انقلاب اسلامی یک فعل ناگهانی نیست/ زیست اخلاقی به انسان استقلال و آزادی می‌دهد

به گزارش ایکنا از کردستان، حجت‌الاسلام سیدمحمد سادات، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان کردستان، در نشست تخصصی که با موضوع «ریشه‌های انقلاب اسلامی» در ایکنای کردستان برگزار شد، اظهار کرد: انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب قرآنی بود و امام راحل با تأسی از قرآن و عترت دست به این اقدام بزرگ زد.

وی با اشاره به اینکه موضوع مبانی و ریشه‌های انقلاب اسلامی در قرآن کریم را می‌توان از جهات مختلف مورد بحث و بررسی قرار داد، افزود: آیات بسیاری در قرآن کریم وجود دارد که می‌توان مبانی و معانی این آیات را با مبانی انقلاب اسلامی پیوند و توسعه داد.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی کردستان با اشاره به اینکه تعدادی از آیاتی قرآن کریم به علو و عزت مؤمنان اشاره دارد، بیان کرد: مؤمنان همواره عزت و برتری نسبت به سایر افراد دارند خداوند متعال در آیه 139 آل عمران می‌فرماید: «وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛ و اگر مؤمنيد سستى مكنيد و غمگين مشويد كه شما برتريد». امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی با تأسی از این آیه نه تنها به ایران اسلامی عزت داد بلکه به کل مسلمین جهان عزت بخشید آن هم در زمانی که دین را افیون و تریاک ملت‌ها می‌دانستند و به نوعی اظهار می‌کردند که دین مرده و باید آن را در موزه‌ها جستجو کرد.

حجت‌الاسلام سادات افزود: در آن عصر و دوره و مقطع بی‌دینی در جهان امام خمینی(ره) دین را منصه ظهور رساند و با بنیان نهادن انقلاب اسلامی ایران عزت را به مؤمنان و مسلمانان بازگرداند.

وی ادامه داد: توسعه عدالت و اجرای عدل از مبانی اصلی قرآن کریم بوده و جزو اهداف رسالتی انبیای الهی نیز است و همین مباحث توسعه عدالت و اجرای عدل از موضوعات حائز اهمیت در نظام مقدس انقلاب اسلامی بوده است چراکه امام خمینی از آیات 29 سوره اعراف «قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ؛ بگو پروردگارم به دادگری فرمان داده است» و آیه 90 سوره نحل «إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ؛ در حقیقت، خداوند به عدل و نیكوكاری فرمان می‌دهد» تأسی کردند و برای ایستادگی در مقابل تبعیض، نابرابری و بی‌عدالتی حاکم بر جامعه انقلاب کرد. یکی دیگر از آیات قرآن کریم مورد توجه در انقلاب اسلامی آیه 81 سوره اسراء «وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا؛ و بگو حق آمد و باطل نابود شد آرى باطل همواره نابودشدنى است» بوده است.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی کردستان توسعه دین را یکی دیگر از مبانی قرآنی انقلاب اسلامی ایران دانست و گفت: آیه 33 سوره توبه که می‌فرماید: «هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ؛ او كسى است كه پيامبرش را با هدايت و دين درست فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند هر چند مشركان خوش نداشته باشند» از مبانی قرآنی مورد توجه انقلاب اسلامی بوده که براین اساس نه تنها سرزمین ‌مسلمانان باید توسعه یابد بلکه سبک زندگی اسلامی نیز در جهان باید توسعه یابد.

حجت‌الاسلام سادات اخوت بین مسلمانان را یکی دیگر از مبانی قرآن کریم مورد توجه انقلاب اسلامی ذکر کرد و افزود: اخوت، برادری و وحدت زمانی معنا پیدا می‌کند که یک شبکه اجتماعی بین مؤمنان ایجاد شود که حضرت امام راحل توانست این شبکه اجتماعی را بین مؤمنان ایجاد کند، چرا که الگوی حقیقی امام در این بخش آیه 10 سوره حجرات «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ؛ در حقيقت مؤمنان با هم برادرند پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد اميد كه مورد رحمت قرار گيريد» بود.

وی اظهار کرد: یکی از مبانی قرآنی انقلاب اسلامی تعظیم شعائر اسلامی بوده است چراکه زمانی که کفار و فاسقان در رأس حکومت قرار گیرند شعائر و مبانی اسلامی در جامعه اجرا نخواهد شد و فرائض الهی به راحتی پایمال خواهد شد.

رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی کردستان با اشاره به اینکه نماز و روزه‌ای که لرزه به اندام آمریکا و انگلیس و کفار و مشرکان نیندازد که نماز نیست بلکه صفوف نماز جماعت مسلمانان باید زمینه ساز اجرای عدالت و الهام بخش باشد.

وی با تأکید بر اینکه خداوند متعال به فرزندان آدم کرامت بخشید و جایگاه والایی را به انسان‌ها اختصاص داده است، افزود: حفظ کرامت انسانی از مبانی مورد توجه انقلاب اسلامی بوده است در حالی که در بسیار از کشورهای دیگر انسان‌ها عبد و عبید پادشاه و حاکم وقت به شمار می‌آمدند. در این دوران که کشور ایران نیمه مستعمره شده و کفار و مشرکان بر شئون ما حاکم شده بودند امام راحل بار دیگر به ملت ایران کرامت و عزت بخشید و آن‌ها را از بند طاغوتیان و کفار رهایی بخشید.

حجت‌الاسلام سادات به آیات قرآن در مورد ولایت الله، پیامبر، ائمه اطهار و فقها اشاره کرد و گفت: زمانی ولایت الله محقق می‌شود که از ولایت غیر الله خارج شویم. «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنوا يُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النّورِ؛ خداوند، ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده‌اند؛ آنها را از ظلمتها، به سوی نور بیرون می‌برد.»(257 سور بقره)

وی یادآور شد: موفقیت و علو مسلمانان در گرو تلاش و مجاهدت است و خداوند در قرآن اشاره دارد اگر می‌خواهید موفقیتی را به دست آورید باید تلاش و مجاهدت کنید.

بررسی زوایای شکل‌گیری انقلاب

سیدصادق زمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در ادامه این نشست اظهار کرد: اگر بخواهیم نسبت انقلاب اسلامی با قرآن را بسنجیم باید از چند زوایه این ارتباط را مورد توجه قرار دارد. بررسی اهداف انقلاب اسلامی و مبتنی بودن آن با قرآن، روش و مسیر انقلاب اسلامی، شعارهای بنیادین و اصیل انقلاب اسلامی و اهل انقلاب و همرهان انقلاب از زوایای مورد بررسی برای سنجش ریشه‌های انقلاب اسلامی در قرآن بوده است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: بعد از کودتای سال 32 یک خفقان سیاسی در فضای کشور حاکم می‌شود و به مرور هم در فضای بین‌المللی و هم در داخل کشور فضایی باز می‌شود و جریان‌های روشنفکری و جریان‌های دانشجویی، بازاریان و حوزه شکل‌ می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه فضای روشنفکری حاکم بر جامعه بین‌الملل، فضای مارکسیستی است، افزود: در آمریکای لاتین فضا به طور کامل انقلابی اما مارکسیستی است، در عراق و سوریه کمونیست‌ها کودتا می‌کنند و به قدرت می‌رسند، یمن دو پارچه می‌شود، شمال آفریقا و روسیه نیز مشی مارکسیستی بوده و یکی از لوازم این انقلاب‌ها سکولار بودن است. در کشور ما نیز بین گروهی از افراد اهل علم که صبغه مارکسیستی را یدک می‌کشیدند و به نوعی برای دانشجویان فعال در این حوزه، این امر یک پرستیژ محسوب می‌شد و بخش‌هایی از قرآن که با علم سازگار بود را مورد توجه قرار می‌دادند و سعی می‌کردند که آیات قرآن را با علم ارتباط دهند. در این دوران این امر محقق شده بود که اگر انقلابی هم شکل گیرد باید مبنای آن مارکسیستی یا ملی‌گرایی باشد اما آنچه را در انقلاب اسلامی می‌بینیم نه مارکسیستی و نه ملی‌گرایی بود و هر دوی آن‌ها به مرور رنگ باختند چراکه بستر جامعه‌ای که به سمت ضد طاغوت و امپریالیسم می‌رفت یک بدنه دینی بود و همه با قرآن مأنوس بودند.

این استاد دانشگاه افزود: گروه‌های مارکسیستی کوچک و بزرگ زیادی در کشور شکل گرفت که با وجود آنکه پشتیبانی کشورهای دیگر را نیز داشتند اما به دلیل اینکه نتوانستند با بدنه جامعه ارتباط برقرار کنند، موفق نشدند. در این دوران مردم معتقد بودند که دین نمی‌تواند جامعه را هدایت کند و به حرکت درآورد اما با توجه به ارتباط انقلابیون با بدنه جامعه می‌بینیم که آنچه جامعه را به حرکت درآورد همین دین بود.

زمانی افزود: آنچه بر پیشانی انقلاب نقش بسته مبتنی بودن بر دین اسلام و قرآن بود و آن هم در زمانه‌ای که دین را افیون جوامع می‌دانستند و به قول مارکسیست‌ها دین نمی‌توانست جامعه را به حرکت درآورد اما دیدیم که انقلاب اسلامی با پیروی از قرآن نه تنها جامعه ایران را بلکه جهان را به حرکت درآورد. هرچه انقلاب به سال‌های پیروزی خود نزدیک‌تر می‌شد فاصله آن با سایر گروه‌ها بیشتر می‌شود در نتیجه کم کم این گروه‌ها نه تنها از انقلاب دوری می‌کنند بلکه در مقابل انقلاب اسلامی می‌ایستند و طرد می‌شوند. در این دوران غرب می‌ترسید که انقلاب اسلامی ایران در دامن شرق بیفتد اما در کمال ناباوری و با پیروی از قرآن و شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» استقلال خود را حفظ کردند و نشان دادند که جز خدا هیچ مستمسکی نیست.

وی بیان کرد: در یک شرایط جهانی قرار داریم که نگاه به دین یک نگاه مرده است و این نمی‌تواند منشأ تحولی به لحاظ اجتماعی و سیاسی شود، اما در این دوران امام راحل با تکیه بر قرآن یک تحول اجتماعی و سیاسی ایجاد می‌کند و آیات قرآن را در جامعه پیاده می‌کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) در دورانی که بیشترین تمایل به سوی لیبرالیسم و مارکسیسم بود، توانست تمام رقیبان خود را عقب براند، افزود: امام(ره) با نگاه سنتی که حرف تازه‌ای برای گفتن دارد، جنبشی را ایجاد کرد که نه تنها ایران را متحول کرد بلکه هیچ رنگ و بوی مارکسیستی یا لیبرالیستی نداشت.

آیه 256 سوره بقره جریان انقلاب اسلامی را تبیین می‌کند

حجت‌الاسلام محمد ربیع درویشی، مدیر گروه معارف صدا‌و‌سیمای استان کردستان در ادامه این نشست اظهار کرد: می خواهیم یک حرکتی انقلابی را از منظر قرآن کریم مورد بحث و بررسی قرار دهیم. در این راستا باید وضعیت سابق، فعلی و پیشرو را مدنظر قرار دهیم چراکه انقلاب اسلامی یک فعل ناگهانی و تمام شدنی نیست بلکه انقلاب جریانی است که بعد از شروع خود در طول زمان ادامه می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه بعثت نبی اکرم(ص) در جهان بشریت و در طول هستی خود یک انقلاب بود و آن انقلاب از 1400 سال پیش شروع شده و هنوز هم ادامه دارد و برکات آن روز به روز بیشتر از گذشته خود را نشان می‌دهد تا برسد به جایی که «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ» یعنی دین کل بشریت شود.

مدیر گروه معارف صدا‌و‌سیمای استان کردستان بیان کرد: اگر بخواهیم جریان انقلاب اسلامی را براساس قرآن تبیین کنیم زیباترین و بهترین تعبیر قرآنی آیه 257 سوره بقره بوده که می‌فرماید: «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ؛ خداوند سرور كسانى است كه ايمان آورده‏ اند آنان را از تاريكي‌ها به سوى روشنايى به در مى ‏برد و[لى] كسانى كه كفر ورزيده‏ اند سرورانشان [همان عصيانگران=] طاغوتند كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكی ها به در مى‌برند آنان اهل آتشند كه خود در آن جاودانند». براساس این آیه اگر جامعه‌ای ولایت و سرپرست خود را به دست خدا بدهد جریان رشد و تکامل خود را به خدا واگذار کرده است و خداوند این انسان را مدام به نور بیشتر هدایت خواهد کرد و این جریانی است که در کشور ما از سال 42 به رهبری امام راحل شروع شد.

وی با اشاره به آیه 141 سوره نساء یا همان نفی سبیل که می‌فرماید: «وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا؛ و خداوند هرگز بر [زيان] مؤمنان براى كافران راه [تسلطى] قرار نداده است»، اظهار کرد: مسلمان نباید هیچ گاه ذلیل دست کفار باشد چراکه خداوند متعال راهی را برای تسلط کفار بر مؤمنان قرار نداده است. خداوند متعال در آیه 28 سوره آل عمران می‌فرماید: «لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ؛ مؤمنان نبايد كافران را به جاى مؤمنان به دوستى بگيرند» رابطه کشورهای مسلمان با کفار باید یک رابطه عزتمندانه داشته باشد نه از سر ذلت و خواری.

مدیر گروه معارف صدا‌و‌سیمای استان کردستان با اشاره به اینکه شاید این سؤال در ذهن هر فرد پیش بیاید که آیا قبل از سال 42 ما مسلمان بودیم یا نه؟ افزود: بله قبل از سال 1342 ما یک کشور مسلمان بودیم اما این اسلام باید همراه با عمل باشد و باید کلیت اسلامی، روح اسلام باید در جامعه عمل شود و گرنه صرف قرآن خواندن و نماز گرفتن راه به جایی نخواهیم برد. خداوند متعال در آیه 59 سوره نساء می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ، اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد»، مردم در دوران انقلاب اسلامی با ولی امر دوران خود بیعت کردند و پیروز میدان شدند.

وی با اشاره به اینکه مردم در دوران انقلاب اسلامی امام راحل را شناخته و از وی پیروی می‌کردند، افزود: امام راحل ابتدا در کشور درون خود قیام کرده بود با این افکار و اندیشه خود توانست جهان را بسازد چراکه مردم حول محور امامی شایسته و لایق و رهبری قیام کردند. امام خمینی(ره) با این تفکر و اندیشه متعالی خود بود که در ابتدای انقلاب اسلامی و با دست خالی عنوان کرد که آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند و ما امروز بعد از گذشت 43 سال فهمیدیم که آمریکا یک قدرت پوشالی خالی بوده و هیچ غلطی نمی‌تواند بکند.

وی با اشاره به وجود چهار ویژگی برجسته در حضرت امام راحل بیان کرد: امام خمینی(ره) امنوا به ربه، امنوا به هدفه، امنوا به سبیله و امنوا به قومه را معنا بخشید.

حجت‌الاسلام درویشی در ادامه با اشاره به اینکه امام خمینی در یکی از بیاناتش عنوان می‌کند که «سربازان من همین کودکان در گهواره هستند»، افزود: امروز همین سربازان امام، مدافعان حرم شده‌اند و می‌توان آنان را با شهدای بدر و احد مقایسه کرد.

وی با اشاره به اینکه با دقت در زندگی شهدا می‌بینیم که شهدا یک شبه ره صدساله عابدان و زاهدان را طی کرده‌اند، افزود: مردم با وجود سختی‌های بسیاری که در دوران رژیم پهلوی تحمل کردند به دلیل نبود رهبری آگاه تا دوران انقلاب اسلامی نتوانستند راه به جایی ببرند اما در انقلاب اسلامی با پیروی از امام راحل عزت و افتخاری دیگر را برای ایران و ایرانیان به ارمغان آوردند.

مدیر گروه معارف صدا و سیمای مرکز کردستان با تأکید بر اینکه مسئولان امروز باید امام راحل را الگوی عملی خود در خدمتگزاری به مردم قرار دهند و همواره یاریگر مظلومان باشند، افزود: باید دقت کنیم که شکاف بین فقیر و غنی در کشور زیاد نشود و برای پر کردن این شکاف مسئولان باید در حقوق‌های نجومی خود جایی را برای فقرا و نیازمندان قرار دهند. امروز به برکت انقلاب اسلامی در زمینه‌های علمی، پزشکی، تسلیحات نظامی و جنگی، زیر دریایی‌ها، قایق‌های تندرو، موشک و ... زبانزد کشورهای منطقه و جهان شده‌ایم و امروز نام ایران لرزه بر اندام دشمنان می‌آورد.

رهبری، مردم و اقتضائات جامعه عامل شکل‌گیری انقلاب بود

وحید یادگاری سرور، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در ادامه این نشست اظهار کرد: برای تبیین ریشه‌های انقلاب اسلامی در قرآن باید سه رویکرد تفکر و تعقل، اخلاق و اخلاقیات و عبودیت را مدنظر قرار داد.

وی با اشاره به اینکه برای ایجاد یک حرکت انقلابی در جامعه عوامل زیادی دخیل هستند، افزود: رهبری انقلاب و مدیریت و هدایت انقلاب، مردم و اقتضائات جامعه از عوامل اصلی شکل‌گیری انقلاب هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان با اشاره به آیه 17 و 18 سوره زمر که می‌فرماید: «وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ؛ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ، و[لى] آنان كه خود را از طاغوت به دور مى دارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشته‏ اند آنان را مژده باد پس بشارت ده به آن بندگان من كه، به سخن گوش فرامى‏ دهند و بهترين آن را پيروى مى كنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندانند» بیان کرد: خداوند متعال در این دو آیه شریفه چند نکته آسمانی قرارداده که باید مورد توجه قرار گیرد. براساس این آیات قرآن بنده خدا باید اهل تفکر و تعقل بوده و با این تفکر و تعقل خود را به خدا نزدیک کند و خداوند در این آیه عقل را وسیله هدایت انسان‌ها قرار داده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به کلمه اولوالالباب که در این آیه مورد توجه قرار گرفته است، افزود: براساس آیات قرآن تعقل و تفکر از ویژگی‌های اصلی در وجود هر انسانی بوده و عبادت فکری به دلیل قرار دادن انسان در مسیر آگاهی و بیداری از مهم‌ترین عبادت‌ها در دین اسلام محسوب می‌شود. زندگی، روش و سبک و حرکت امام راحل به عنوان رهبر نهضت انقلاب اسلامی تبیین علمی دارد و کسی است که از کمترین وقت بهترین و بیشترین استفاده را می‌کردند و همواره وقت خود را تلاوت و تفسیر قرآن می‌پرداختند. حسن خلق، سبقت گرفتن در سلام، آراستگی، آرامش خاطر، زهد، ساده زیستی، پارسایی، لطافت کلام و ... از ویژگی‌های اخلاقی امام راحل بودن که همگی ویژگی‌های زمینه محبوبیت ایشان بین مردم بود و در مقابل محمدرضا شاه بدترین ویژگی‌های اخلاقی را داشت.

مدیرگروه معارف دانشگاه علوم پزشکی کردستان اولین ریشه‌های قرآنی انقلاب اسلامی را تعقل، اخلاق و اخلاقیات و عبودیت دانست و گفت: امام خمینی(ره) تأسی از نبی اکرم(ص) را به عنوان یک الگوی اخلاقی برای خود قرار داده بود و این ویژگی‌های اخلاقی ایشان را در مسیر پیروزی انقلاب اسلامی یاری رساند.

یادگاری با تأکید بر اینکه امام راحل به بیانات خود اعتقاد راسخ داشت، اظهار کرد: در این راستا زندگی فردی و اجتماعی امام راحل الگویی کامل برای تمام انسان‌ها محسوب می‌شود. زیست اخلاقی که زیر سیطره عقل باشد به انسان استقلال و آزادی می‌دهد و زمانی که امام راحل استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی را مطرح می‌کند، تبیین علمی دارد و در مقابل عدم زیست اخلاقی نوعی وابستگی در زندگی فرد ایجاد می‌کند که نمونه آن را می توان محمدرضا پهلوی عنوان کرد. این استقلال و آزادی باید در مدیریت نهادهای دولتی، اقتصاد کشور، آموزش، مدارس و دانشگاه‌های کشور وارد شود که متأسفانه در حال حاضر استقلال و آزادی سیاسی که داریم را نتوانستیم در اقتصاد، آموزش و ... ایجاد کنیم.

وی عبودیت و بندگی را از ریشه‌های انقلاب اسلامی در قرآن دانست و گفت: امام خمینی(ره) به حق و بهینه متخلص به صفت بندگی و عبودیت بود.

یادگاری‌ با اشاره به اینکه محمدعبدو در کتاب «روش‌های تربیتی در اسلام» فلسفه عبادت را سازندگی عنوان کرده است،- که ما از آن غفلت کرده‌ایم، افزود: امام سجاد(ع) می‌‌فرماید «خدایا مرا بنده و عبد خود قرار ده» براین اساس در نماز بُعد عبودیت بعد رسالت مورد توجه قرار دارد.

وی در پایان این نشست یادآور شد: در این راستا هرچه از عبادت، عبودیت و بندگی فاصله بگیریم وابستگی ما به دنیا بیشتر خواهد شد و هرچه عبودیت در وجود انسان تقویت شود زندگی رنگ خدایی به خود می‌گیرد که امام راحل در این گروه قرار داشت.

مصاحبه از ملیحه سیفی