شخصیت حضرت خدیجه(س) در ادبیات مغفول مانده است + صوت

سارا عرفانی، دبیر بخش داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» با موضوع زندگی و سیره حضرت خدیجه(س) که با مشارکت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار می‌شود، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره هدف برگزاری این جایزه ادبی اظهار کرد: آثار داستانی درباره حضرت خدیجه(س) بسیار محدود است و این جشنواره قرار است مخاطب را به فکر درباره این بانوی مهم و بی‌مثال اسلام وادارد.

این نویسنده آئینی در ادامه ضمن تأکید بر لزوم توجه بیشتر و معرفی بهتر حضرت خدیجه(س) به نسل امروز، اضافه کرد: ارزش حضرت خدیجه(س) و چیزی که باعث می‌شود ما به سراغ ایشان برویم، جایگاه رفیعی است که شاید به درستی شناخته نشده است و اینکه این جایگاه دقیقا چه چیزی است را باید در کلام کارشناسان دین و منابع تاریخی جست و در آثار داستانی مکتوب و غیرمکتوب ارائه شود.

وی ادامه داد: در نگاه ظاهری، حضرت خدیجه(س) همسر بزرگوار پیامبر گرامی اسلام(ص) و مادر حضرت فاطمه(س) هستند که خود این موارد به تنهایی می‌تواند دلیل موجهی برای پرداختن به شخصیت این بانوی بزرگوار باشد؛ اما به اعتقاد من شخصیت خود ایشان به تنهایی حائز اهمیت است، اینکه چه شد که با آن موقعیت و شرایطی که داشتند و آن همه امکانات و دارایی، خودشان می‌خواستند همسر پیامبر(ص) باشند، خیلی مهم است و جای کار دارد و اتفاقاً چون خیلی روی ابعاد این شخصیت کار نکردیم، مغفول مانده است.

از نبود پژوهش در آثار داستانی رنج می‌بریم

عرفانی اضافه کرد: البته خیلی خوب است نویسنده‌ها به این موضوع توجه داشته باشند که برای نوشتن آثارشان حتما تحقیق و پژوهش کنند؛ زیرا یک مقدار در آثار نویسنده‌های نو‌قلم از نبود پژوهش در آثار داستانی رنج می‌بریم؛ یعنی آثاری داریم که صرفاً شاید به انتقال یک حس یا یک مفهوم که شاید همه می‌دانند و ممکن است چیزی به مخاطب اضافه نکند؛ درحالی که یکی از رسالت‌های داستان این است که مفهوم یا اطلاعات یا حس جدیدی را مستند، صحیح و تحقیق‌ شده به مخاطب منتقل کند.

دبیر بخش داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» در ادامه از برگزاری یک کارگاه یک روزه برای تقویت بخش تکنیکی و فنی این بخش از مسابقه خبر داد و گفت: کارگاه فرم و محتوا در داستان‌های کوچک دینی با حضور و تدریس احسان عباسلو، روز سه‌شنبه 25 مرداد به‌صورت حضوری و مجازی برای مخاطبان برگزار می‌شود تا شرکت‌کنندگان بتوانند در تکنیک قوی‌تر شوند، سطح کارهای خود را ارتقا دهند و کیفی‌تر و بهتر بنویسند.

عرفانی با تأکید بر اهمیت منابع در نگارش داستان‌های این جشنواره ادبی اظهار کرد: غیر از کارگاه‌هایی که قرار است به تکنیک و فرم داستان کوتاه کوتاه بپردازد، لازم است حتماً یک کارگاه‌ محتوایی هم داشته باشیم. باید با عوامل اجرایی جشنواره، این پیشنهاد را مطرح کنیم تا اگر امکان برگزاری آن هست، هرچه زودتر این کارگاره را هم برنامه‌ریزی و برگزار کنیم و در آن کارگاه به معرفی آثاری بپردازیم که مخاطب بتواند به بخش محتوایی آثار خود غنا ببخشد.

دبیر بخش داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» در بیان تفاوت این بخش از جشنواره با بخش داستان کوتاه هم اظهار کرد: ظاهر داستان کوتاهِ کوتاه شاید خیلی ساده باشد، اما درواقع از داستان و داستان کوتاه بسیار سخت‌تر است، زیرا نویسنده باید در زمان کمتر و بستر بسیار کوچکی حرف خود را خیلی هنرمندانه‌تر بزند.

در داستان کوتاهِ کوتاه باید به تکنیک مسلط‌تر باشیم

وی افزود: نوشتن داستان کوتاهِ کوتاه یا داستان کوچک از این جهت خیلی سخت‌تر است که باید به تکنیک مسلط‌تر باشیم. شاید نویسنده‌ها یا مخاطبان جشنواره بانوی بی‌مثال فکر کنند نوشتن داستان کوتاهِ کوتاه خیلی راحت است و راحت دو خط داستان می‌نویسیم، اما واقعا این‌طور نیست. ما که سال‌هاست در زمینه داستان کوتاهِ کوتاه کار می‌کنیم، به تجربه می‌دانیم که نوشتن این قالب داستانی بسیار دشوارتر است.

عرفانی با تأکید بر اینکه داستان کوتاهِ کوتاه کارکردها و مخاطبان خاص خود را دارد، اضافه کرد: در عصر پیشرفت و تکنولوژی، شاید یک عده از مخاطبان داستان دنبال آثار خیلی کوتاه و محتوای کوچک باشند و حوصله محتواهای طولانی‌تر را نداشته باشند. شاید بخشی از فلسفه شکل‌گیری داستان کوچک همین باشد که می‌خواهد در قالب بسیار کوچک‌تری از داستان کوتاه حرف خودش را به مخاطب بزند و مخاطب خاص خودش را هم دارد. مخاطبانی که شاید حوصله نکنند یک رمان 300 صفحه‌ای را بخوانند. البته کارکردهای دیگری هم دارد. داستان کوتاهِ کوتاه یک آن را روایت می‌کند، در لحظه ضربه‌ای می‌زند و به‌نوعی مانند فیلم کوتاه می‌ماند.

دبیر بخش داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» تصریح کرد: برای اینکه این کار تخصصی پیش برود ترجیح دادیم که جشنواره در دو بخش مجزای داستان کوتاه و داستان کوتاهِ کوتاه برگزار شود زیرا هر کدام از این‌ قالب‌ها حیطه تخصصی خود را دارد. این دو بخش تفکیک شد تا کار دقیق‌تر پیش برود، روی هر کدام از این بخش‌ها تمرکز ویژه‌ای شود و این‌طور نباشد که بخش داستان کوتاهِ کوتاه در حاشیه داستان کوتاه قرار بگیرد.

تعیین تعداد کلمات داستان حرفه‌ای نیست

عرفانی در بخش دیگر صحبت‌های خود درباره تعداد کاراکترها و کلمات آثار ارسالی به نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» نیز اظهار کرد: در بخش داستان کوتاه درباره تعداد کلمات آثار اطلاع ندارم، اما باتوجه به مطالعات  و تجربه‌ای که داشتیم، در بخش داستان کوتاهِ کوتاه به این نتیجه رسیدیم که تعیین کردن تعداد کلمات، به‌ویژه تعداد پایین کلمات خیلی حرفه‌ای نیست.

دبیر بخش داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» گفت: مد نظر ما یک داستان کوتاهِ کوتاهی است که در یک لحظه روایت شود و چیزی حدود 500 تا 800 کلمه باشد و برای آن محدودیت خیلی خاص را تعیین نکردیم، در واقع یک داستان کوچک که نهایتاً 700 تا 800 کلمه باشد.  

یادآور می‌شود؛ نخستین دوره مسابقه «بانوی بی‌مثال» با موضوع زندگی حضرت خدیجه(س) با مشارکت مدیریت آفرینش‌های ادبی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش‌های داستان کودک، داستان کوتاه کوتاه(مینی‌مال) و داستان کوتاه آغاز به کار کرده و علاقه‌مندان برای شرکت در این مسابقه می‌توانند تا پایان شهریورماه آثار خود را به دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند.