تپه شرفالملک؛ قبرستان، آرامگاه، آرامستان و یا هر اسم دیگری که میشود بر این دیار گذاشت. شهری تاریخی که شهروندانش آسوده خوابیدهاند، آرام و بیصدا. پرندگان شاید این آرامش را بیشتر بفهمند و البته آدمهایی که به این قبرستان قدیمی میآیند و به دنبال آرامش هستند، بازماندگانی که به این دیار پناه میبرند و از دیار زندگان دور میشوند. این قبرستان به مکانی برای گردهمایی روشنفکران، برگزاری دورهمیهای فرهنگی و سنگ صبوری برای افراد دلافسرده زیادی تبدیل شده است.
تپه شرفالملک یا تپه شیخ محمدباقر، یکی از قبرستان های قدیمی و تاریخی در شهر سنندج است. قدمت این قبرستان به دوران قاجار برمیگردد و مقبره مرحوم شیخ محمدباقر غیاثی از رجال مذهبی در این تپه ساخته شده است. به جز ایشان، افراد مهم سیاسی و اجتماعی سنندج نیز در این قبرستان مدفون شدهاند.
وقتی از خیابان کشاورز به ورودی این قبرستان میرسی، پلههای منتهی به بالای تپهای که قبرستان در آن واقع شده است، تو را به ادامه راه میخواند، اما همین ابتدا هم قبرها یا بهتر بگوییم ساکنین این شهر زیبا وجود دارند. راه را ادامه میدهی و در بالادست به مقبره بزرگان این شهر میرسی، جایی که میشود شهر سنندج را هم دید، حالا وقت راز و نیاز است نه فقط با خدای خود بلکه با درون خود، ایستاده در بالای شهری پر از داستانهای زندگی.
از نظر محققان و باستانشناسان، سنگ مقبرهها در این گورستان دارای اسناد مهم تاریخی شهر سنندج هستند. مردمشناسی، تاریخ، سبک زندگی تاریخی این شهر و شجرهنامهها از موضوعاتی است که در این گورستان میتوان جستجو کرد. این مکان هر روز پذیرای افرادی است که نه برای دیدار مردگان، بلکه برای کسب آرامش در دیاری با حسی جدید و متفاوت به اینجا میآیند، کتابی میخوانند، به حیوانات غذا میدهند و شهر را از این دریچه نگاه میکنند.
خبرنگار ایکنای کردستان، گفتوگویی با محمدفاتح رشیدی، کارشناس ارشد تاریخ و مدرس دانشگاه در مورد قبرستان شیخ محمدباقر داشته است. او میگوید قدمت این قبرستان به دوران قاجار برمیگردد و بسیاری از بزرگان، رجال و خانوادههای بزرگ سنندج در این مکان دفن شدهاند.
رشیدی با اشاره به ظرفیت فرهنگی این قبرستان افزود: این مکان میتواند به عنوان یک اثر فرهنگی در شهر سنندج مورد توجه باشد و میزبان برنامههای فرهنگی مختلفی باشد.
وی با اشاره به هزینه اندک بازسازی این مکان گفت: به راحتی میتوان با نصب یادبودهایی، اشخاص سرشناسی که در این قبرستان مدفون هستند را به نسل جوان معرفی کرد و تاریخ را در آن زنده کرد.
رشیدی برنامههای مذهبی و فرهنگی مانند دعاخوانی، دفنوازی، شب شعر، داستان خوانی، معرفی کتاب، ساخت لانه و سرپناه برای برخی پرندگان و نشستهای فرهنگی را از جمله فعالیتهایی دانست که میتواند در این مکان تاریخی برگزار گردد و برای مخاطبان امروزی جذاب باشد.
هماکنون در این قبرستان اجازه دفن، فقط در موارد اندکی صادر میشود و ساماندهی و نگهداری جدی از این مکان صورت نمیگیرد. این قبرستان دارای ظرفیتهای گردشگری است که میتواند با سرمایهای اندک و با دیدی نو به یک فضای فرهنگی و ارزشمند تبدیل شود.
فضایی که میرود تا بیشتر آرامشگاه زندگان باشد تا قبرستان مردگان.
رضا رحیمی
انتهای پیام