تضعیف تعلیم قرآن در نظام آموزشی دوگانه الجزایر

به گزارش ایکنا به نقل از الشروق، مدرسه و آموزش در الجزایر از آغاز استقلال تاکنون همچنان در جستجوی هویت خود است و پس از هر بار تغییر مراجع رسمی، دولت و وزارتخانه‌ها و همچنین جهت‌گیری کلی مقامات سیاسی در روابط خود با فرانسه وضعیت آن دچار نوسان می‌شود، مدرسه و آموزش امروز نیز مانند دیروز همچنان بر سر دوراهی است و اگر اساس آن بر مبنای قوانین معتبر و مدرن قرار نگیرد، همچنان این‌گونه خواهد بود.

 آموزش‌وپرورش مدرن در الجزایر از سال 1850 میلادی با تأسیس سه مدرسه آغاز شد که وظیفه آن تربیت قاضی و روحانی بود که از نظر اداری منصوب می‌شدند، این مدارس از سال 1895 مجدداً سازمان‌دهی شد، از 1895 تا 1907، بیش از 354 دانش‌آموز در این مدارس تحصیل نکردند، چرا که مردم الجزایر تمایل چندانی به تحصیل فرزندان خود در این زمان نداشتند و بیشتر مایل به تحصیل کودکان خود در مدارس قرآنی بودند. در سال 1861، بالغ بر 2140 مدرسه قرآنی در الجزایر وجود داشت و در حدود 27000 دانش‌آموز در این مدارس به دست 2313 معلم قرآنی آموزش می‌دیدند. با این حال تعداد این دانش‌آموزان کاهش ‌یافت؛ در سال 1879 تعداد دانش‌آموزان مدارس قرآنی از 6500 تن فراتر نمی‌رفت.

در مقابل این تعداد مدارس قرآنی، مدارس فرانسوی در این دوره تنها میزبان تعداد بسیار کمی از کودکان الجزایری بودند که اکثر آن‌ها را فرزندان اشراف زمین‌دار یا مذهبی که با دولت فرانسه همکاری داشتند، تشکیل می‌دادند.

در سال 1862، تعداد مدارس فرانسوی به حدود 12 مدرسه رسید و 297 دانش‌آموز الجزایری زیر نظر 26 معلم مشغول به تحصیل بودند. در حالی که تعداد دانش‌آموزان در سه مدرسه عربی-فرانسوی در همان مدت 140 دانش‌آموز بود که دولت فرانسه آن‌ها را تحت پوشش مدارس عربی مدیریت می‌کرد.

کالج سلطنتی فرانسه نیز تنها میزبان 82 دانش‌آموز الجزایری بود که دروسی در زبان‌های فرانسوی، عربی، ریاضیات و علوم آموزش می‌دیدند با این حال این کالج با استقبال چندانی مواجه نشد چرا که والدین الجزایری تمایلی به آموزش کودکان خود با روش‌های غربی و دوری آن‌ها از تربیت اسلامی نداشتند.

این امر به نوعی گواه دوگانگی در آموزش‌وپرورش در الجزایر است، از سویی آموزش ملی بر مبنای مواد اسلامی و قرآنی مورد استقبال قابل توجه مردم در الجزایر بود و آموزش با توجه به مواد و دروس فرانسوی به دلیل فاصله گرفتن دانش‌آموزان از مبانی اسلامی از سوی مردم الجزایر با استقبال چندانی مواجه نشد.

از طرف دیگر آموزش فرانسوی به عنوان راهی برای ورود دانش‌آموزان به دستگاه اداری و حکومتی در دوره استعمار و بعدها در نظام لائیک پس از استعمار مطرح بوده است. این دوگانگی همچنان وجود دارد و منجر به تضعیف آموزش قرآن و زبان عربی در بین نخبگان و تقسیم جامعه الجزایر به دو قشر نخبگان متمایل به غرب و اکثریت بیزار از تعلیمات جدید می‌شود.