حضور کودکان بر سر چهارراه‌ها با وجود 14 نهاد متولی

به گزارش خبرنگار ایکنا، اولین همایش ملی حمایت از اطفال و نوجوانان آسیب دیده و در معرض آسیب‌های اجتماعی(کار و خیابانی) امروز، ۲۳ خردادماه در مرکز همایش‌های وزارت کشور برگزار شد.
در ابتدای این همایش، احمدی صدر، مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران طی سخنانی ضمن عرض خیرمقدم به حضار در مراسم، اظهار کرد: برخی کودکان و نوجوانان نیاز به حمایت ویژه و یاری همه نهادهای مسئول و به صورت ویژه نیاز به همدلی مردم و مؤسسات و مجموعه‌های مردمی دارند.

وی افزود: در حوزه کودکان در معرض آسیب، با مخاطبانی روبرو هستیم که شاید چنانچه مورد توجه قرار گیرند، باعث افتخار کشور و جامعه خواهند شد. تشکیل کارگروه‌های اندیشه‌ورز در حوزه کودکان کار و خیابان نتیجه قابل تأملی به دست آورد که چرا در حوزه کودکان کار با وجود بیش از ۱۴ دستگاه متولی در حوزه کودک، شاهد صحنه‌های تلخ حضور کودکان در چهارراه‌ها و خیابان‌ها هستیم.

احمدی‌صدر ادامه داد: برگزارکنندگان این همایش با برپایی جلسات متعدد با نهادهایی همچون سازمان بهزیستی و ... به نتایجی دست پیدا کردند. در جلساتی که برای حل مسئله تهران تشکیل شد، کارگروه ویژه کودکان کار و خیابان ایجاد و کمک شایانی به حل مسئله کرد.

آیا به درستی عمل می‌کنیم

وی با ارائه سؤالاتی در حوزه کودکان کار و با اشاره به وظایف نهادهای مختلف در این حوزه، تصریح کرد: آیا مقررات وضع شده در این حوزه کافی است و آیا همه نهادهای ذیربط در حوزه کودکان خیابان به درستی به وظایف خود عمل می‌کنند؟ آیا یک مدل و روش فنی متکی بر تجربه سال‌های گذشته، برای این مسئله ارائه شده است؟

احمدی‌صدر اظهار کرد: امروز چند هزار مجموعه مردمی در کشور فعالیت می‌کنند اما هر کدام از این مجموعه‌ها یک‌ مسیر را طی می‌کنند. هدف ما در قرارگاه این است که به یک محتوا و مدل مشخص در حوزه کودکان کار دست پیدا کنیم تا ضمن حمایت همه نهادهای مسئول، مدل کارامدی ارائه دهیم که بتواند مسئله آسیب اجتماعی در حوزه کودکان را برطرف کند.

وی افزود: تاکنون چند پنل تخصصی در این زمینه اجرا شده و هفت کارگاه تخصصی نیز برگزار شده اما توقع ما از این همایش این است که مدل مورد نظر به دست آمده و بتوانیم یک بار به صورت جدی به مسئله کودکان کار و خیابان بپردازیم. اینجا عرصه‌ای است که مردم و مسئولان می‌توانند به صورت آتش به اختیار هم عمل کنند. اگر بخواهیم این‌ مسئله را به صورت حاکمیتی حل کنیم و به مردم توجه نکنیم، اتفاقی نمی‌افتد. دریای عظیم مردم می‌تواند مشکلات اجتماعی را در خود حل کند. مردم امروز نهالی هستند که با ریشه و اقتدار مسائل را حل می‌کنند و حاکمیت باید صرفاً نقش تکیه‌گاه را بازی کند. رشد نهال با تکیه‌گاه حاکمیتی ثمره شیرینی خواهد داد. در حوزه کودکان کار موفقیت همراه خواهد بود به شرط اینکه این دو نقش به درستی ایفا شود. علاج مسائل اجتماعی توجه ویژه به ظرفیت‌های مردمی است. ما شعار مردم می‌دهیم اما در عمل به دنبال خود هستیم.

وی تصریح کرد: ادعا نداریم که مشکل کودکان کار را همین امروز حل می کنیم. شهرداری تهران سازمان بهزیستی و ۱۴ نهاد متولی مجموعه‌های زیادی در این حوزه دارند که باید مسئله را در کنار یکدیگر حل کنند. پرداختن به مسئله کودکان کار مسئله چندوجهی است. یک دسته از کودکان کار به صورت هدفمند و شبکه‌ای به نفع سودجویان مورد استثمار قرار می‌گیرند اما گروه دیگری در حال تلاش در کارگاه‌های مختلف هستند.

مقابله با استثمار

وی اظهار کرد: شعار مقابله با کار کودک اشتباه است؛ در برابر آن باید شعار مقابله با استثمار کودکان را بیان کرد. کار عار نیست و جوهر مرد است اما این مسئله با شبکه‌های حوزه استثمار کودکان تفاوت دارد. پس از همایش امروز به توفیق الهی مدلی را ارائه خواهیم داد که بتوانیم به ساماندهی حوزه کودکان‌ بپردازیم.

در ادامه این مراسم، ابراهیم نورمحمدی، مسئول قرارگاه تحول اجتماعی طی سخنانی بیان کرد: اگر حرکتی در جایی انجام می‌شود، ثمره فعالیت طیفی از فرزندان سختکوش این کشور است. قطعاً عجین شدن نهادها و مردم، کار را در این حوزه پیش می‌برد. بسترسازی برای نقش‌آفرینی مردم که مد نظر مقام معظم رهبری است، باعث ایجاد حل مسائل در جامعه خواهد شد. چنین بستری در دوران دفاع مقدس ایجاد شد و مسئله امنیت و اقتدار کشور را حل کردند.

وی اظهار کرد: امروز دیگر کاری از مجموعه‌ها به تنهایی حل نمی‌شود بلکه همه باید با مردم یکی شوند. اتصال پیوست اجتماعی به موضوع فرهنگ موضوعی است که مدنظر رهبر معظم انقلاب اسلامی است. مردم و مجموعه‌های حاکمیتی باید به یکدیگر متصل شوند تا مشکلات حل شود وگرنه اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد.

نورمحمدی گفت: مجموعه‌های مردمی برای اتصال به دنبال حفظ استقلال خود هستند و حاکمیت نیز قصد ندارد تا از اختیاراتشان بکاهد اما امروز این اتصال با تمامی مشکلات در حال ایجاد است. نه مردم به تنهایی می‌توانند و نه حاکمیت به تنهایی می‌تواند مشکلات اجتماعی را حل کنند.

نقش‌آفرینی مردم در حل مسائل اجتماعی

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری خطاب به مسئولان فرمودند که باید بستر برای نقش‌آفرینی مردم در حل مسائل اجتماعی ایجاد شود. رهبر معظم انقلاب همواره بر حضور آحاد مردم و جوانان متعهد برای رفع مشکلات تأکید دارند.

نورمحمدی تصریح کرد: جوان متعهد فردی است که برای لحظه لحظه کودکان و نوجوانان کار غمگین است و در زمینه رفع مشکلات اجتماعی در کنار آحاد مردم و حاکمیت ایستاده و فعالیت می‌کند. مسئله امروز اجبار بر کار کودکان است که نباید وجود داشته باشد. کار در کودکی و نوجوانی مشکلی ندارد اما استثمار کودکان و اجبار آن‌ها به کار خطرآفرین است.

وی بیان کرد: فعالان حوزه کودکان کار باید مراقب پازل‌های زندگی این کودکان باشند. اعتیاد، یکی از مشکلات و خطرات بسیار مهم کودکان کار است. اختلافات نهادها و عدم حضور مردم و تعلل‌های مختلف روز به روز کودکان کار را به این خطرات نزدیک تر می‌کند.

احیای نظام استاد شاگردی

نورمحمدی افزود: امروز حکومت به یک بازپرس ویژه برای حل مسئله کودکان کار نیاز دارد. نظام استاد شاگردی باید در حوزه اشتغال کودکان و نوجوانان احیا شود. چنانچه باندهایی هستند که کودکان را استثمار می‌کنند، نظام قضایی و امنیتی باید پای کار بیایند. مجموعه‌های مردمی کار سختی دارند و باید با همدلی و اتحاد کمک کنند تا محبت ایشان به محبت کاذب باندهای استثمار کودکان غلبه کند. هیج کاری در کشور، مگر با اخلاص به ثمر نرسیده است.

در بخش دیگری از این همایش، احمد وحیدی، وزیر کشور نیز به ایراد سخنرانی پرداخت و از وجود مبانی فکری متفاوت در خصوص کودکان سخن گفت و افزود: یک مبانی همان مبانی‌ است که در قالب کنوانسیون حقوق کودک در غرب حاکم است و کمیته‌های مختلف حقوقی، فرهنگی، اجتماعی، حقوق بشر برداشت‌ها و تفاسیری از آن ارائه‌می‌کنند. خود کنوانسیون حاوی اشکالات فراوانی است. اگر بخواهیم با تفسیر خوشبینانه از کنار آن رد شویم، در موضوعاتی که این کمیته‌ها پیگیری می‌کنند فضای تیره و منزجرکننده‌ای وجود دارد.

وزیر کشور افزود: تفسیر کمیته‌های کنوانسیون حقوق بشر، ممکن است فارغ از هر اصل اخلاقی، معنوی و تربیتی و هر اصلی که به حفظ بنیان‌های جامعه کمک می‌کند که از نگاه ما خانواده است، صورت گیرد. وقتی کودکان در فلسطین، یمن و افغانستان آنچنان مورد هجوم و تهاجم قرار می‌گیرند و به بدترین وجه کشته و زندانی می‌شوند، ظاهراً کودک و نوجوان محسوب نمی‌شوند. نوع نگاه به کودک و نوجوان در غرب، آبروریزی بزرگی برای غرب است. آنها اصلاً به عکس‌هایی که از کودکان یمنی که تحت تحریم و جنگ هستند، منتشر می‌شود کاری ندارند و هیچ وجدانی به درد نمی‌آید و اعتراضی وجود ندارد.

وحیدی به ژست بی‌طرفی رئیس جمهور آمریکا و غرب نیز اشاره کرد و گفت: بسیاری از کودکان کار و خیابان در ایران، کودکان افغانستانی هستند که توسط آمریکایی‌ها از خانه و کاشانه خود رانده شدند و کسی کاری ندارد که این ظلم‌ها چگونه این افراد را بی‌سرپرست کرده است. رهبر انقلاب در سال‌های گذشته دستور دادند که کودکان مهاجر در ایران تحت آموزش رایگان قرار بگیرند؛ این نوع نگاه در ایران است و تفاوت آن با نگاه غرب مشخص است.

ورود جریان ضد کودک به اسم حقوق کودک

وی تصریح کرد: اولین مسئله مهم این است که در کشور خود مراقبت کنیم که مبانی فکری غلط، منحط و ضد اخلاقی را رشد کند. باید مراقبت کنیم که جریان ضد کودک و نوجوان که در غرب است را به عنوان حق کودک جا نزنند و به ما نخورانند. سندی که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای کودکان تهیه و رئیس جمهور آن را ابلاغ کرده است، سند ارزشمندی بوده که باید مبانی نظری و عملی در این حوزه باشد.

وزیر کشور با بیان اینکه در عالم اسلام کودکانی داریم که به اسم کودک هستند اما هر بزرگسالی در مقابل عظمت مقام آنان تعظیم می‌کند، گفت: در کدام مذهب مانند حضرت علی اصغر(ع)، حضرت قاسم (ع) پیدا می‌کنیم و یا در کدام مذهبی دختری مانند رقیه خاتون و یا سکینه خاتون پیدا می‌کنیم که مراجع بزرگ در سن ۹۰ سالگی در مقابل مقام آنان تعظیم می‌کنند و درس می‌آموزند.

وی ادامه داد: کودک از نظر ما لزوماً کودکی نیست که در برخی ادبیات وجود دارد؛ کودک می‌تواند به مقام عالی برسد.وقتی راجع به کودکان حرف می‌زنیم در حقیقت راجع به کسانی حرف میزنیم که می‌توانند دنیا را تغییر دهند.

وزیر کشور شهید فهمیده را مثال زد و گفت: حضرت امام راحل که شخصیت بی‌نظیری در حوزه علمی، عرفانی و سیاسی بودند در خصوص شهید فهمیده که کودکی ۱۳ ساله بودند، اعلام می‌کنند که رهبر ما آن کودک ۱۳ سال است.

وی اضافه کرد: برخی کودکان به دلایل مشکلات خانوادگی و اجتماعی حامی جدی ندارند، این مسئله مهم است و رسیدگی به آنها از بزرگترین کارهای عبادی و اجتماعی محسوب می‌شود و فوری‌ترین کار در این حوزه باید بازگرداندن کودکان به آغوش گرم خانواده باشد.

بین کودکان کار تفاوتی وجود ندارد

وزیر کشور اظهار کرد: بین کودکان کار فرقی ندارد ممکن است کودکان کار مهاجر باشند؛ کودکان مهاجر چه گناهی کرده‌اند که آمریکایی‌ها آنها را از خانه و کاشانه خود آواره کردند. کودک نباید تحت فشارهای روحی و روانی که قابل تحمل نیست قرار گیرد اما اگر مسیر رشد یک فرزند از کار است، کار مسیر رشد میشود.

وزیر کشور ادامه‌داد: از فرهنگ عمیق با تاریخ بزرگی برخوردار هستیم و نیاز نیست در حوزه کودک و نوجوان از فرهنگ دیگران وام بگیریم.