تبعات غیرقابل جبران فراموشی یک آموزه حکومتی

صبح امروز بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح همه ملت ایران را در شوک و غمی بزرگ‌تر از اصل واقعه سقوط هواپیما فروبرد؛ کشته شدن مسافران هواپیما با شلیک اشتباه نیروهای خودی. اما آنچه در این میان فاجعه‌بارتر بود پنهان‌کاری و فقدان شفافیت مسئولان مربوطه و اعلام دیرهنگام این خبر بود.

امروز آنچه در تحلیل‌ها و صحبت‌های کارشناسان و مردم کوچه و بازار، به درست یا غلط، دیده می‌شد نقش فشارهای خارجی در اعلام این واقعیت ناگوار است که مسئولان باید پاسخ قانع‌کننده‌ای به مردم دهند، زیرا پاسخ ندادن به این ابهام نتیجه‌ای جز کم‌ارزش بودن جان ایرانی در ذهن افراد جامعه ندارد.

اثبات ارزش شفافیت با پرداخت هزینه‌ای به قیمت جان انسان‌ها

متأسفانه این فاجعه دردناک با هزینه‌ای بسیار گزاف ارزش شفافیت و پاسخگویی به هنگام را به اثبات رساند، در حالی که مسئولیت‌پذیری به موقع و عمل صادقانه می‌توانست مانع از این شوک بزرگ به مردم شود.

امروز همه مردم به دنبال پاسخ و چرایی این بی‌صداقتی و پنهان‌کاری هستند؛ همه این سؤال را می‌پرسند که چگونه سه روز با آن‌ها با بی‌صداقتی رفتار شده است؟ همه می‌پرسند چرا باید حرف درست را از مقامات و رسانه‌های خارجی می‌شنیدند؟ همه این سؤالات و ابهامات است که احساس تحقیر و بی‌عزتی ایجاد می‌کند. آیا مردمی که در این یک هفته غرور و عزت ملی آفریدند و به تنهایی با حضور حماسی خود در مراسم تشییع موازنه قدرت را به نفع نظام پس از به شهادت رساندن سپهبد قاسم سلیمانی برگرداندند و به پشتوانه همین حضور و مطالبه قدرتمند مردم بود که نیروهای مسلح پایگاه هوایی آمریکا در عراق را هدف قرا دادند، واقعاً مستحق این حد از نامحرم دانستن بودند؟

این‌ها سؤالاتی است که حتماً باید پاسخ قانع‌کننده به آن‌ها داده شود. البته تضمینی نیست که این پاسخگویی دیرهنگام و برخورد با پنهان‌کاران و مقصران این اتفاق بتواند از آلام و درد مردم و شوک بزرگ وارده به آنها بکاهد، زیرا این اتفاق با ابعاد بین‌المللی که پیدا کرد، حیثیت بین‌المللی کشور را زیر سؤال برده که تنها با برخورد جدی، قاطع و زودهنگام با فاجعه‌آفرینان می‌توان آن را بازگرداند.

شاید حداقل کاری که اکنون مورد انتظار جامعه است استعفا یا برکناری مسئولان ذی‌ربط با هر سطح از تقصیر و قصور است که می‌تواند تا حدی جبران‌کننده پنهان‌کاری و بی‌مسئولیتی رخ داده باشد.

توصیه‌های حکومتی امام علی(ع) فقط برای خواندن نیست

اینجاست که می‌توان گفت ای کاش این توصیه امام علی(ع) خطاب به فرماندهان نظامی را، که البته همه شهروندان را دربرمی‌گیرد، همیشه آویزه گوش قرار داده بودیم و از این پس بیشتر بدهیم: «اَلا وَ اِنَّ لَکُم عِندِی اَن لَا اَحتَجِبَنَّ دُونَکُم سِرّاً اِلّا فی حَرب» (آگاه باشيد حق شما بر من آن است كه جز اسرار جنگى هيچ رازى را از شما پنهان ندارم).

قطعاً اگر این نگاه به مردم در میان مسئولان حاکم بود، چنین پنهان‌کاری و تقصیر بزرگی رخ نمی‌داد و هیچ مصلحتی بالاتر از بیان صادقانه از همان ابتدای وقوع این فاجعه در دستور کار قرار نمی‌گرفت. بروز خطا و اشتباه در یک اقدام را حتی با وجود دردناک بودن می‌توان پذیرفت و توجیه و توضیحی برای آن ارائه داد، اما  پنهان‌کاری و فرار از شفافیت، ناپذیرفتنی و نابخشودنی است که متأسفانه با هزینه‌ای گران و به قیمت جان باختن مسافران ایرانی و غیرایرانی این پرواز رخ داده و ابعاد بین‌المللی نیز پیدا کرده است.

امید است مسئولان و کارگزاران با عبرت گرفتن از این اتفاق و وقوف کامل به ابعاد و تبعات بزرگ بی‌صداقتی و پنهان‌کاری در حکمرانی از این پس فقط و فقط جز در همان استثنای «اسرار نظامی» هیچ مطلبی را، چه خوب و چه بد، از مردم پنهان نکنند و با مصلحت‌سنجی‌های بی‌پایه و اساس آبرو و اعتبار کشور را در سطح جهان به خطر نیندازند.