌دهد به راحتی و با فراغ خاطر از نمایشگاه بازدید کنند.

حضور هشتاد کشور از پنج قاره جهان یکی دیگر از نقاط قوت این نمایشگاه است و هر کشور شرکت کننده، این امکان را دارد که فضای محوطه غرفه‌های خود را به سبک سنتی خویش تزئین و با معرفی موسیقی و آشپزی خود،  فضا را به گونه‌ای فراهم کند که به بازدیدکننده حس ورود به آن کشور را القا نماید.

هنرمندان صنایع دستی کشورمان امسال با حضور پر رنگ خویش (‌تعداد 45 هنرمند در چهل غرفه، با ابعاد مختلف) توانستند حضوری موفق را در این دوره از نمایشگاه رقم بزنند.

حضوری موفق و چشمگیر (از نظر کمی) که می‌توانست با حمایت اندک دستگاههای دست اندر کار این بخش از فرهنگ کشور، از نظر کیفی هم در خور و شأن هنرمند کشورمان و جمهوری اسلامی باشد.

طی بازدیدی که اینجانب روز سه شنبه 15 آذر ماه از نمایشگاه داشتم با تک تک هنرمندان شرکت کننده در این نمایشگاه به گفتگو نشسته و گلایه‌ها و مشکلاتی را که این عزیزان برای حضور در این نمایشگاه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، شنیدم.

مشکلاتی که به راحتی با حمایت دستگاههای دست اندرکار کشور، قابل حل شدن بوده و هنرمندان کشورمان می‌توانستند همانند هنرمندان دیگر کشورها با خاطری آسوده در این نمایشگاه شرکت نمایند.

مشکلات هنرمندان

در جریان این بازدید، در محل غرفه های عرضه صنایع دستی و غذایی هنرمندان و تولیدکنندگان ایرانی در این نمایشگاه نیز حضور یافتم و ضمن بازدید ویژه از این غرفه‌ها، با این هنرمندان و تولیدکنندگان به گفت و گو پرداختم و علاوه بر ارائه مشاوره؛ بازخورد، نقطه نظرات، درخواست‌‌ها و پیشنهادات و انتقادت آنان به منظور ارتقای این حضور در ادوار آتی، با چند محور اصلی ذیل مطرح شد:

1 ـ عدم آگاهی هنرمندان صنایع دستی و فقدان اطلاع‌رسانی از سوی دستگاه‌های ذیصلاح از برگزاری چنین نمایشگاههای در کشورهای مختلف. این درحالی است که این نمایندگی لیستی از بزرگترین رخدادهای فرهنگی و هنری کشور ایتالیا به همراه اطلاعات مورد نیاز جهت اطلاع دستگاههای ذیصلاح تهیه و ارسال کرده است.

2 ـ مشکلات پرداخت هزینه اجاره غرفه و طی کردن مراحل ثبت حضور در این رخداد مهم.

هنرمندان کشورمان علیرغم اینکه آمادگی پرداخت هزینه‌های اجاره غرفه و ثبت حضور را به صورت مستقل دارند لیکن متاسفانه بدلیل عدم ارتباط بانکی، موفق به پرداخت به موقع هزینهپ ها نشده و نه تنها از امکان تخفیف پیش خرید غرفه محرومند بلکه بایستی درخصوص پرداخت هزینه ها به صرافی ها متوسل و با پرداخت هزینه گزافِ عملیاتِ حواله بانکی، نسبت به پرداخت هزینه غرفه، بدون داشتن هیچ‌گونه ضمانتی اقدام کنند.

3 ـ مشکل ارسال بار

هنرمندان کشورمان متاسفانه در خصوص ارسال بارِ نمایشگاهی خود علیرغم برقراری پرواز هواپیمایی جمهوری اسلامی به شهرهای رم و میلان باید با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کنند.

هنرمندان اظهار کردند، هواپیمایی جمهوری اسلامی هیچگونه تخفیفی را در خصوص ارسال بار شرکت کننده قائل نمی‌شود و گمرک جمهوری اسلامی نیز به منظور انجام تشریفات گمرکی هیچگونه امتیاز و امکانات ویژه قائل نشده است و هنرمندان علیرغم تقبل پرداخت هزینه‌ها باید به صورت انفرادی نسبت به انجام تشریفات گمرکی اقدام کنند.

4 ـ مشکل ترخیص محموله هنرمندان از گمرک ایتالیا

عدم یک توافق دوجانبه بین ایران و ایتالیا باعث می‌شود که محموله ارسالی هنرمندان شرکت کننده در نمایشگاه در گمرک ایتالیا با مشکل پرداخت حقوق گمرکی و مالیات (برابر با 30% ارزش کالا باضافه هزینه حمل) روبرو شده که باعث بروز مشکلات عدیده برای این قشر زحمتکش می‌شود.

پیچیدگی مراحل تشریفات گمرکی و هزینه بالای آن باعث می شود که هنرمند شرکت کننده با پرداخت هزینه بالای اضافه بار، اقدام به حمل آثار خویش به عنوان کالای همراه مسافر کند. این بدان معناست که در صورت استرداد کالاهای به فروش نرسیده، برای بازگرداندن آثار خویش بایست هزینه اضافه بار را در ایتالیا به ازای هرکیلو 25 یورو به همراه جریمه گمرک ایران در خصوص ممنوعیت ورود کالای صنایع دستی ایرانی را تقبل کند.

عدم وجود حمایت دولتی باعث می‌شود که پای دلالان سودجو به این عرصه باز و با ارائه خدماتی که بعضاً غیر قانونی است، هزینه‌های گزافی را بر عهده هنرمند تولید‌کننده بگذارد.

حمایت و همکاری صمیمانه جناب آقای صبوری، سفیر محترم جمهوری اسلامی در رم، با این نمایندگی باعث شد که در این دوره، به برخی از صاحبان هنرهای صنایع دستی که تعداد زیادی از خانواده‌های بی و بد سرپرست و همچنین خانواده زندانیان ایرانی را حمایت می‌کنند، کمک شده و هزینه‌های ترخیص گمرکی کالاهای ایشان کاهش یابد که با این وجود این هزینه توسط این نمایندگی در راستای حمایت از تولیدکننده داخلی پرداخت شد.

ملاحظات و پیشنهاد برای رفع مشکلات

با در نظر گرفتن این مهم که سال 1401 از سوی مقام معظم رهبری سال تولیددانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نامگذاری شده و با امعان نظر به حمایت های اعلام شده از سوی وزیر محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی جناب آقای مهندس ضرغامی، با ورود دستگاههای ذیصلاح می‌توان به راحتی و بدون هیچگونه هزینه بر دولت جمهوری اسلامی، حمایت‌های ارزشمندی را از هنرمندان عزیز کشورمان در بخش صنایع دستی و حتی دیگر هنرهای سنتی و تجسمی داشت.

کافی است در بخش اول از طریق اتحادیه‌های مربوط به صنایع دستی و با همکاری نمایندگان فرهنگی ایران در خارج از کشور نسبت به اطلاع‌رسانی اینگونه رخدادهای فرهنگی اقدام و از علاقمندان دعوت کرد که نسبت به ثبت نام اقدام و هزینه‌های مربوطه را به کارگروه تشکیل‌شده پرداخت کنند.

متولیان امر در داخل کشور می‌توانند با برگزارکنندگان و مدیران نمایشگاههای خارجی وارد گفت‌وگو شده و با اجاره یک فضای بزرگ، زمینه را برای مشارکت در هزینه‌ها و حضور پرشکوه هنرمندان مهیا سازند.

طبیعتاً اجاره بهای یک فضای بزرگ نسبت به تعداد متعدد فضاهای کوچکتر، کمتر بوده و در این خصوص هنرمندان هزینه کمتری را متقبل خواهند شد.

کار گروه تشکیل شده می‌تواند مبالغ مربوط به اجاره غرفه و هزینه‌های مربوط به شرکت هنرمندان را جمع‌آوری و به صورت یکجا برای ارسال به نمایندگی ایران در کشور مقصد از طریق وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اقدام کنند.

نمایندگی‌های سیاسی می‌توانند نسبت به امضای یک توافق دو جانبه با هدف برقراری تسهیلات و یا حتی معافیت مالیات و عوارض گمرکی اقدام کنند.

گمرک جمهوری اسلامی ایران با برقراری تسهیلات ویژه برای هنرمندان معرفی شده از سوی کارگروه نسبت به ارسال بار آنان و استرداد کالاهای به فروش نرسیده، اقدام مقتضی به عمل آورد.

هواپیمایی جمهوری اسلامی می‌تواند در خصوص ارائه تسهیلات ویژه برای حمل کالاهای نمایشگاهی به کشورهایی که پرواز مستقیم دارد، اقدام کند.

یکی از مهمترین ایراداتی که در خصوص حضور هنرمندان ‌ ایران در نمایشگاه به چشم می‌خورد، پراکندگی غرفه‌های آنان و عدم ‌غرفه‌آرایی واحد و یکسان بود.

در این نمایشگاه هر کشور با تعدادی غرفه شرکت داشت و تمامی این غرفه ها در یک فضا متمرکز و از دکوراسیون و رنگ بندی مشابه برخوردار بود که باعث می‌شد از دیگر کشورها متمایز و به بازدید‌کننده حس ورود به آن کشور را القا کند.

این تجمع غرفه‌ها و تزئینات مشابه، نتیجه هماهنگی های نماینده آن کشور با برگزار کننده نمایشگاه است که در خصوص هنرمندان کشورمان این عدم حضور نماینده باعث می‌شود که غرفه ها به صورت پراکنده و با تزئینات متفاوت در نمایشگاه حضور یابند.

نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی در هر کشور می توانند به نمایندگی از هنرمندان شرکت کننده با برگزار‌کنندگان وارد مذاکره شده و نسبت به ایجاد یک غرفه آرایی منحصر به فرد و یکسان برای همه غرفه‌های ایرانی اقدام کنند.

در پایان تأکید می‌شود که بدون حمایت حداقلی از هنرمندان کشورمان از سوی دستگاههای ذیصلاح برای حضور در رخدادهای بین المللی، نمی توان در خصوص معرفی فرهنگ چند هزار ساله کشور اقدام و نتیجه مناسب گرفت.