علل تعطیلی جلسات قرآن در ایام عزاداری حسینی

 

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، امسال نیز طبق روال سال‌های گذشته، جلسات آموزش یا تلاوت بسیاری از اساتید و قاریان برای حداقل یک دهه در ایام محرم تعطیل شد، در حالی که به نظر می‌رسد ماه محرم به برکت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) این ظرفیت را دارد که ماه احیای قرآن باشد و برقراری جلسات قرآن در این ایام خود یک فرهنگ‌سازی برای تثبیت جایگاه آموزش و تلاوت قرآن کریم در جامعه باشد. از این روی با چند تن از پیشکسوتان، قاریان جوان و فعالان قرآنی کشورمان که معتقدند باید تلاش کنیم تا جلسات آموزشی در این ایام برقرار باشند، به گفت‌وگو پرداختیم. 

محمد خواجوی، پیشکسوت قرآنی کشورمان معتقد است تثبیت جایگاه قرآن در عزاداری‌ها خود به فرهنگ‌سازی منجر می‌شود و در بلند مدت جلسات آموزشی در ایام محرم، پررونق خواهند شد.  

خواجوی افزود: رسول اکرم(ص) فرمودند کتاب خدا و عترت از یکدیگر جدا نمی‌شوند، اگر ما یک اسلام ناب محمدی(ص) می‌خواهیم باید این دو را با هم داشته باشیم، در این ایام هم که مظهر ظهور و بروز قرآن ناطق تلقی می‌شود، باید از هر دو بهره گرفت و استفاده کرد. 

در ایام محرم، جلسه آموزشی قرآن حتی‌المقدور نباید تعطیل شود؛ چرا که اباعبدالله الحسین(ع) برای احیای ارزش‌های قرآنی، جانشان را از دست دادند، اما  از آن جایی که شور جلسات عزاداری بیشتر است، می‌شود از این ظرفیت استفاده کرد و قبل از شروع عزاداری، حداقل سه ربع به تلاوت قرآن اختصاص داده شود، همانطور که اکنون بعضی از عزاداری‌ها این گونه است. 

پیشکسوت قرآنی کشورمان افزود: فضای جامعه به گونه‌ای است که شاید اصرار بر برگزاری جلسه آموزش قرآن کریم در محرم، چندان به مصلحت نباشد چون نیاز به یک درک همگانی دارد و هنوز فرهنگ آن جا نیفتاده است، فلذا در همین حدی هم که در ابتدای عزاداری‌ها وقت قابل توجهی را به تلاوت قرآن اختصاص دهیم، در حال حاضر کفایت می‌کند.  

وی ابراز امیدواری کرد: با تلاش‌ همه جانبه قرآنیان و دستگاه‌های خبری و تبلیغاتی باید به شرایطی برسیم که حتی در روز تاسوعا یا عاشورا هم جلسه قرآن تعطیل نشود. 

در این میان، بعضی نیز ماهیت جلسات آموزشی قرآن کریم در ماه محرم را  عاملی مهم در میزان اقبال مخاطبان به این جلسات می‌دانند.  
محمد پورعاشوری، قاری و مدرس کشورمان در گفت و گو با ایکنا گفت: جلساتی که به سبک محفلی و جشنواره‌ای برگزار می‌شوند و قاریان خوشخوان در آن پشت سر هم می‌خوانند و استاد جلسه، چندان وارد مسایل آموزشی و تخصصی نمی‌شود، این ظرفیت را دارند که در محرم تعطیل نشوند زیرا هم قاریان و هم مخاطبان تمایل بیشتری به این سبک جلسات دارند فلذا اگر بتوانیم در محرم جلسات آموزشی را این‌گونه برگزار کنیم با اقبال مواجه خواهد شد. 

وی در ادامه، ضمن اشاره به ضعف فرهنگ سازی قرآنی در کلیت فضای جامعه گفت: بعضی‌ها در عمل، عترت را از حوزه آموزش قرآن جدا می‌کنند که خلاف اعتقادات ما و اهداف قرآن است و بعضی نیز با وجود عزاداری و ذکر مناقب اهل بیت(ع)، قرآن را کم رنگ می‌پندارند که این دو دیدگاه افراطی و تفریطی است. 

قاری ممتاز کشورمان افزود: بنابراین لازم است با فرهنگ سازی صحیح، جایگاه قرآن وعترت را در کنار یکدیگر به تعادل برسانیم چرا که اصلا خوب نیست بعضی‌ها در هیئات مذهبی، هزینه‌های سنگینی را متقبل می‌شوند اما به علت عدم فرهنگ‌ سازی، حاضر نیستند حتی یک شب برای یک جلسه قرآن نذری بدهند.  

وی با استقبال از پیشنهاد ایکنا برای ایجاد یک اتحاد قرآنی در راستای انجام فعالیت‌های قرآنی در ماه محرم گفت: سازمان‌ها یا نهادهایی که می‌توانند موج ایجاد کنند، حتما وارد شوند و ما نیز سال آینده اگر کمپینی در این راستا تشکیل شود و از حواشی به دور باشد، حتما پشتیبانی می‌کنیم.  

البته لازم به ذکر است که پورعاشوری، خود مجبور شده است جلسه هفتگی آموزش قرآن کریم را به علت خلوت شدن در این روزهای عزاداری، تعطیل کند. 

همه کارهای سخت در ابتدا به برنامه‌ریزی و تعامل با دیگران نیاز دارد و به نظر می‌رسد اگر قرار باشد بدون مذاکره و تلاش برای هماهنگ شدن با سایر نهادها، کار فرهنگی موثر انجام شود، حتما با شکست مواجه می‌شود از این روی یکی از قاریان کشورمان برای برقراری جلسات آموزشی قرآن کریم در ماه محرم به هماهنگی با مساجد و حسینیه‌ها تاکید دارد. 

سعید حاجیان، قاری و مدرس کشورمان، نه تنها توانسته جلسات هفتگی خود را در ایام محرم دایر نگاه دارد، بلکه دو جلسه جدید نیز به مناسبت این ایام، برقرار کرده است.  

حاجیان در گفت‌وگو با ایکنا گفت: از آن جا که بیشتر جلسات قرآنی در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود، بسیار لازم است تا در محرم، هماهنگی‌هایی با مساجد و حسینیه‌ها انجام شود که جلسه داران، بتوانند جلسه خود را برقرار کنند با این تفاوت که بخشی از جلسه را به عزاداری و یا ذکر فضایل و مناقب سیدالشهدا(ع) اختصاص دهند زیرا محرم باید تلفیقی از قرآن و عترت باشد. 

 
وی افزود: ما با هماهنگی‌هایی که از نظر تغییر ساعت و کم شدن زمان جلسه انجام دادیم، بحمدالله توانستیم مثل سال‌های قبل، جلسه آموزش قرآن کریم را در حسینیه پیرعطا و تکیه ثارالله برقرار نگاه داریم و در انتهای جلسه، برنامه روضه خوانی و حتی سینه زنی هم تدارک دیدیم، علاوه بر آن دو جلسه دیگر نیز به مناسبت ایام محرم برقرار کردیم. 

قاری ممتاز کشورمان با اشاره به ظرفیت بزرگ ماه محرم و هیئات مذهبی برای فعالیت قرانی خاطرنشان کرد: قاریان و فعالان قرآنی باید این ظرفیت را غنیمت شمارند و نه تنها در این ماه، جلسات قرآنی را برقرار سازند، بلکه خود در هیئات مذهبی فعالیت کنند. 

مدیرموسسه قرآنی سدید در ادامه با اشاره به تلازم قرآن و عترت با یکدیگر گفت: ان‌شاء‌الله باید روزی برسد که جلسات قرآن ما عترتی و جلسات عترتی ما، قرآنی‌تر شود. 

محمد بنیادی، قاری و مدرس پیشکسوت قرآن کریم در گفت وگو با ایکنا گفت: جلسه آموزش قرآن، هیچوقت نباید تعطیل شود چرا که خلاف سنت نبوی(ص) و علوی(ع) است و در تاریخ نداریم که جلسه قرآن را به بهانه‌های مختلف تعطیل کنیم بلکه قرآن باید محور تمام برنامه‌های ما از جمله عزاداری ماه محرم باشد. باید توجه کنیم که فرهنگ‌سازی باید از قرآن نشات بگیرد و هیچ چیز را نباید از قرآن منفک کنیم.  اینکه بعضی از مساجد جلسات آموزش قرآن کریم را به بهانه عزاداری تعطیل می‌کنند، یک آفت و خطر است چرا که اگر مبنای سخنرانی‌ها و مداحی‌های ما غیر قرآن باشد، محل اشکال است. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از بی‌توجهی بعضی هیئات مذهبی به قرآن کریم، گفت: ما در ماه محرم، برنامه‌های آموزشی غیرمستقیم نداریم، کسی مقتل‌خوانی را ترویج نمی‌کند، ما در دست روحانیون کمتر می‌بینیم که مقتل باشد، بعضی از اشعاری که خوانده می‌شود مبتنی بر قرآن نیست، حتی آیاتی را هم که بعضی از قاریان برای تلاوت در عزاداری محرم انتخاب می‌کنند، متناسب با محتوای محرم نیست بنابراین همه این مسایل را باید با هم ترکیب و مدیریت کنیم آن هم نه به این معنا که دولتی بشود، بلکه باید مراکز جریان ساز قرآنی از جمله ایکنا که بسیار جایگاه مهمی دارند، ترویج مدیریت این مساله را به دست بگیرد به نحوی که قاریان و مادحان را پیش از محرم دعوت کند و با برگزاری نشست‌هایی لزوم هماهنگی قاریان و مداحان را علنی کند. هم قرائت و هم مداحی در برنامه‌های عزاداری ما باید جایگاه شایسته خود را داشته باشد، نشود آن جور که دو دقیقه قرآن باشد، ده دقیقه سخنرانی و یک ساعت مداحی. این‌ها باید تعریف شود، فرهنگ سازی بشود نه اینکه دستوری باشد.  

یکی از مواردی که کمتر به آن توجه می‌شود، عدم اتحاد و انسجام کافی فعالان قرآنی در مسائلی است که می‌تواند فرهنگ عمومی جامعه را تغییر دهد؛ اگر کسانی که معتقد اند برقراری جلسات آموزش همه جانبه قرآن کریم در ماه محرم، موجب «خیر عمومی» و فرهنگ‌سازی قرآنی در جامعه می‌شود، پس لازم است اساتید قرآنی و صاحبان کرسی تدریس، یکدیگر را تشویق و ترغیب کنند که این نکته را مصطفی یادگاری، قاری و مدرس کشورمان مورد دقت قرار داده است. 

یادگاری در گفت‌و‌گو با ایکنا ضمن واکاوی دلایل حضورنیافتن بسیاری از قرآنیان در جلسات قرآنی ماه محرم، گفت: خیلی‌ها با اینکه قرآنی هم هستند، عادت دارند که ماه محرم را فقط به هیات‌های عزاداری بروند و دوست دارند مدیحه‌سرایی بشنوند، به علاوه اینکه بدون تعارف بگویم از دیرباز، پلو و غذای مجلس امام حسین(ع) برای مردمان ما با برکت بوده است، فلذا خود قرآن‌دوستان هم ممکن است در جلسات کم‌رنگ شوند؛ با وجود این دلایل، اعضای جلسات در ماه محرم به جلسه نمی‌آیند و اساتید مجبور می‌شوند جلسات خود را تعطیل کنند، اما من معتقدم در راستای فرهنگ‌سازی برای خود قرآنیان و بعد همه جامعه، جلسات را در ماه محرم تعطیل نکنیم. 

وی سپس راهکاری را مطرح کرد: اساتیدی که جلسه خود را تعطیل نمی‌کنند باید به دوستانی که جلسات را تعطیل کرده اند، با همدلی و صمیمیت، سفارش و توصیه کنند که تا جای ممکن، جلسات آموزش قرآن را در ماه محرم برقرار نگاه دارند چون این جلسات قرآنی، مردمی اداره می‌شود و قرار نیست هیچ سازمانی بخشنامه کند و دستوری بدهد.