مطالعات میان‌رشته‌ای مخاطبان را به قرآن جذب می‌کند
استاد دانشگاه الزهرا(س) ضمن اشاره به نقش مطالعات میان‌رشته قرآن در کارآمدسازی پژوهش‌های قرآنی تصریح کرد: در مطالعات میان‌رشته‌ای خروجی کار شما اقناع‌گر مخاطبی است که ممکن است انسی با قرآن و حدیث نداشته باشد و این پژوهش‌ها او را به این سمت جذب کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، در ادامه سلسله گفت‌وگوهای صمیمانه با استادان مطالعات قرآنی، نشست «تجربه زیسته» با حضور فتحیه فتاحی‌زاده، استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س) عصر امروز 26 دی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد که گزیده سخنان فتاحی‌زاده را در ادامه می‌خوانید؛
من ابتدا پیشینه کوتاهی از خودم عرض کنم. بنده از دوره نوجوانی و زمانی که هنوز انقلاب اسلامی به پیروزی نرسیده بود وارد حوزه علمیه شدم ولی بعد از چند سال احساس کردم مسئولیتی دارم که باید به انجام برسانم. خیلی اهل کار بودم و سعی خودم را می‌کردم. بعد از چند سال به سفارش پدر دوره دبیرستان را گذراندم. برای تحصیل در دانشگاه وارد رشته فلسفه غرب شدم. وقتی پدرم از من سؤال کردند چرا می‌خواهی فلسفه غرب بخوانی گفتم چون تأثیر شهید مطهری را می‌بینم و نسبت به ایشان تحصیل همزمان دروس کلاسیک به همراه مطالعات حوزوی جواب داده است و من هم می‌خواهم مانند ایشان منشأ اثر باشم لذا در دانشگاه تهران فلسفه غرب خواندم تا ادامه تحصیل بدهم ولی جو این رشته مرا از ادامه تحصیل در آن منصرف کرد و احساس کردم برخی اساتید می‌خواهند آنطور که آن‌ها می‌اندیشند بیندیشیم لذا از ادامه تحصیل در فلسفه منصرف شدم و در رشته قرآن و حدیث ادامه تحصیل دادم.
در سیستم حوزه علمیه دروس فلسفه، منطق، اصول و فقه درس اساسی دوره بود و ما هر چقدر می‌خواستیم در این جهت رشد کنیم زمینه مهیا بود ولی رشته علوم قرآن و حدیث مغفول بود چون می‌گفتند خودتان می‌توانید در زمینه قرآن صاحب نظر باشید در حالی که اینطوری نبود و در سال‌های بعد رشته تفسیر یک رشته تخصصی شد ولی آن زمان این خلأ احساس می‌شد و من سمت رشته علوم قرآن و حدیث رفتم.
یک نکته کلیدی و مهم که می‌خواهم اشاره کنم مسئله خودباوری است یعنی انسان به حسی برسد که هیچ مانعی سر راه خودش احساس نکند و توانمندی که خدا به او داده را و رسالتی که بر عهده او گذاشته را درک کند و بداند تا زمانی که زنده است باید از این ظرفیت استفاده کند. ما در این عالم که آمدیم رسالتی داریم و من وظیفه دارم تکلیف خود را انجام دهم. اینکه این تکلیف چقدر به نتیجه می‌رسد یا نمی‌رسد در اختیار من نیست و آنچه مهم است انجام تکلیف است. پس من باید به خودباوری برسم و بدانم باید نقش خودم را ایفا کنم و در این صورت هیچ وقت فکر نمی‌کنم مانعی در پیش روی من است که نمی‌گذارد به وظیفه خودم بپردازم.
در کشور ما تدبیر کار منزل به عهده خانم‌ها است و خانم‌ها تصور می‌کنند انجام کار منزل با این کارها قابل جمع نیست لذا تلاششان این است تمام انرژی من به مسائل داخل منزل معطوف شود. من شرایط مختلفی را نسبت به خودم و دوستان تجربه کردم و به این نتیجه رسیدم این کارها نه تنها تعارض ندارد بلکه می‌تواند تقویت‌کننده همدیگر باشد. خصوصا حوزه قرآن و حدیث که انرژی‌بخش است و خسته‌کننده نیست. لذا اگر دوباره به قبل برگردم امکان ندارد مسیری غیر از این بروم. اگر می‌خواهیم نظام فرهنگی ما دچار رشد و تحول شود در درجه اول این بانوان هستند که باید این تحول را در گام نخست برای خودشان رقم بزنند و به مدیریت امور بپردازند که در این صورت قطعاً کار و فعالیت بیرون از خانه می‌تواند به فعالیت آن‌ها درون منزل کمک کند.
ضرورت ترسیم چشم‌انداز پژوهشی برای دانشجویان
دانشجوپروری و با دانشجو بودن نیازمند مقدمه مهمی به نام چشم‌انداز پژوهشی است یعنی دانشجو ابتدا باید طرح و برنامه پژوهشی داشته باشد که خود این مسئله وابسته به چند عامل است؛ نخست، تخصص پژوهشگر. دوم اینکه چه خلأ و نیازی را احساس می‌کند و می‌تواند آن را برطرف کند. اگر همه اینها کنار هم قرار بگیرد و فرد برای خودش برنامه‌ای طراحی کند که من قرار است با چه اولویتی کار خودم را انجام دهم، به نتیجه می‌رسد.
لذا من به دانشجویان توصیه می‌کنم شما ببینید علاقه‌مندی‌تان چیست بعد تمام انرژی خودتان را در همین مسیر ببرید تا از پراکنده کاری پرهیز کنید. اینطور نباشد امروز سراغ یک موضوع بروید بعدا سراغ موضوع دیگری بروید. برای این امر دانشجو باید خودش را بشناسد و مسیر خود را تعریف کند. وقتی مسیر تعریف شد شما در آن مسیر گام برمی‌دارید تا بتوانید در حل مسائل اثرگذار باشد. اگر نتوانیم حل مسئله کنیم پژوهش ما فایده نخواهد داشت. من سعی کردم در این مسیری که می‌روم دیگران را هم تشویق کنم در آن گام بردارند. این مسیر پرزحمت است و انرژی زیادی می‌طلبد ولی ارزشمند است.
کارآمدسازی پژوهش‌های قرآن در اثر مطالعات میان‌رشته‌ای
یک مسئله مهمی که در رشته قرآن و حدیث داریم رفتن به سمت مطالعات میان رشته‌ای و کارآمدسازی پژوهش‌ها است. در مطالعات میان رشته‌ای که موجب روزآمد و کارآمدی پژوهش و منتج به الگویی می‌شود که با روش سنتی نمی‌توان به آن رسید، خروجی کار شما اقناع‌گر مخاطبی است که ممکن است انسی با قرآن و حدیث نداشته باشد و این پژوهش‌ها او را به این سمت جذب کند.
پژوهشی که در پرتو این روش باشد موجب اعتماد مخاطبان می‌شود و وقتی شما این مسیر را می‌روید نوعاً مخاطب جذب می‌شود و احساس می‌کند سلیقه شخصی خودتان را در کار مداخله ندادید. می‌خواهم عرض کنم این روش می‌تواند در نوع نگاه مخاطبان به ویژه در عصر حاضر اثرگذار باشد. خصوصاً امروز که دین‌گریزی و فاصله‌گیری از دین بیشتر شده است به نظرم استفاده از این روش‌ها می‌تواند تا حدی کمک‌کننده و پیش‌برنده باشد.
انتهای پیام
