کرونا و اوج گرفتن تنش‌های خانوادگی

خانواده مهم‌ترین رکن هر جامعه و به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگ‌، تمدن‌ها و تاریخ بشری است. پرداختن به این بنای مقدس و بنیادین و هدایت آن به جایگاه واقعی، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن، موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه نابودی بوده و دین اسلام توجه خاصی به نهاد خانواده داشته است و در آیات قرآن کریم نیز این موضوع بعینه دیده می‌شود.

خداوند متعال در آیه 80 سوره نحل می‌فرماید: «وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ؛ و خدا براى شما خانه ‌هايتان را مايه آرامش قرار داد».با دقت در این آیه اهمیت نقش و جایگاه خانه و خانواده از دیدگاه قرآن برای همگان مشخص می‌شود که خانه مکانی برای رسیدن به آرامش بوده است.

به ویژه در این ایامی که کرونا تمام ابعاد زندگی ما را تحت شعاع قرار داده و همین اجتماع مسقف را به همان مکان امنی که خداوند متعال در آیه یاد شده به آن اشاره شد، تبدیل کرده است. پس تمام افراد خانواده باید قدر این روزهای قرنطینه خانگی را دانسته و با درک بیشتر یکدیگر، از ناامن کردن این مکان و تبدیل محیط خانواده به مکانی تنش‌زا بپرهیزند. آمارهای جهانی حاکی از آن است که در این روزهای سخت و دلهره‌آور که ویروس کرونا به جان دنیا انداخته، نه تنها مسئله ویروس کرونا بلکه تنش‌های به وجود آمده در بین خانواده‌ها و به ویژه زوجین در روزهای قرنطینه اوضاع را بیش از پیش برای خانواده‌ها دشوارتر کرده است. در این راستا ایکنای کردستان به بررسی جایگاه خانواده  از دیدگاه قرآن و چگونگی مهار تنش‌های خانوادگی پرداخته است.

بیشتر بخوانید:

• زندگی پس از کرونا طعمی دیگر دارد
• فاصله کرونایی را با عشق و محبت پر کنیم
• برای مقابله با کرونا صبور باشیم
• اصول رهایی از اختلافت زوجین در ایام قرنطینه

حجت‌الاسلام محمد عربیان، از مدرسان حوزه‌ و دانشگاه‌ استان کردستان، در گفت‌وگو با ایکنا از کردستان، اظهار کرد: واژه بیت به معنای خانه، 71 بار با مشتقات آن در صیغه‌های بیت و جمع آن بیوت در قرآن کریم آمده است. این کلمات در 12مورد با مصداق بیت‌الله، یعنی کعبه (خانه خدا)، 2 مورد برای بیت عتیق، 2 مورد بیت معمور و باقی به معنای خانه همان محیط مخصوص زندگی خانواده آمده است.

تأمین آرامش؛ اولین کارکرد خانواده

وی با اشاره به اینکه آیات متعدد قرآن کریم کارکردهای خانه و خانواده را مشخص می‌کند، افزود: اولین کارکرد خانه و خانواده در قرآن کریم تأمین آرامش جسم و تسکین جان اعضای آن است که البته مرهون امنیت همه جانبه این محیط برای اعضاست.

حجت‌الاسلام عربیان بیان کرد: فضای محدود و امن خانه، حریمی برای ابراز احساسات بیان اسرار و تأمین نیازهای جسمی و روحی انسان است. این سکونت و امنیت را خداوند به خود نسبت می‌دهد. البته انسان علاوه بر نیاز به سکونت در خانه، به محلی برای تسکین آلام روحی، رهاشدن از برخی قیودات اجتماعی، استراحت به نحو دلخواه، خلوت کردن و راز و نیاز با خدا و محرمان نیاز دارد. اگر خانه تأمین کننده این نیازها نباشد، مسکن نخواهد بود. «وَاذْكُرْنَ مَا يُتْلَى فِي بُيُوتِكُنَّ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ وَالْحِكْمَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا؛ به یاد آورید آنچه در خانه هایتان از آیات و حکمت تلاوت شده است».(آیه 4 سوره احزاب).

خانه، مکانی مورد احترام و عنایت

وی اعلام کرد: محیط آرام و مأنوس خانه، آن را مکانی مورد احترام و عنایت قرار داده است؛ اما چنانچه این محل معبدی برای بندگی و ذکر حق واقع شود، خداوند آن را رفیع و عظیم می‌گرداند، چنانکه خطاب به رسول گرامیش می‌فرماید: «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ در خانه‌‏هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت] آنها رفعت‏ يابد و نامش در آنها ياد شود در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى‌كنند».

این استاد دانشگاه ادامه داد: آنچه از آیه فوق برداشت می‌شود این است که اگر خانه از هر پلیدی منزه بماند و به ذکر خدا و عبادت او مزین شود، رفعت می‌یابد و از یک چهار دیواری سرد و بی‌روح خارج می‌شود و هر چه صبغه الهی و معنوی‌اش بیشتر شود، مقامی رفیع‌تر بدست می‌آورد که مصداق کامل آن کعبه، خانه خداست.

وی بیان کرد: از نظر قرآن، خانه در مقام و جایگاه بالایی قرار دارد؛ به قدری که حفظ حریم آن بر همگان توصیه شده است. خداوند متعال در آیه 20 سوره نور می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّىٰ تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد به خانه‌هايى كه خانه‌هاى شما نيست داخل مشويد تا اجازه بگيريد و بر اهل آن سلام گوييد اين براى شما بهتر است باشد كه پند گيريد».

قرنطینه خانگی؛ فرصتی برای درک بهتر

عربیان تصریح کرد: حصر در آیه مذکور به این معناست که خداوند ورود به خانه غیر را بدون اذن و سلام ممنوع می‌کند. حرمت این حریم را مقدس می دارد و ضرورت حاکمیت یک فرهنگ صحیح و صمیمی را در برخورد با اهل خانه بیان می‌کند و می‌آموزد که اهل بیت باید در روابط با یکدیگر، علاوه بر رعایت همه شئون انسانی در برخوردشان، از راه تکلم که نزدیکترین و شایعترین ارتباط است نیز این یگانگی را بیان کنند. سلام واژه‌ای است که این پیام را دارد؛ علاوه بر آن که آرزوی سلامت و امنیت از جانب سلام کننده را ابلاغ می‌کند.

حجت‌الاسلام عربیان یادآور شد: در این دوران قرنطینه خانگی نیز فرصتی است تا با رجوع به قرآن و تفسیر آیات آن اصول اساسی زندگی کردن صحیح را یادگرفت نه اینکه به تبعیت از فرهنگ غرب ما نیز در خانواده‌های اسلامی امروز شاهد تنش و اختلافات بین افراد خانواده باشیم چراکه خداوند این فرصت را به ما داده است تا یکدیگر را بیشتر درک کنیم.