به گزارش ایکنا از کردستان، در زندگی هر انسانی، ناراحتیها و یا شکستهایی پیش میآید که دنیا را در چشم انسان تیره و تار میکند. در این حالت انسانها دو گونهاند؛ عدهای از میان این غرقاب مشکلات، سربلند میکنند و با همه سختیها و با توکّل بر خداوند، شروع به سازندگی دوباره میکنند. اما در مقابل عده دیگری هستند که زیر این مشکلات کمر خم کرده و به انزوا کشیده میشوند و یا بدتر از آن دست به خودکشی میزنند. اگر انسان به منطق اسلام آشنا باشد درمییابد که مرگ انتهای راه نیست بلکه ابتدا راهی است بدون پایان. پس خودکشی هیچ کمکی به انسان نمیکند. مضافاً بر اینکه هیچ مشکلی در دنیا آنقدر ارزش ندارد که انسان در برابر آن، جان باارزشش را بگیرد.
از دیدگاه اسلام مالک همهچیز ازجمله انسان، خداوند است و اوست که حق تصرف در جهان و انسان را دارد. آن جا که او رخصت دهد، مجاز و جایى که او اذن ندهد، غیرمجاز است. ازجمله موارد، کشتن انسان است. در این موضوع هیچ تفاوتى بین خودکشی یا دگر کشی قائل نیست.
علیرغم تأکیدات دین اسلام، ما اخبار متعددی در مورد خودکشی جوانان و نوجوانان میشنویم که هرکدام به دلایلی اقدام به خودکشی کردهاند و زندگی خود را به بدترین شکل به سمت تباهی کشاندهاند در این راستا دیدگاه یک استاد دانشگاه و یک روانشناس را در این زمینه جویا شدیم که در ادامه میآید؛
پناه بردن به خداوند متعال؛ در مصائب و خوشیهای زندگی
سیدبهاالدین حسینی، دکترای الهیات و از اساتید دانشگاههای استان کردستان در گفتوگو با ایکنا از کردستان، اظهار کرد: اسلام تحت هیچ شرایطی به انسان اجازه خودکشی نمیدهد و در این زمینه خداوند متعال در آیه 29 سوره مبارک نساء میفرماید: «وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا؛ خودتان را مكشيد زيرا خدا همواره با شما مهربان است».
وی افزود: باید در هر مشکلی، راهحل آن را پیدا کرد نه اینکه دستبهکاری بزنیم که بدبختی ابدی برای ما داشته باشد.چراکه خداوند کسانی را که خودکشی میکنند به عذاب تهدید میکند:«وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا؛ و هر كس از روى تجاوز و ستم چنين كند بهزودی وى را در آتشى درآوريم و اين کاربر خدا آسان است».(آیه 30 سوره نساء)
حسینی بیان کرد: انسانها همگی در معرض سختیها و مصائب و مشکلات قرار دارند، اما در این میان بعضی از آنها همچون کوهی مقاوم هستند و نهتنها در برابر آن سختیها و مصیبتها سست و ضعیف نخواهند شد بلکه با تمام قوا در پی عبور از آن هستند و همواره خداوند متعال را چه در شداید و مصائب و چه در خوشیها شکر میکنند و به تقدیر او راضی هستند.
وی عنوان کرد: خداوند متعال در آیه 46 سوره انفال میفرماید: «وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ؛ صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است» و در آیه 90 سوره یوسف میفرماید:«إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ؛ راستى خدا بر ما منت نهاده است بیگمان هر كه تقوا و صبر پيشه كند خدا پاداش نيكوكاران را تباه نمیکند».
حسینی اعلام کرد: وقتی خداوند متعال در سورههای قرآن کریم بر صبر و شکیبایی در دوران مشکلات و مصائب تأکید کرده است، ما چرا به بیراهه برویم و با انجام گناه کبیره خودکشی در مقابل خداوند متعال بایستیم و تا روز قیامت عذاب این بیفکری خود را ببینیم. طبق حدیث صحیح پیامبر صلیالله علیه و سلم فرموده است: «کسی که با هر چیزی خود را بکشد در قبرش بهطور مستمر خودش را با آن چیز میکشد تا روز قیامت».
وی عنوان کرد: همچنین امام محمدباقر(ع) فرموده است: «بهدرستی که مؤمن به هر بلایی مبتلا میشود و به هر قسم مردنی میمیرد، جز اینکه او خود را نخواهد کشت».
افکار منفی؛ زمینهساز خودکشی
حمزه احمدیان، یک روانشناس کردستانی نیز در این زمینه گفت: افراد اﻓﺴﺮده ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﯾﻨﺪه دﯾﺪ انعطافپذیری ﻧﺪارﻧﺪ، اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﻓﺮاد ﻏﯿﺮ اﻓﺴﺮده، آﯾﻨﺪه ﺧﻮد را ﻣﻨﻔﯽ میبینند و ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن اﺣﺘﻤﺎل دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرب ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ.
وی افزود: ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﻓﺮاد اﻓﺴﺮده بهجای ﺗﻼش ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ موفقیتهای باارزش در آﯾﻨﺪه ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮوي ﺧﻮد را ﺻﺮف اﺟﺘﻨﺎب از موقعیتهای ﻣﻮﺟﻮد میکنند.
این استاد روانشناسی، عنوان کرد: ﻧﻘﺶ دوران ﮐﻮدﮐﯽ در اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺰﻣﻦ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ؛ بهطوریکه ﺑﻌﻀﯽ از شکلهای اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺰﻣﻦ، ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ رﺷﺪي محسوب میشود.
وی ادامه داد: از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺗﺄﮐﯿﺪ روﯾﮑﺮد طرحواره درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻃﺮﺣﻮارهﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﯿﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎورﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺛﺎﺑﺘﯽ میشود ﮐﻪ از دوران ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه و ﺗﺎ بزرگسالی اداﻣﻪ مییابد.
احمدیان با اشاره به اینکه اﯾﻦ ﺑﺎورﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﯾﺎدي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن میدهند و ﻓﺮد از ﻃﺮﯾﻖ آن ﺑﻪ دﻧﯿﺎي اﻃﺮاف ﻧﮕﺎه میکند افزود: ﺑﻪ ﻧﻈﺮ میرسد ﮐﻪ روﯾﮑﺮد ﺟﺪﯾﺪ طرحواره درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻃﺮﺣﻮارهﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر دوران ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد.
وی تشریح کرد: ﻃﺮﺣﻮاره ﺷﺨﺼﯽ، اﻟﮕﻮﻫﺎیی ناﻫﺸﯿﺎر از دﯾﺪﮔﺎه ﻓﺮد درﺑﺎره ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺗﺠﺎرب ﺷﺨﺼﯽ ﺧﺎﻃﺮات ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه دوران ﮐﻮدﮐﯽ شکلگرفته اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ، ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم طﺮحوارهﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اوﻟﯿﻪ همﭙﻮﺷﯽ دارد.
این روانشناس گفت: ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻃﺮحﻮاره درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺑﺎورﻫﺎي ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در دوران ﮐﻮدﮐﯽ ﺗﺎ بزرگسالی اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ، اﻟﮕﻮﻫﺎ ﯾﺎ درونمایههای ﻋﻤﯿﻖ و ﻓﺮاﮔﯿﺮي از ﺧﺎﻃﺮات،هیجانها و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺪﻧﯽ هستند که در دوران ﮐﻮدﮐﯽ ﯾﺎ ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ شکلگرفتهاند، در ﺳﯿﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﺗﺪاوم داشته و درﺑﺎره ﺧﻮد و راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ و درعینحال بهشدت ناﮐﺎرآﻣﺪﻧﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ از طرحوارهها ﻧﺸﺎت میگیرند.
احمدیان با بیان اینکه اﻓﺴﺮدﮔﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﻈﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ میشود، یادآور شد: ﻓﺮد اﻓﺴﺮده ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺧﻮد تجربهها و آیندهاش را بادید «ﻣﻨﻔﯽ» ﻧﮕﺎه میکند، ﻧﮕﺮش ﻣﻨﻔﯽ در ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد وﺟﻮد او ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺴﺎس، ﺗﻔﮑﺮ و رﻓﺘﺎرش دﯾﺪه میشود؛ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮردي ﻣﻨﻔﯽ دارد، ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﺪف و ﭘﯿﮕﯿﺮي آن بیعلاقه میشود و آﯾﻨﺪه را تیرهوتار میبیند.