هند جگرخوارها نمی‌توانند مانع علی‌وردی‌ها شوند

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری سومین جایزه ملی داستان حماسی، امروز؛ دوشنبه ۹ آبان‌ با حضور علی فروزانفر، معاون هنری حوزه هنری، محمدرضا شرفی‌خبوشان، دبیر علمی جایزه و مجید عسکری، رئیس حوزه هنری خراسان رضوی در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار و از پوستر این دوره از جایزه رونمایی شد.

محمدرضا شرفی‌خبوشان، دبیر علمی سومین جایزه ملی داستان حماسی در این نشست ضمن تاکید بر اینکه انتظار مردم از یک جایزه این است که تاثیرگذار باشد، عنوان کرد: یک جایزه اگر می‌خواهد به معنای واقعی کلمه جریان‌سازی کند، باید هم در تولید اثر و هم در سطح فرهنگ جامعه اثرگذار باشد؛ در برگزاری دو دوره اول و دوم جایزه ملی داستان حماسی شاهد این جریان‌سازی بودیم زیرا در کنار تولید و معرفی اثر جایزه ملی داستان حماسی به‌عنوان یک گونه در جریان ادبیات داستانی کشور مطرح  شد که یک طرز و شیوه جدید را معرفی می‌کند.

جایزه‌ای برآمده از تاریخ تمدن و فرهنگ

وی افزود: پس از انقلاب جایزه‌ای نداشتیم به این موضوع بپردازد که یک گونه می‌تواند ماحصل کنش‌های تاریخی و فرهنگی مردم باشد. جایزه ملی داستان حماسی مدعی است که به‌گونه‌ای می‌پردازد که گونه خاص و برآمده از تاریخ تمدن فرهنگ و کنش‌های جمعی مردم ما است.

دبیر علمی سومین جایزه ملی داستان حماسی ادامه داد: پرداختن به کنش‌های جمعی و کمک به خودآگاهی جمعی همان چیزی است که ادبیات داستانی کشور را قوی می‌کند و جایزه داستان حماسی در حقیقت می خواهد یک خودآگاهی ایجاد کند. 

نویسنده رمان«بی‌کتابی» در بخش دیگر صحبت‌های خود عنوان کرد: در تاریخ هر ملت حماسه شکل می‌گیرد تا از دستاوردهای آن ملت دفاع کند و به ملت آگاهی دهد که چه دستاوردهایی دارد. اعتقاد ما این است که در همین موضوع و در حوزه رمان و داستان کوتاه می‌توانیم گونه‌ای متعلق به ایران پدید بیاوریم. جایزه داستان حماسی که یک جایزه جریانساز است تولید اثر در این حوزه را مد نظر قرار داده است.

نگاه فرامرزی 

 شرفی‌خبوشان در بخش دیگر صحبت‌های خود وظیفه حماسه را به ایجاد هویت و دفاع از مرزها خواند و افزود: در حماسه مرزها فقط جغرافیایی نیستند بلکه مرزهای فرهنگی  و بینشی که  در مقاطع  مختلف تاریخی در ساخت فرهنگ و هویت ما موثر بوده و از ما ملتی خاص و شریف ساخته نیز شامل می‌شوند.

وی با تاکید بر اینکه جایزه داستان حماسی نگاهی فرامرزی دارد، اضافه کرد: تصمیم‌هایی اتخاذ شده تا در دوره‌های بعدی کشورهایی که با آن‌ها اشتراکات فرهنگی داریم را دعوت کنیم و آثار آن‌ها را بپذیریم.  

دبیر علمی جایزه ملی داستان حماسی ضمن بیان اینکه هر بوم، حماسه خاص خود را دارد، افزود: هر خطه‌ای با تکیه بر ظرفیت‌های بومی خود حماسه‌ای آفریده اما بسیاری از آفرینندگان این حماسه‌ها مغفول مانده‌اند؛ جایزه ملی داستان حماسی این فرصت را فراهم می‌کند که همه حماسه‌های بومی خود را پیدا و با علم داستان‌نویسی این حماسه‌ها را ماندگار کنند.

شرفی‌خبوشان با اشاره به اینکه در حوزه حماسه دینی ایده‌ها و موضوعاتی داریم که از آن‌ها غفلت شده، تاکید کرد: قهرمانانی بودند که برای نگهداری و پاسداشت مفاهیم دینی و معرفت دینی تلاش کرده‌اند و ناشناخته ماندند. این مسائل و خلاصه و چکیده برگزاری جشنواره‌ها و جایزه‌های ادبی مارا به برگزاری نوعی از جایزه رساند که تمام ظرفیت‌ها در آن دیده شده و اثرگذار بوده است.

شرفی‌خبوشان با اشاره به برگزاری جایزه ملی داستان حماسی در سه بخش داستان کوتاه، رمان و بخش ویژه با موضوعات حماسه‌های تاریخی، دینی و بومی، تقویت زبان و ادبیات تاریخی و داستانی و هویت‌سازی را از جمله اهداف این جایزه ملی خواند و گفت: جایزه ملی داستان حماسی شرایطی مهیا کرده که نویسندگان جوان بتوانند تحت نظر نویسندگان باتجربه داستان‌های خود را پیش ببرند.

سابقه ادبیات حماسی

مجید عسکری، رئیس حوزه هنری خراسان رضوی در این نشست ضمن ارائه گزارشی از پیشینه شکل‌گیری جایزه داستان ملی داستان حماسی، عنوان کرد: حوزه هنری خراسان رضوی از حدود پنج سال پیش با راه‌اندازی دبیرخانه هنر حماسی سعی کرد تغییرات و فضاسازی‌هایی ایجاد کند تا هنرمندان کشور به سمت تولید محتواهای هنری و حماسی حرکت کنند.

وی افزود: وجود محفل و مضجع شریف علی‌بن موسی‌الرضا در خراسان رضوی و با توجه به اینکه زادگاه ابوالقاسم فردوسی که بزرگترین حماسه‌سرای ایران و مظهر هویت ایرانی و زبان و ادبیات فارسی است و اثر بزرگ او شاهنامه است است؛ از قدیم‌الایام مسئله ادبیات شیعی و حماسی در خراسان سابقه داشته است.

رئیس حوزه هنری خراسان رضوی با تاکید بر اینکه حماسه‌های فرهنگی متعدد و  انقلابی متعدد در خراسان اتفاق افتاده، تصریح کرد: دبیرخانه هنر حماسی بنا دارد با استفاده از همین زیرساخت‌های معاصر و کهن مفهوم حماسه، امید و ساختن آینده تمدنی ایران را بیشتر در میان هنرمندان ترویج کند.

عسکری در بیان ساختار دبیرخانه هنر حماسی و اتفاقات و فرایندهای آن عنوان کرد: دبیرخانه هنر حماسی سه محور اصلی فعالیتی دارد. حوزه اول مفهوم هنر حماسی و تحقیق و پژوهش پیرامون این مفهوم است که برای تحقق این هدف نشست‌های مختلفی را در حوزه  هنری خراسان رضوی و دیگر استان‌ها برگزار شده و تولیدات پژوهشی به‌زودی رونمایی خواهد شد. محور دوم هم محور تولیدات است که کارهایی مانند پرده‌های نقالی به‌روز با مضامین نو و با نگاه با ادبیات کهن ایجاد شده است اما مهم‌ترین و جدی‌ترین محور دبیرخانه محور حساس‌سازی‌ و فعالیت‌های ترویجی است که دو رویداد سینما حماسه و داستان حماسی ذیل همین محور در دوره برگزار کردیم.

تولید داستان حماسی و هویتی

وی در ادامه و در تشریح فعالیت‌های رویداد ملی داستان حماسی عنوان کرد: در این رویداد تا امروز دو دوره برگزار شده و اصلی‌ترین هدف‌گذاری ما این بوده که ژانر رمان و داستان در فضایی با مضامین حماسی،امیدآفرین و هویتی برای ایران اسلامی تولید شود.

رئیس حوزه هنری خراسان رضوی اضافه کرد: در دور اول جایزه داستان حماسی شرکت‌کنندگان طرح‌های خود را ارسال می‌کردند و طرح‌های برگزیده زیر نظر نویسندگان تبدیل به رمان می‌شد که از میان 200 طرح رسیده به دبیرخانه، 4 کتاب منتشر شد. در دور دوم که سال گذشته برگزار و اختتامیه آن در ایام بزرگداشت فردوسی شد، حدود ۲۵۰ اثر به دبیرخانه رسید و از این تعداد سه اثر در حوزه رمان و 4 اثر در حوزه داستان انتخاب و کتاب‌های آن به‌زودی منتشر خواهد شد.

عسکری با اعلام اینکه دور سوم جایزه داستان حماسی تلفیقی از دو دوره قبل است، افزود: برای انگیزه‌بخشی بیشتر به شرکت‌کنندگان مبالغ جایزه‌ها نسبت دوره قبل بیشتر تعیین شد. بر این اساس در بخش داستان کوتاه ۵ جایزه ۱۰ میلیون تومانی و در بخش رمان یک جایزه ۱۰۰ میلیون تومانی یک جایزه ۵۰ میلیونی و یک جایزه ۳۰ میلیونی در نظر گرفته شده است.

وی اضافه کرد: در فراخوان جایزه داستان حماسی این دوره یک بخش ویژه هم در خدمت نویسندگان به‌ویژه نوقلمان هستیم که با فرستادن طرح در قالب کارگاه‌های نگارش رمان آثار تولید می‌شوند و طرح‌های حایز شرایط چاپ و حق‌التالیف آن پرداخت خواهد شد.

تبدیل نگاه و هویت حماسی به داستان

رئیس حوزه هنری خراسان رضوی در بخش دیگر سخان خود تاکید کرد: تمرکز ما در دبیرخانه هنر حماسی، به‌ویژه با محوریت فراخوان داستان حماسی بر این است که به‌ لحاظ محتواهای سوژه و داستان کاری کنیم غنایی که در ایران اسلامی داریم را در قالب داستان به فضای هنری عرضه کنیم، بنابراین انتخاب قالب داستان و سینما به‌عنوان دو رویداد اصلی این دبیرخانه حساب شده بوده است.

عسکری زمان ارسال آثار به سومین جایزه ملی داستان حماسی را 15 اسفندماه اعلام کرد و افزود: جایزه داستان حماسی قرار است نگاه و هویت ما را به داستان‌هایی تبدیل کند تا هم ماندگار شود و هم زیربنایی برای تولیدات هنری مختلف باشد زیرا معتقدیم با داستان هویتی که هم نماینده ایران، انقلاب و اسلام باشند کمتر روبه‌رو هستیم و اصلی‌ترین واژه‌ای که می‌تواند هم تاریخ کهن ما و ملی‌گرایی و هم تاریخ و هویت دینی و هویت انقلابی ما را با هم گره بزند، واژه حماسه و هنر حماسی است.

لنگرگاه‌های تمدنی امروز ایران 

در ادامه علی فروزان‌فر، در ابتدای صحبت خود با بیان اینکه حوزه هنری بخش داستان و ادبیات خود را مدیون بزرگانی چون مرحوم امیرحسین فردی است، از زنده‌یاد سعید تشکری، دبیر پیشین جایزه ملی داستان حماسی هم یاد کرد و گفت: سعی ما این است مسیری که این بزرگان تا به اینجا پیش بردند را به کمک و همت دوستان ادامه دهیم.   

معاون هنری حوزه هنری با اشاره به اینکه هیچ فرهنگ و تمدنی بر قامت خودش استوار نشده مگر اینکه پایه‌های خود را بر یک ادبیات صحیح  بنا کرده باشد، اضافه کرد: این موضوع وقتی بخواهد در ایران بروز و جلوه کند، نمی‌تواند از موضوع مهم حماسه فاصله بگیرد. موضوع ادبیات حماسی در ایران ریشه تاریخی دارد و هنر حماسی به‌صورت عام و ادبیات حماسی به‌ صورت خاص لنگرگاه‌های تمدنی امروز ایران اسلامی هستند.

او ادامه داد: کشور عزیز ما ایران از تاریخ دور دست خود از زمان فردوسی بزرگ تا به امروز با  قهرمانان متعدد بزرگ و مهمی مواجهه بوده و هرچه به عمق تمدنی ایران عزیزمان اضافه می‌شود، قهرمان‌های ما از اسطوره فاصله می‌گیرند و به قهرمانان حقیقی تبدیل می‌شوند.

فروزانفر با بیان اینکه امروز با قهرمانان بزرگی مثل حاج قاسم سلیمانی مواجه هستیم، اضافه کرد: امروز علی‌ لندی‌ها و آرشام‌های سرایداران و آرمان علی‌وردی را داریم که با وجود فشارهای متعدد راه را گم نمی‌کنند و در لحظات آخر عمرشان تصمیم می‌گیرند مسیر درست را انتخاب کنند و هند جگرخوارها و وحشی‌ابن‌های حرب زمان مانع انحراف افکار آن‌ها نمی‌شوند.

معاون هنری حوزه هنری در پایان گفت: تبریک و تشکر ویژه از مجموعه حوزه هنری خراسان رضوی داریم که به حق مسیر درستی را انتخاب و دو ظرفیت مضاعف در حوزه داستان و ادبیات و موضوع سینما را دنبال کردند. این مسیر باید سال‌ها به‌عنوان یک شجره طیبه در مجموعه حوزه هنری خراسان رضوی ادامه داشته باشد.

در پایان این نشست از پوستر سومین جایزه ملی داستان حماسی رونمایی شد.