«یا عباس یا عباس»؛ شاخص‌ترین آیین عزاداری شاهرودی‌ها
آیین «یا عباس یا عباس»؛ یکی از شاخص‌ترین عزاداری مهم شاهرودی‌هاست که به یاد دلاورمردی،شجاعت و وفاداری حضرت عباس(ع) در روز پنحم محرم برگزار می‌شود.
آیین «یاعباس یا عباس»، عمق ارادت شاهرودی‌ها به پرچمدار سپاه سیدالشهدا(ع) حضرت عباس بن علی(ع) است که به یاد دلاورمردی، شجاعت و وفاداری ایشان روز پنجم محرم در شاهرود برگزار می‌شود. در این آیین مردم عزادار و دوستدار خاندان عصمت و طهارت به صورت نمادین علم‌ها و بیرق‌ها و طوقهای عزا را برافراشته و سیاه‌پوش می‌كنند و به یاد علم به زمین افتاده قمر بنی‌هاشم در روز پنجم محرم هر سال با احترام و شكوه خاصی اعلام می‌كنند اگر چه در صحنه كربلا و صحرای نینوا نبودیم، اما امروز با حضور در صحنه و وفاداری به سرور سالار شهیدان تا قیام قیامت از قیام حضرت دفاع می‌كنیم و تا زمان ظهور منجی عالم، علم و بیرق علمدار كربلا را برافراشته نگه خواهیم داشت.
در تكیه بازار شاهرود كه به «تكیه زنجیری» معروف است و از بزرگترین تكایای شهر شاهرود است، وظیفه جمع‌آوری طوقها و برگزاری دسته طوق‌بندان را برعهده دارد که وقتی چند ساعتی از بامداد روز پنجم محرم گذشت، بزرگان تكیه بازار راه افتاده و چاووشی‌های «ای داد از این عزا، بیداد از این عزا، فریاد ما مصیبت و دو صد داد از این عزا» و سپس دو بیت از اشعار محتشم كاشانی که بازاین چه شورش است كه درخلق عالم است را می‌خوانند. عاشقان سرور و سالار شهیدان سپس در قالب هیئتی به سوی مساجد و تكایای دیگر به راه می‌افتند و در طول مسیر به ذكر مصیبت می‌پردازند.
سپس سه قسمت طوق را به ترتیب زبانه، بدنه و چوب طوقها را روی دو دست گرفته و به راه می‌افتند و به این ترتیب تمامی طوقها را جمع‌آوری كرده و به نزدیكترین تكیه و یا مسجد محل می‌برند. عصر همان روز خدام تكیه بازار كه قسمت‌های مختلف طوقها را حمل می‌کنند با سردادن چاووشی و صلوات، طوقها را از مسجد آقا، تكیه‌های شریعت، گلشن، یزدیها، حاج رضا علی، اخیانی‌ها و تكیه مدرسه قلعه و منبرخانه‌های برخی افراد جمع‌آوری و در كوچه جنب مسجد نجفقلی نجفیان، به هم وصل می‌كنند. حمل طوقها به ویژه طوقهای چهار تیغه كار آسانی نیست، چندنفر قوی هیكل باید هوای طوق را داشته باشند، هنگام تعویض حمل‌كننده طوق، جمعیت همراه صلوات می‌فرستند.
دسته در مسیر خیابان‌های شهید صدوقی ادامه پیدا می‌كند تا به نزدیكی مزار كهنه شهر كه مدفن علمای بزرگی چون آیت‌الله سبزواری است می‌رسد، سینه‌زنی و نوحه‌خوانی به اوج خود می‌رسد، آن‌گاه طوقها را به صورت خوابیده برروی دوش می‌گذارند و «یا عباس یاعباس گویان» به تكیه بازار می‌روند.
عزاداران در این مكان پس از نوحه و مصیبت‌خوانی درحالی كه بر سر و سینه خود می‌زنند مراسم را خاتمه می‌دهند. طوق از نشانه‌های عزاداری شیعیان است كه به هنگام دسته‌روی در پیشاپیش هیئت حركت می‌دهند. این نشانه از سه قسمت پایه چوبی، بدنه فلزی سینی مانند مشبك به شكل قلب و از جنس برنج و زبانه فولادی به عرض تقریبی 10 سانتیمتر و طول یك متر یا بیشتر تشكیل می‌شود. در باور مردم این نشانه نمادی از علم و بیرق علمدار واقعه كربلا حضرت ابوالفضل العباس(ع) است.
عظمت این آیین آنچنان است که در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است و شاهرودی‌ها برای زنده نگهداشتن آن هرسال با توان بیشتر از قبل به میدان می‌آیند.
انتهای پیام
