کار فرهنگی صحیح، کنش مردم برای مردم است

به گزارش ایکنا از اصفهان، حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در نشستی با عنوان گفت‌وگوی دانشجویی که روز گذشته، دوم آذرماه در دانشگاه اصفهان برگزار شد، با بیان این نکته که کار فرهنگی اقناعی نباید از بالا به پایین انجام شود، اظهار کرد: روش درست کار فرهنگی این است که مردم یکدیگر را به سمت خوبی‌ها دعوت کنند و سازمان تبلیغات اسلامی مسئول پیگیری همین موضوع است. معنای تبلیغات اسلامی به تعبیر امام خمینی(ره)، شناساندن خوبی‌ها و تشویق به انجام آنهاست و همه مردم باید تبلیغات اسلامی انجام دهند. کار اصلی سازمان نیز کمک‌کردن به مجموعه‌های مردمی یا آن دسته از افرادی است که می‌خواهند کار تبیینی و تبلیغی انجام دهند. تمرکز ما در دو سال گذشته بر روی مساجد بوده و در طول این مدت با 30 هزار مسجد مرتبط شده‌ایم. تلاش ما این بوده که ضعف‌های مساجد را شناسایی کنیم و به رفع آنها بپردازیم.

وی با اشاره به ضعف در مدیریت فرهنگی گفت: آشفتگی، تشتت و شلختگی در مدیریت فرهنگی هیچ جای دفاعی ندارد. دستور اصلاح این وضعیت از طرف شخص اول نظام داده شده، اما به آن توجه نشده است. من امروز نارسایی و ضعف در دستگاه‌های فرهنگی را تصدیق می‌کنم. روی هم رفته، دستگاه‌های مختلف در به میدان آوردن ظرفیت‌های مؤثر مردمی، زیاد موفق نیستند. ما برای مدیریت فرهنگ نیازمند مطالبه قدرتمند دانشجویی هستیم. مدیریت فرهنگی نیازمند بازسازی است و من در حد خودم در این مسیر تلاش کرده‌ام، اما این تکه کوچکی از پازل بزرگی به نام مدیریت فرهنگی است که باید در آنجا تحولی اساسی رخ دهد.

توضیحاتی درباره بودجه سازمان تبلیغات اسلامی

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان در خصوص بودجه این سازمان تصریح کرد: ممکن است در فضای مجازی، تبلیغی دیده باشید که بودجه سازمان تبلیغات، هزار و 500 میلیارد تومان است. در نظام بودجه‌بندی کشور، چیزی به نام «خوشه دستگاه‌ها» وجود دارد. بودجه 21 دستگاه، هزار و 500 میلیارد تومان است که سرشاخه‌ آنها، سازمان تبلیغات اسلامی است. یعنی بنابر قانون، آن دستگاه‌ها بودجه خود را از طریق این سازمان دریافت می‌کنند. بودجه اصلی سازمان تبلیغات اسلامی چیزی در حدود 400 میلیارد تومان است که حتی یک درصد کل بودجه کشور هم نمی‌شود. محورهای خرج این مبلغ مشخص است؛ تعدادی کارمند در سازمان هستند که حقوق‌شان مستقیم از طرف وزارت اقتصاد واریز می‌شود و بخش عمده بودجه ما، حقوق این کارمندان است. مابقی این بودجه، خرج حمایت از مجموعه‌های فرهنگی می‌شود. به‌دلیل تعدد مجموعه‌های مردمی، مقدار حمایت سازمان از آنها بسیار کم خواهد بود. به همین علت می‌توان گفت نسبت بودجه سازمان تبلیغات اسلامی به وظیفه حمایتی‌اش بسیار ناچیز است.

وی افزود: همان‌گونه که گفتم، راه‌حل در فعالیت مؤثر فرهنگی، کنش مردمی برای مردم است. دستگاه حاکمیتی فقط برای حمایت از این کنش‌ها باید وارد عمل شود. پذیرش مسائل از طرف یک مسئول بسیار سخت اتفاق می‌افتد. بنابراین، موضوعاتی مانند حجاب باید از سوی خود مردم مطرح شود تا آنها با بحث و گفت‌وگو در میان خود به نتیجه برسند. اصلا فکر با مباحثه بارور می‌شود؛ به همین علت من همیشه اطرافیانم را به مباحثه و گفت‌وگو دعوت کرده و می‌کنم.

ضرورت تغییر قانونی که اکثریت مردم با آن مخالف‌اند

حجت‌الاسلام قمی در پاسخ به این پرسش که چه اقدام فوری در خصوص کشف حجاب می‌توان انجام داد که اقناع‌کننده و باقاطعیت باشد، توضیح داد: اگر چیزی قانون است، باید مراعات شود، اما اگر این قانون مراعات نمی‌شود و یا اکثریت مردم با قانون مخالف‌اند، قانون باید تغییر کند. من با استناد به افکارسنجی‌ها و نگرش‌سنجی‌های معتبر اخیر، برداشتم این نیست که اکثریت مردم این قانون را نمی‌خواهند. پس اگر چیزی قانون است، باید رعایت شود، البته نه با روش‌های سلبی نادرست. روش‌های سلبی هر وقت نادرست باشد، واکنش ایجاد می‌کند، اما این به آن معنا نیست که روش سلبی باید کاملاً کنار گذاشته شود. اگر چیزی قانون است، باید در کنار کار اقناعی و ایجابی برای آن، راه درست سلبی هم وجود داشته باشد. اگر مقداری از التهابات کاسته و راه گفت‌وگو باز شود، مردم حرف‌های زیادی با یکدیگر دارند. یکی از بهترین کارهای اقناعی میان‌مدت، گفت‌وگو است.

وی در خصوص همکاری سازمان تبلیغات با آموزش و پرورش برای انتقال معارف اسلامی گفت: امسال اساسنامه‌ای میان ما و آموزش و پرورش امضا شد تا ببینیم در چه فعالیت‌هایی امکان هم‌افزایی وجود دارد. بخشی از این فعالیت‌ها شروع شده است؛ برای مثال آموزش ضمن‌ خدمت بخشی از معلمان بر عهده ماست. همچنین ما در سازمان تبلیغات اسلامی برای جدی‌تر گرفتن مسئله نوجوانان، بنیاد نوجوان تأسیس کردیم. آموزش و پرورش نهاد بسیار مهمی بوده و حدود ۱۴ درصد از بودجه کشور، سهم مستقیم آموزش و پرورش است. این به هیچ‌ وجه غلط نیست و باید انجام شود، اما اکثر بودجه آموزش و پرورش صرف حق‌الزحمه معلمان می‌شود. ای کاش دانشجویان توجه بیشتری به راه‌های کمک به آموزش و پرورش نشان می‌دادند.

گفت‌وگو اجتناب‌ناپذیر است

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان درباره علت شروع اعتراضات در دانشگاه‌ها اظهار کرد: شاید بعضی از رفتارهای غلط و غیردقیق منتسب به حاکمیت، در این تظاهرات نقش داشته باشد، اما برای من روشن است که کسانی می‌خواستند اتفاقاتی درون دانشگاه رخ دهد و بهانه‌هایی برای آن فراهم شده است. من درباره عنوان جلسه به برگزارکنندگان معترض شدم. تصور من این بود که این جلسه پرسش و پاسخ در خصوص مسائل روز کشور است؛ در این شرایط پرداختن به فعالیت‌های سازمان تبلیغات اسلامی اهمیت خاصی ندارد و موضوعات مهم‌تری برای گفت‌وگو وجود دارد. گفت‌وگو اساس حیات انسانی و اجتماعی است. ممکن است بعضی اوقات برای گفت‌وگو دیر شده باشد، اما اساساً گفت‌وگو اجتناب‌ناپذیر است. این که من بالا نشسته‌ام و به شما جواب می‌دهم، گفت‌وگوی واقعی نیست. گفت‌وگو در اصل باید بین دانشجویان باشد، زیرا از این راه مسائل ما حل و راه به سوی پیشرفت باز می‌شود.

وی تأکید کرد: ما چاره‌ای جز تحول نداریم. منظور از تحول، نه تغییرات جزئی و اندک، بلکه تغییرات جدی است. من موافق تغییر رویه هستم، اما تصور می‌کنم باید بر روی تغییر مناسب و اینکه چه تحولی برای جامعه مفیدتر است، با هم مباحثه کنیم.

مسعود احمدی