بیشتر کردستانیها در محلههای قدیمی شهر، که هنوز هم ردپای کرسی وجود دارد، هر سال در اواخر پاییز به فکر برگزاری این وسیله هستند. لحاف زیبا و بزرگ، چراغ یا لامپ کرسی، بالشهای بزرگ و گرد کنار کرسی و چراغ قدیمی یا سبدی پر از میوه که روی کرسی قرار میگیرد، شاید تنها بخشی از این وسیله شگرف باشد.
محلههای قدیمی شهر سنندج، شهر من، جایی که مرحوم استاد حق شناس با خاطره از آنها یاد میکند، جایی که جای جای آن پر از یاد خندهها و دورهمیهای مردمی است که قدر با هم بودن را میدانستند، محلههایی همچون قطارچیان و آقازمان، هنوز هم بوی خانههای کاه گلی و زیبایی آجرهای این مکانها، آدم را به فضای دیگری میبرد.
وقتی به عمارت آصف میروی و از خانه کُرد سنندج بازدید میکنی، کرسی را قبل از هرچیز در فضای خانه میبینی، چون در طراحی سبک زندگی این منطقه، نشان از زمستانهایی با سوز و سرمای سنگینی میدهد.
این وسیله همیشه محل گردهمایی افراد خانواده بوده است. امروزه افراد خانواده تنها موقع صرف غذا یا تماشای تلویزیون دور هم جمع میشوند و شاید بیشتر اتاقهای یک خانه، وسیله گرمایی خود را داشته باشد اما در گذشته تنها وسیله گرمایی کرسی بود که به همین واسطه، افراد خانواده را در تمام لحظات، کنار هم قرار میداد و ارتباط آنها را گرمتر میکرد. میهمانها هم دور کرسی مینشستند و بر روی همان کرسی از آنها پذیرایی میشد. شبهای یلدا یا چله زمستان اما کرسی، حال و هوای دیگری داشت و خوراکیهای خوشمزه یا همان شوچره(شب چره) از قبیل میوههای خشک و آجیل، از ساعت ها قبل از ورود میهمانان بر روی کرسی تزیین میشدند و دورهمیها کنار کرسی در شب یلدا یکی از رسمهای کردستان بود.
وقتی پا به زیر کرسی میبری و گرمای آن، تن تو را آرام میکند، تازه به رویای داستانهایی که گفته میشود، پرواز میکنی. دنیاهای خیالی با فولکلورهای زیبا، دنیای پریها و دیوها، دنیای کوتولهها و فرشتهها، در آن هنگام آرزو میکنی که این داستانها هیچ وقت پایانی نداشته باشند و قهرمان داستان ما هیچ وقت به مقصد نرسد تا تو لذت این با هم بودن را از دست ندهی. قدیمی ها که این روزگار خشک ما را ندیده بودند، پای کرسی از سوز و سرمای قدیم خود می گفتند و اینکه در روزگارانی حتی نمی توانستند از شدت بارش برف از خانه خارج شوند.
کرسی وسیله ای شاخص در چیدمان زندگی کردستانی ها است، حتی وسیلهای کاربردی در حال حاضر است که میتواند برای افرادی که هنوز از آن استفاده نکردهاند، جنبه توریستی و گردشگری داشته باشد. می توان از کرسی در مراکز گردشگری و بوم گردی استفاده کرد و این وسیله را به همگان شناساند، چیدمانی زیبا و جالب برای گردشگران که هم نقش میز صرف غذا را ایفا می کند و هم وسیله گرمایی جدید و به صرفهای است.
خواص زیادی برای استفاده از کرسی گفته شده است که میتوان به مهمترین آنها یعنی خواب آرام و طولانی اشاره کرد. امروزه کیفیت خواب در بسیاری از افراد مطلوب نیست و یا به طور کوتاه مدت به خواب میروند و خواب عمیقی را تجربه نمیکنند.
به گفته سیروان، شهروند سنندجی که از کرسی استفاده میکند، مشکل بدخوابی با کرسی حل میشود. شهروند دیگری هم از رفع پا درد و روماتیسم با کرسی خبر میدهد. فاطمه ۶۵ ساله میگوید: سالها از دردهای رماتیسمی رنج میبردم تا طبق سفارش طب سنتی از کرسی استفاده کردم و طی دو سال به طور کلی دردها رفع شد.
یکی از تأثیرات مثبت کرسی بر بدن، گرم نگه داشتن دست ها و پاها در طول خواب است، که خود این موضوع باعث بهبود گردش خون و کارکرد دستگاه گوارش می شود. بسیاری از افراد کهنسال در روستاها که سال ها کرسی را تجربه کرده اند، نمی توانند بدون آن، زمستان را طی کنند.
دایه سرما(ننه سرما) با سوز خود کم کم از راه می رسد و چشم به کرسیهای روشن و گرم خانههای زیبای شهر میدوزد تا سرمای خود را دو چندان کرده و زمستانی با شکوه را رقم زند، سرمایی که میرود تا بودن در زیر کرسی را دلپذیرتر کند و جشنواره کرسیها را در هر خانه برگزار کند.
رضا رحیمی
انتهای پیام