جاماندگان مسیر عاشقی

امروز اربعین 1401 و این‌جا میدان 15 خرداد مشهد، ساعت 8 صبح است، با همیشه متفاوت است. گیت‌های ورودی و خروجی مترو و اتوبوس‌ها «صلواتی»، «مهمان حضرت باشید» نوشته شده است، سمت راست خیابان، موکب‌های فراوانی برپا شده است، بر سر در هریک، نام مسجدی از یکی از محله‌های مشهد نوشته شده است. آن‌ها خود را مسئول خدمت‌رسانی به زائران جامانده اربعین حسینی می‌دانند.

علاوه بر توزیع غذای نذری و شربت، امروز در این خیابان می‌توانی خوشنویسی صلواتی هم مشاهده کنی. مسجد‌الزهرا(س) از محله سراب مشغول خوشنویسی برای زائران و تقدیم به آنان است. امروز برای کودکان زائر هم تمهیداتی اندیشیده شده است، موکب مسجد نقویه برای کودکان، پرده‌خوانی قصه‌های قرآنی همراه با مسابقه نقاشی برگزار می‌کند.

ما هم امروز در بین‌الحرمین در حال پذیرایی از زائران امام حسین(ع) هستیم

هنوز اول صبح است، اما حضور گروهی و انفرادی مردم در ابتدای میدان 15 خرداد برای پیاده‌روی به نیابت از حضور در کربلا و زیارت سیدالشهدا(ع)، پر رنگ است. نمی‌دانم موکب چندم است که در آن سیدی خوش‌رو و مهربان را در حال تعارف چای و دمنوش به زائران می‌بینیم، سخت مشغول پذیرایی از زائران پیاده است و وقتی برای صحبت ندارد. او در معرفی خودش را تنها خادم امام حسین(ع) می‌خواند و در پاسخ به پرسش ما می‌گوید: حال‌وهوای امروز، حال‌وهوای اربعین است، گویی ما هم امروز در بین‌الحرمین در حال پذیرایی از زائران امام حسین(ع) هستیم.

همه موکب‌ها از پیر، جوان و نوجوان در حال خدمت‌رسانی به زائران و مجاوران مسیر پیاده روی به سمت حرم مطهر رضوی هستند.

مهدی رحمتی، امام جماعت مسجدالنبی مشهد که در خیمه خدمت‌رسانان به زائران حضور دارد، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار می‌کند: از سوی امور مساجد قرار شد که از میان مساجد 1400گانه مشهد، 40 مسجد، به عنوان مساجد برتر، انتخاب شوند و امروز در پیاده‌روی جاماندگان اربعین، خدمت‌رسانی را به عهده گیرند تا بتوانند در حد بضاعت، حال‌و هوای اربعین را برای زائران امام‌رضا(ع) تداعی کنند.

وی عنوان می‌کند: این مطلب از دو جهت مهم است، یکی این‌که در مراسم اربعین در مشهد تاکنون پذیرایی خاصی از زائران صورت نمی‎‌گرفته است و پذیرایی ویژه دهه پایانی ماه صفر و شهادت امام‌رضا(ع) بوده است، بنابراین حرکت و حضور مساجد برای خدمت‌رسانی به زائران در روز اربعین جای تقدیر و تشکر دارد.

رحمتی ادامه می‌دهد: به فرموده مقام معظم رهبری «مساجد، سنگرهای اصلی مقاومت هستند» و در این حرکت، مردم شاهد حضور فعال مساجد هستند و امسال، اولین سال اجرای مراسم جاماندگان اربعین حسینی است امید است در سال‌های بعد 40 موکب به 400 موکب افزایش یابد.

امام جماعت مسجدالنبی اضافه می‌کند: علاوه بر توزیع غذاهای گرم، نظیر عدسی، شله، و غذاهای سرد، مانند ساندویچ، واکسیناسیون نوجوانان مرکز نیکوکاری، ماساژ پای زائران خسته و نیز حضور پزشکان در پایگاه سلامت انجام می‌شود.

وی در باب ماندگاری واقعه عاشورا، به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) اشاره و بیان می‌کند: «اِنَّ لِقَتْلِ‌الْحُسَیْنِ علیه‌السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤمنینَ لا تَبْرُدُ اَبَدا؛ً براى شهادت حسین علیه‌السلام، حرارت و گرمایى در دل‌هاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود» و حضور چندین میلیون از مردم در شهر کوچک کربلا را نشان از شعله‌ور بودن این واقعه در قلب‌های مسلمانان دانست.

به مسیرمان ادامه می‌دهیم. رفته رفته به تعداد زائران پیاده و عزاداران حسینی افزوده می‌شود، حال و هوای وصف‌ناپذیری در این پیاده روی موج می‌زد.

معصومه ابراهیمی، مسئول خادمان مسجد صاحب‌الزمان از محله پنج‌تن از استقبال فراوان خادمان مسجد برای خدمت‌رسانی در این روز می‌گوید که به توزیع بسته‌های فرهنگی به زائران در کنار توزیع غذا و شربت می‌پردازند، هم‌چنین پایگاه جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای ایتام و غرفه‌ ویژه نقاشی و داستان‌خوانی برای کودکان دارد.

در این مسیر هرکس با چشمی اشک بار از عدم حضور در پیاده روی برای عرض ارادت به سمت حرم مطهر رضوی رهسپار هستند.

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا ارژنگ، مدیر یکی از مدارس حوزه علمیه مشهد که امروز در این پیاده‌روی حضور دارد،  در گفت‌وگو با ایکنا، می‌گوید: بسیاری از ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت دوست داشتند که چنین روزی در مسیر نجف به کربلا حضور داشتند، اما با توجه به شرایط و اقتضای حضور، چنین امکانی برای همه فراهم نیست. اقدام قشنگی که امسال رقم خورده است، حقیقتاً برای من و کسانی که توفیق حضور در کربلا را نداشتند، تداعی‌گر آن حرکت عظیم است، به‌ویژه در مشهد که به سوی حرم مطهر رضوی در حرکت هستیم.

وی با بیان اینکه حال‌وهوای اربعین، تنها قابل درک است و نه قابل وصف، عنوان می‌کند: تنها راه درک این حال‌وهوا، حضور در این میدان و پیاده‌روی است و خیل عظیم جمعیت در این پیاده‌روی مایه مباهات و غرور است، علی‌رغم توطئه دشمنان برای کم کردن تعداد ارادتمندان دین و اهل‌بیت(ع) و توفیق حضور میدانی مردم خنثی‌کننده تمامی این‌گونه توطئه‌ها است.

ارژنگ با اشاره به آیه 8 سوره الصف که خداوند می‌فرماید: «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ؛ مى‏‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند و حال آنكه خدا گرچه كافران را ناخوش افتد، نور خود را كامل خواهد گردانيد» ادامه می‌دهد: حضور در چنین مراسماتی به فضل الهی و با هدایت‌گری سیدالشهدا(ع) تمامی توطئه‌ها و تلاش‌های دشمنان را از بین می‌برد.

در کنار نرده‌های مسیر پیاده‌روی پیرمردی با موی سپید که خود را محمدحسن حقانی‌پور فرهنگی بازنشسته‌ معرفی می‌کند، همراه با همسرش به نرده‌ها تکیه کرده و رو به امام رضا(ع) با خود زمزمه‌ای می‌کند. به سراغ او می‌رویم و می‌پرسیم که چه خواسته‌ای دارد؟

وی با بیان اینکه توانایی پیاده‌روی کربلا برای او و همسرش دشوار است و نتوانسته‌اند به کربلا بروند، می‌گوید: امروز با شرکت در این پیاده‌روی و عرض ارادت به امام‌ رضا(ع) تنها خواسته‌ام این است که همه مسلمانان جهان در صلح وامنیت باشند و مسلمان‌کشی تمام شود.

نیمی از راه را پیموده‌ایم و حالا خانمی کوله به‌دوش و پرچم به دست، دقیقاً به مانند راهیان کربلا توجه‌مان را جلب می‌کند. او مهین گلبرگ است و قسمت نشده که امسال به کربلا برود. امروز به نیت کربلا آماده شده و به سمت حرم مطهر رضوی می‌رود و این پیاده‌روی او را به یاد مصائب زینب(س) و سختی‌هایی که در مسیر شام و مدینه متحمل شده، می‌اندازد.

گلبرگ با دعای ظهور امام زمان(عج) و عاقبت بخیری جوانان این راه را طی می‌کند.

پیشتر می‌رویم و دو نفر را در کنار پیاده‌رو در حال خواندن زیارت اربعین می‌بینیم.

سیدجلیل توکل افشاری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفت‌وگو با ایکنا می‌گوید: امروز با دلم آمده‌ام، زیرا امسال توفیق نداشتم در کربلا حضور پیدا کنم و برای حا‌ل‌وهوای اربعین اینجا را برگزیده است.

برداشتن قدم خیر برای سیدالشهداء(ع)، می‌تواند سازنده روحیات و عملکرد انسان باشد

وی تصریح می‌کند: ارادت به آقا اباعبدالله(ع) و اهل‌بیت(ع) آن چیزی است که در این حرکت‌ها می‌تواند به انسان منتقل شود. حتی برداشتن یک قدم با نیت خیر برای آقا اباعبدالله(ع)، می‌تواند سازنده روحیات و عملکرد انسان باشد.

علی‌اکبر درخشان رئیس بیمارستان خاتم‌الانبیاء نیز در بین جاماندگان پیاده‌روی اربعین حضور دارد.

وی در گفت‌وگو با ایکنا، درخصوص نقش و اثر حضور در چنین مراسمی، عنوان می‌کند: حضور در چنین مراسمی نخست باعث ایجاد محبت میان مردم و امام‌شان و دوم منجر به تفکر کردن می‌شود. محبت و تفکر در مسائل جمعی، خود به خود اتفاق می‌افتد و عملاً ایجاد می‌شود.

درخشان که در حال خواندن زیارت اربعین بوده، به عبارت «السَّلامُ عَلَی أَسِیرِالْکُرُباتِ وَقَتِیلِ الْعَبَرَاتِ، سلام بر آن دچار گرفتاری‌ها و کشته اشک‌ها» اشاره و بیان می‌کند: تأمل درترجمه عبارت «قتیل العبرات» و اینکه اشک چه نقشی در کشته شدن دارد؟ فرصتی برای تأمل و گفت‌و‌گو است که در این مسیر و امروز مهیا شد.

رئیس بیمارستان خاتم‌الانبیاء با اشاره به حدیثی از حضرت امام حسين(ع) که مي‌فرمايد: «أَنَا قَتِيلُ الْعَبْرَةِ لَا يَذْكُرُنِي مُؤْمِنٌ إِلَّا اسْتَعْبَرَ ... من كشته اشكم و هيچ مومني مرا ياد نمی‌كند مگر آن كه اندوهش مي‌گيرد و گريه مي‌كند»، اپهار می‌کند: علاوه بر این معنا، چگونه می‌توان این عبارت را تفسیر کرد. آیا دشمنان، نسبت به اهل بیت(ع) بغض داشتند؟

تعالی فکری از اهداف اصلی دین

وی حضور و خواندن زیارت اربعین در این روز را مقدمه تفکر در معنای آن دانست که اتفاق خوبی است و شاید به همین دلیل است که در دین ما بر انجام دسته جمعی عبادات تاکید شده است، چرا که تعالی فکری از اهداف اصلی دین است.

به حرم مطهر رضوی نزدیک می‌شویم و جمعیت بسیاری به سمت این بارگاه منور در حال حرکت هستند.

نصرت‌الله تهرانی‌زاده که سی و سه سال خادم و کفشدار حرم مطهر رضوی است، آهسته قدم برمی‌دارد و خود را از جاماندگان کربلا می‌داند.

وی اظهار می‌کند: شاکر هستم که توفیق حضور در این پیاده‌روی را دارم و امید دارم این زیارت را که به نیابت و به نیت شفای همه بیماران انجام می‌دهم، مورد پذیرش ابی‌عبدالله الحسین(ع) قرار گیرد.

ستایش جعفرزاده دختری 15 ساله است که همراه پدرش به این مراسم آمده است، نیز در گفت‌گو با ایکنا می‌گوید: قسمت نشده که امسال به کربلا برود و تنها مادرش به سفر کربلا رفته است. او که تجربه سفر به کربلا در سال‌های گذشته را دارد، حال‌وهوای بین‌الحرمین را در پیاده‌رویی امروز حس می‌کند .

وی با بیان اینکه رفتن و حضور در اماکن مقدس، مانند کربلا و مشهد و زیارت اهل‌ بیت(ع) وصف‌ناشدنی است، به هم‌سالان خود توصیه می‌کند که با حضور و زیارت در این مکان‌ها، این حس را تجربه و درک کنند.

حالا دیگر زائران که این مسافت را به عنوان پیاده روی اربعین طی کرده اند، دستان خود را به نشانه ادب بر سینه نهاده و با سلام دادن به ساحت قدسی امام مهربانی‌ها، اذن ورود را از حضرتش می‌گرفتند و وارد حرم می‌شدند تا در پناه امام رئوف این روز را به عزای اربعین روز شهادت جدش بپردازند.

گزارش از پروانه سعادت، خبرنگار ایکنای خراسان رضوی