معارف - اندیشه

الهام، استمرار هدایت الهی پس از ختم نبوت

الهام، استمرار هدایت الهی پس از ختم نبوت

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه الهام به معنای القای برخی معارف به افرادی است که پیامبر هم نبوده‌اند، گفت: قرآن از تعبیر وحی برای آن استفاده می‌کند که با وحی نبوت تفاوت دارد و انسان مؤمن هم به میزان تقوا و تزکیه نفس از آن بهره‌مند می‌شود.
بمب اتم در ترازوی فقه؛ از حرمت شرعی تا وجوب عقلی

بمب اتم در ترازوی فقه؛ از حرمت شرعی تا وجوب عقلی

نشست «مبانی فقهی کاربرد سلاح اتمی» شامگاه ۱۱ آبان‌ماه در پژوهشگاه فقه معاصر قم برگزار شد و با حضور استادان حوزه و دانشگاه، جدال دیدگاه‌ها درباره تولید، انباشت و کاربرد سلاح هسته‌ای شدت گرفت. در این جلسه، حجت‌الاسلام مهاجرنیا و سیدصادق حقیقت بر ضرورت تولید بمب اتم تأکید کردند، اما حجت‌الاسلام پورامینی با استناد به فتوای رهبری، حرمت قطعی ساخت و کاربرد آن را یادآور شد. محور اصلی بحث، تمایز میان جواز تاکتیکی سلاح هسته‌ای برای نظامیان و ممنوعیت کشتار جمعی غیرنظامیان بود. این مناظره تصویری از اختلاف‌نظرهای فقهی و تلاقی آن با مسائل امنیت ملی و بازدارندگی ارائه کرد.
راهکارهای قرآن برای تأمین امنیت پایدار

راهکارهای قرآن برای تأمین امنیت پایدار

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه پاسخ قرآن به اینکه «انسان چیست» در 5 محور کلیدی خلاصه می‌شود، گفت: فطرت توحیدی انسان با سرشتی خداگرا و عدالت‌خواه آفریده شده و امنیت پایدار در گرو احیای این فطرت است.
ثبتِ نام «بایزید بسطامی» و «علامه طباطبایی» در فهرست جهانی یونسکو

ثبتِ نام «بایزید بسطامی» و «علامه طباطبایی» در فهرست جهانی یونسکو

بایزید بسطامی و علامه طباطبایی دو چهره شاخص عرفان، قرآن و فلسفه ایرانی در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفتند.
خواجه نصیرالدین طوسی؛ حکیمِ حاکم در طوفان تاریخ

خواجه نصیرالدین طوسی؛ حکیمِ حاکم در طوفان تاریخ

در یکی از تاریک‌ترین دوران تاریخ ایران، حکیمی برخاست که نشان داد خرد و عمل می‌توانند جهان را دگرگون کنند. خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، سیاست‌مدار و منجم، در دل آشوب‌های مغول و زوال خلافت عباسی، با حکمت عملی خود، مسیر تاریخ ایران را روشن کرد و پیوند میان عقل، اخلاق و قدرت را به نمایش گذاشت.
اندیشه‌ورزی در قاب هفته؛ مهم‌ترین رویدادهای علمی، دینی و فلسفی

اندیشه‌ورزی در قاب هفته؛ مهم‌ترین رویدادهای علمی، دینی و فلسفی

هفته‌ای که گذشت، سرویس اندیشه و معارف ایکنا شاهد برگزاری رویدادهای متنوعی در حوزه‌ علوم دینی و اندیشه اسلامی بود. از بررسی احادیث نبوی در نشست «خاندان صدق»، تا تحلیل‌های فلسفی و دینی در همایش‌های مربوط به هوش مصنوعی و حکمرانی دینی،یک هفته فکری پرجنب‌وجوش در سطح جامعه علمی و اندیشه‌ای ایران رقم خورد. همچنین، جشنواره‌های شیخ طوسی و قرآنی جامعه‌المصطفی، فرصت‌هایی برای تقدیر از پژوهشگران برجسته در زمینه‌ معارف قرآن و حدیث فراهم آوردند. در این میان، تأکید بر اهمیت نوسازی در نهادهای علمی و دینی نیز به چشم می‌خورد.
نخستین پیش‌نشست کودکی و تفکر در فرهنگ ایرانی برگزار می‌شود

نخستین پیش‌نشست کودکی و تفکر در فرهنگ ایرانی برگزار می‌شود

دومین همایش ملی فلسفه برای کودکان و نوجوانان با عنوان «کودکی و تفکر در فرهنگ ایرانی» در پژوهشگاه فرهنگ و علوم انسانی برگزار می‌شود.
فارابی مهمترین رکن تمدن را عقیده و باور می‌داند

فارابی مهمترین رکن تمدن را عقیده و باور می‌داند

معاون پژوهش جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان با بیان اینکه از منظر فارابی، مغز متفکر و لایه تعیین‌کننده تمدن، عقاید و باورهاست تصریح کرد: سطح دیگر هم سطح عملی و اجرایی یعنی اراده و حرکت مردم است و این باورهاست که به حرکت مردم جهت و سمت می‌دهد.
از عصب‌شناسی تا الهیات؛ گفت‌وگوی دین و علم در نقد کتاب نیوبرگ

از عصب‌شناسی تا الهیات؛ گفت‌وگوی دین و علم در نقد کتاب نیوبرگ

نشست علمی نقد و بررسی کتاب «چرا به باورهایمان باور داریم؟» نوشته اندرو نیوبرگ و مارک والدمن، در مؤسسه حکمت و فلسفه ایران با حضور استاد مصطفی ملکیان، محسن جوادی و حسین وفاپور از مترجمان کتاب برگزار شد و ابعاد گوناگون شکل‌گیری باورهای انسانی از منظر ادراک، شناخت، احساسات و تأثیرات اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت.
عدالت در آیینه اندیشه فارابی؛ وقتی عقل، دین و اجتماع در یک مسیر قرار می‌گیرند

عدالت در آیینه اندیشه فارابی؛ وقتی عقل، دین و اجتماع در یک مسیر قرار می‌گیرند

در نشست علمی «عدالت سیاسی از منظر فلسفه سیاسی فارابی» تأکید شد در اندیشه فارابی، دولت در خدمت اجتماع است و عدالت سیاسی زمانی تحقق می‌یابد که عقل، قانون و فضیلت اخلاقی در کنار هم، زمینه‌ساز سعادت انسان شوند.