جایگاه مادر در ادیان الهی

شکی نیست که مادر از هر جهت مقام ارجمند و والایی در همه ادیان داشته و دارد و همگان با دید احترام به او می‌نگرند و به عظمت و بزرگی از وی یاد می‌کنند. هر دین و آیینی که در طول تاریخ آمده به این مسئله توجه کرده و مردم را به خدمت به مادر فراخوانده است.

همان گونه که دین نسبت به سایر پدیده‌های عالم اظهار نظر می‌کند، جهان را آن گونه که هست به ما می‌نمایاند و در امور ارزشی ارزش‌ها را معرفی و در مورد آن‌ها ارزش‌گذاری و داوری می‌کند؛ درباره مادر و مقام و جایگاه او نیز ساکت نبوده، بلکه عنوان مادری را جایگاه بس والا و ارزشمند دانسته، مقام وی را گرامی می‌دارد.

ادیان مختلف با همه اختلافاتی که دارند در این زمینه اتفاق نظر داشته و همه با دید احترام به مادر می‌نگرند و مقام مادر را از مقام هر کس دیگر برتر و بالاتر می‌دانند.

انبیای الهی همواره مقام مادر را تکریم کرده‌اند

ژاله حیدری مقدم، محقق و پژوهشگر کردستانی در گفت‌وگو با ایکنا از کردستان اظهار کرد: انبیای الهی ضمن این‌که به احترام نهادن به مادر توصیه می‌کردند، قبل از همه خود در مقابل مادر تواضع کرده، برایش طلب رحمت و مغفرت می‌کردند. ابراهیم خلیل (ع) برای پدر و مادرش دعا می‌کند و از خدا می‌خواهد که آن‌ها را مورد غفران و آمرزش قرار دهد: «رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ؛ پروردگارا! من و پدر ومادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب بر پا می‌شود، بیامرز».

وی افزود: در آیین موسای کلیم (ع) مقام مادر بس عظیم و بزرگ بوده و فرزندان خدمتکار به مادر، همنشینان بهشتی پیامبران می‌شده‌اند و براساس روایات همنشین حضرت موسی(ع) در بهشت جوانی است که به مادرش خدمت بسیار کرده و مادر همواره دعای همنشینی با حضرت موسی(ع) را برای وی کرده است.

حیدری‌مقدم بیان کرد: مقام مادر در دین حضرت عیسی(ع) به حدی است که وی در آغاز زندگی شکر خدا می‌گوید و نخستین بار این نکته را یادآور می‌شود و از خدا تشکر می‌کند که او را نسبت به مادرش نیکوکار قرار داده است؛ چون او می‌داند که نیکی به مادر بالاترین ارزش را دارد: «وَ بَرًّا بِوالِدَتِي وَ لَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّاراً شَقِيًّا؛ مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده و جبار و شقی قرار نداده است».

اسلام به مادر بیشتر از سایر ادیان عظمت بخشیده است

وی گفت: هر چند همه ادیان الهی مقام ارزشمندی برای مادر قائل هستند و به او احترام می‌گذارند، ولی اسلام بیش از دیگر مکاتب به این مسئله توجه کرده و به مادر عظمت بخشیده است.

محقق و پژوهشگر کردستانی گفت: خداوند در هر یک از آیات قرآن، با عظمت و بزرگی از مادر یاد فرموده و به نوعی از مقام او تمجید کرده است؛ چرا که وحی و الهام مستقیم خدا به مادر موسی(ع)، اظهار ارادت و نیکویی عیسی(ع) به مادر، بیان زحمات و رنج‌های مادر در قرآن کریم و همچنین دستور حق تعالی به احسان و نیکی نسبت به پدر و مادر، همه گواه بر والایی جایگاه مادر است.

وی ادامه داد: بیان رنج و تلاش مادر با این‌که پدر نیز در اغلب سختی‌های تربیت فرزند شریک است، خود دلیل بر اهمیت و ارزش کار مادر است. روشن است، کسی نزد حق تعالی مقام بالاتر دارد که کار ارزشمندتری انجام دهد.

حیدری‌مقدم افزود: در آیات مربوط به احسان پدر و مادر نیز خداوند ابتدا به نیکی کردن نسبت به پدر و مادر هر دو دستور می‌دهد، سپس بدون ذکر زحمات پدر، مشکلات و ناراحتی‌های مادر را بیان می‌کند. گویی، مادر عامل اصلی در لزوم نیکی به والدین بوده و کار او آن قدر ارزشمند است که احسان به پدر را نیز بر فرزند واجب می‌کند.

وی گفت: اگر صبر و پایداری مادر، در برابر سختی‌های دوران بارداری و پذیرش ناگواری‌های طاقت‌فرسای دوره شیردهی و تربیت فرزند نبود، شاید به این قطع و حتم به احسان والدین به‌صورت مطلق حکم نمی‌شد.

این پژوهشگر قرآنی با اشاره به اینکه مقام مادر در بینش دینی مقامی است بلند که در آیات قرآن هم‌ردیف اطاعت و عبادت خدا ذکر شده است، تصریح کرد: بر این اساس بر فرزندان لازم است که به این امر مهم توجه کنند و تا آن جا که می‌توانند به مادر احترام بگذارند و به او خدمت کنند.

وی یادآور شد: فرزندان در دوران کهن‌سالی مادران باید نیازهای آن‌ها را تأمین کنند؛ چراکه مادر در این سن و سال شدیداً احتیاج به کمک دارد و وظیفه عقلی و دینی فرزند است که به والدین در هر شرایطی یاری رساند.