چرا عده‌ای فکر می‌کنند همه علیه آنها در حال توطئه هستند

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد سطح خارج حوزه علمیه 16 بهمن ماه در ادامه مباحث تفسیری سوره کهف به آیه 45 «وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًا» اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه شریفه خطاب به نبی اعظم فرموده است که این مثال را برای مردم بزن که زندگی دنیا مانند آبی است که خداوند از آسمان می‌فرستد و همه چیز را در بر می‌گیرد و گیاهان، نباتات، درختان و همه موجودات به واسطه آن حیات دارند اما بعد از مدتی به تدریج از بین می‌روند و به خار و خاشاک تبدیل می‌شوند و همه اینها نشان می‌دهد خداوند بر هر کاری مقتدر و تواناست.

وی افزود: خدا نمی‌خواهد از بیان این مثال علوم طبیعی به بشر بیاموزد بلکه هدف بخش پایانی آیه است یعنی همه چیز دست خداوند است؛ دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم براساس تصاویری که یکی از تلسکوپ‌های ناسا ارسال کرده است توده‌های غباری در میان مجموعه غبارهای دیگر است، یعنی دنیایی که بشر این همه برای به دست آوردن آن تلاش کرده و خون و خون‌ریزی و دعوا و جنجال به راه انداخته، مجموعه غباری بیش نیست. خداوند با تعابیری که برای مردم آن زمان مفهوم باشد فرموده است ما که با نزول آب همه چیز را حیات می‌بخشیم به راحتی هم همه آنها را نابود می‌کنیم.

آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه هدف از نزول قرآن رساندن انسان به توحید ربوبیت و پذیرش حق است، تصریح کرد: شیخ طوسی در ذیل این آیه شریفه به مطالبی که اشاره شد پرداخته است. البته شبیه مضمون این آیه در سوره یونس هم آمده و فرموده است: إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّى إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ شیخ طوسی چند احتمال برای این آیه ذکر کرده است؛ اول اینکه زندگی دنیا به گیاه تشبیه شده است؛ احتمال دوم اینکه حیات دنیا به آب تشبیه شده است و احتمال سوم اینکه حیات دنیا به حیات مقدر و ویژگی‌هایی که در آیه بیان شده تشبیه شده است؛ البته شیخ این احتمالات را از دیگران نقل کرده و خودش رای مختار ندارد. 

استاد سطح خارج حوزه علمیه اظهار کرد: در این آیه اشاره شده که مردم و حیوانات از نباتات زمین روزی می‌خورند و زمین زینت و زیور پیدا می‌کند، و مردم فکر می‌کنند مسلط بر آن بوده‌اند ولی وقتی امر ما فرا رسید آنها خشک شده و از بین می‌روند؛ آیه مؤید این است که حیات دنیا مانند نباتات و گیاهان پایداری و بقا ندارد و انسان نباید به آن دل ببندد و همه روزی خواهند مرد و نباید فکر کنیم اگر چند صباحی فرصتی به ما داده شده ابدیتی وجود دارد؛ البته همه انسان‌ها می‌دانند که می‌میرند و کسی نیست که نمیرد ولی ما با اینکه یقین داریم می‌میریم ولی به این مسئله یقین قلبی نداریم و رفتار و زندگی ما نشان‌دهنده این باور و یقین نیست.

وی تاکید کرد: ما علم یقینی به مرگ داریم ولی ایمان و باور یقینی و قلبی نداریم بنابراین تا وقتی علم در وجود ما به ایمان تبدیل نشود، تاثیری در زندگی ما نخواهد داشت.  

مصادیق باقیات الصالحات

آیت‌الله هادوی تهرانی تصریح کرد: در آیه 46 «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا» فرموده است که مال و فرزند چیز بدی نیستند ولی فقط زینت حیات و زندگی دنیا هستند و چیزهایی که باقی می‌مانند و در نزد خداوند ثواب دارند باقیات الصالحات است، به تعبیر شیخ طوسی، باقیات الصالحات، طاعات و عبادات الهی است و به تعبیر علامه طباطبایی،  اعمال صالحه است و مثال‌هایی که در روایات و تعابیر برخی مفسران وارد شده نماز شب از مصادیق بارز آن است یا تسبیحات اربعه جزء آن شمرده شده است؛ نماز به صورت کلی و مودت و محبت اهل بیت(ع) به تعبیر علامه، از مصادیق اعمال صالحه و باقیات الصالحات است و می‌توان به آن دل بست.

استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: فیض کاشانی روایتی نقل کرده است که وقتی انسان از دنیا رفت روحش از بدن جدا می‌شود ولی از بدن فاصله نمی‌گیرد و وقتی او را به سمت محل دفن می‌برند روح همراه جسم است؛ روح افرادی را که به تشییع آمده‌اند می‌بیند ولی کم‌کم همه اینها از او جدا می‌شوند و حتی خانواده‌اش هم از او جدا می‌شوند و اندوه فراوانی در میت ایجاد می‌شود که همه حتی زن و فرزندم از کنارم دور شدند و بعد فقط می‌بیند اعمالش با او هستند و اعمال می‌گویند من همان هستم که در دنیا به من بی‌توجه بودی، به تعبیر امام علی(ع) روز و شب در ما اثر گذاشته و ما پیر می‌شویم، پس بنگرید ببینید در این روز و شب با خودتان چه می‌کنید. 

خطر منافقان برای جامعه اسلامی

هادوی همچنین در ادامه تفسیر سوره مبارکه منافقون گفت: خداوند در آیه چهارم این سوره  خطاب به نبی اعظم فرموده است که وقتی منافقان را می‌بینی جسم‌های آنها تو را به تعجب وا می‌دارد و گویی انسان‌های عمیق، فهمیده و دانشمند هستند ولی وقتی سخن به لب جاری کنند مانند تکه چوبی خشک بیشتر نیستند، هیکل و هیبت علمایی دارند ولی وقتی دهان باز کرد می‌بینیم مانند چوب خشک هستند و هر صدایی بلند شود فکر می‌کنند علیه آنان است و دائما در هول و هراس و وحشت هستند.

وی تاکید کرد: انسان‌هایی که فقط حفظ ظاهر می‌کنند و عمق باطنی و فکری ندارند، همیشه در وحشت هستند و تصور می‌کنند که همه علیه آنها در حال توطئه هستند، اینها مانند کف روی آب نمایش زیادی دارند؛ این وصف را قرآن برای منافقان به کار برده است که اینها واجد چنین ویژگی‌هایی هستند و طوری خود را نشان می‌دهند که انسان فکر می‌کند اینها انقلابی‌اند ولی نه جبهه و جنگ، نه خدمتی به کشور و انقلاب در پرونده آنها دیده نمی‌شود. اینها سینه چاک می‌کنند و شعار می‌دهند ولی محتوا ندارند.

آیت‌الله هادوی تهرانی بیان کرد: البته نفاق مراتب دارد، یک مرتبه این است که فردی که مسلمان نیست خودش را مسلمان جا می‌زند، شیعه نیست و خود را شیعه نشان می‌دهد، به انقلاب باوری ندارد ولی خودش را طرفدار انقلاب نشان می‌دهد و اظهار و نمایشش از انقلابیون واقعی و متدینین و شیعه و مسلمان بیشتر است؛ کسانی که واقعا متدین و اهل تقوا و انقلابی هستند اصراری بر نمایش دادن ندارند ولی اینها مبادا باطنشان لو برود نمایش بازی می‌کنند و اینها خطرناک هستند. بنابراین همواره باید هوشیار باشیم و بینیم افرادی که خود را سینه‌چاک امام حسین(ع)، انقلاب و شیعه نشان می‌دهند در مرام و زندگی فردی و اجتماعی و خانوادگی هم این طور هستند یا خیر.

وی اضافه کرد: نفوذ هم عمدتا توسط چنین افرادی رخ می‌دهد، زیرا اینها خود را ضد انقلاب و غیرمسلمان و ضد شیعه نشان نمی‌دهند بلکه در لباس مقدسات و ایمان و طرفداری از ارزش‌ها نفوذ می‌کنند ولی به تعبیر قرآن کریم، اینها دشمنان (هم العدو) هستند و از اینها باید ترسید. خدا اینها را بکشد زیرا افک می‌کنند و فریب می‌دهند.