تقویت بهداشت روانی در پرتو دین / جرقه تربیت دینی در دهه اول محرم زده می‌شود
پویایی رفتارهای مذهبی کودکان در ایام محرم باید تداوم داشته باشد. تجربه نشان داده است که کودکان و نوجوانان در این دهه بسیار تغییر کرده و علاقه‌مند به مناسک مذهبی می‌شوند، اما باید دید که ما برای 11 ماه بعد این بچه هیئتی‌ها برنامه داریم یا آنان را به حال خود رها می‌کنیم. جرقه تربیت دینی در دهه اول محرم زده می‌شود و باید قدر دانسته شود و از آن به عنوان فرصتی طلایی برای ساخت کشوری پویاتر استفاده کنیم.
سلامتی، نعمت و امانتی از سوی خداوند است و همه ما مکلف به حفاظت از آن هستیم. احساس رضایت از زندگی در همه شرایط یکی از ویژگی‌های فرد سالم است؛ از این رو حفظ سلامتی افراد تنها به پیشگیری از بیماری‌های مختلف محدود نمی‌شود، سلامت جسم نیز بخشی از احساس رضایت است و بخش اعظم سلامتی به جنبه روحی و روانی بازمی‌گردد که در فضایی کاملا آرام به دست می‌آید.
خوشبختانه در حوزه پزشکی و رفع مشکلات جسمی شاهد پیشرفت‌های بسیاری هستیم، اما برای حل مشکلات روحی و روانی هنوز اقدامات زیربنایی و ریشه‌ای گسترده‌ای صورت نگرفته است. چه‌بسا رفع مشکلات روحی نقش بسیار مهمی را در حفظ و ارتقای سلامت جسمی ایفا می‌کنند. دین‌باوری و انجام امورات دینی زمینه ارتقای سلامت روحی افراد را فراهم می‌کند و داشتن سلامت روحی مثبت‌نگری و امید را دل زنده نگه می‌دارد. بدین منظور با ابراهیم فتحی، روانشناس و کارشناس خانواده، در خصوص تأثیر دین و دین‌باوری در سلامت روح افراد و جامعه گفت‌وگویی انجام شده که در ادامه می‌خوانید:
ایکنا - ریشه دین‌باوری و اعتقاد به مبانی دینی را بیان کنید؟
دین‌باوری و اقامه مبانی دینی تنها به اسلام محدود نمی‌شود و این امر در تمامی ادیان مورد پذیرش است؛ چراکه شاهدیم مسیحیان، یهودیان و پیروان دیگر ادیان برای انجام مراسم دینی وقت گذارده و غافل نمی‌شوند. گرایش به سمت خداوند متعال امری فطری است، زیرا احساس آرامشی که پس از صحبت با خالق به انسان دست می‌دهد وصف‌ناپذیر است. اسلام به عنوان کامل‌ترین دین الهی برای تمام زندگی انسان برنامه داشته و راه را مشخص می‌کند. به طور مثال همه مسلمانان در لیالی قدر با خدا راز و نیاز کرده و اشک می‌ریزند، اما همه تجربه کردیم که پس از اتمام دعا و مناجات حال خوشی به انسان دست می‌دهد که غیرقابل توصیف است.
انسان با تکیه بر باورهای دینی به آرامش رسیده و حتی می‌توان با حمایت همین باور به کارهای خارق‌العاده دست زد. انسان‌های مؤمن همیشه از دیگر افراد موفق‌تر هستند؛ چراکه برای تمامی لحاظ و استفاده بهینه برنامه‌ریزی دارند. بدون تردید از تأثیر دين و احکام الهی در سلامت فرد و جامعه نمی‌توان غفلت کرد، تجربه ثابت کرده است افراد خوش اخلاق به آرامشی دست می‌‌یابند که در سایه همین آرامش توانایی خود را بهتر بروز می‌دهند.
ایکنا - ارتقای سلامت روحی افراد جامعه چقدر اهمیت دارد و برای رسیدن به آن باید چه کرد؟
توجه به افزایش سلامت روانی افراد برای همه کشورها مهم است و در نظام جمهوری اسلامی ایران به واسطه حکومت اسلامی مهمتر. وظیفه اصلی بهداشت روانی تأمین سلامت فکر و روان افراد جامعه است و خوشبختانه به واسطه اینکه کشور ما توسط رهبری فرزانه مدیریت می‌شود به این امر توجه ویژه می‌شود. فرمایشات معظم‌له همواره در راستای ارتقای سلامت روحی و ایجاد امیدآفرینی است که این امر مهم باید توسط همه ما هریک به نوعی عملیاتی شود.
تأثیر دین و باروهای دینی در بهداشت روح و روان بسیار حائز اهمیت است و امروز به واسطه هجمه سنگین و جنگ نرم دشمن بیش از هر زمان دیگر نیازمند تفکر و اندیشه اسلام ناب و اصیل هستیم. اعتقادات دینی بر تمام زندگی فردی و اجتماعی ما تأثیرگذار است و بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران نیز بر این باور هستند که دین تأثیر انکارناپذیری بر بهداشت روح و روان دارد. همچنین دعا نیز در سلامت روح و حتی جسم مهم است و برخی پزشکان در بسیاری از موارد دعا را در بهبودی حال بیمار مؤثر دانستند. همچنین اقامه نماز در 5 نوبت بهترین آرام‌سازی روحی و جسمی است.
خانواده اولین کانونی است که جوهر سلامت روانی و روحی را در رگ و جان افراد تزریق می‌کند، روح دین‌باوری در خانواده باید ایجاد شود تا والدین توان تربیت فرزندانی دین پذیر را داشته باشند و این وظیفه مسئولان و روانشناسان است تا مباحث را کارشناسی شده در اختیار افراد جامعه قرار دهند. آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها از دیگر مراکزی هستند که قدرت تربیت افراد دین‌باور را داشته باشند، دروس معارفی و قرآنی نباید تنها به چند واحد درسی خلاصه شود، قرآن کتابی جامع است که مطالب کاربردی آن در تمام رشته‌ها باید استخراج و برای دانشجو بازگو شود.
ایکنا - دستاوردهای بهداشت روانی جامعه را بیان کنید؟
تقویت سلامت روانی با تکیه بر دین انسان را در زمینه‌های مختلف توانمند می‌کند. در سایه پرتو دین می‌توان به مهارت‌های بسیار دست یافت. زندگی در پایه اندیشه انسان بنا شده است و برای متحول شدن باید دیدگاه و تفکر خود را به سمت اصلاح و تقویت باور دینی پیش بریم. بهداشت روانی باعث می‌شود تا رابطه انسان با خالق نیز اصلاح شده و از آسیب‌ها در امان بود. انسان سالم از لحاظ روانی با استناد به احادیث و روایات آرزوهای خود را حساب شده پیش می‌برد تا آرزوهای بزرگ و گاه دست‌نیافتنی فشار روانی و تنش ایجاد نکند. انسان متعهد به خدا تلاش خود را پیشبرد امور انجام می‌دهد و نتیجه را به خدا واگذار می‌کند؛ چراکه به حقانیت ذات احدیت ایمان کامل دارد و می‌داند هرآنچه رقم خورد بهترین است. داشتن صبر، انصاف با خدا، خود و دیگران، گذشت از دیگر دستاوردهای سلامت روانی است.
ایکنا - عاشورا و شرکت در مجالس حسینی تا چه حد به تقویت سلامت روانی کمک می‌کند؟
در مورد نقش دین در سلامت روانی صحبت شد و عاشورا یکی از قوی‌ترین مبانی دینی است که می‌تواند روح و روان انسان را تلطیف کند. شور حسینی در اکثر کودکان، نوجوانان و جوانان مشخص است، نوجوانان از ماه‌ها قبل خود را برای برپایی خیمه حسین(ع) آماده می‌کنند، سیاه‌پوش شده و در پخش نذری کمک می‌کنند. امسال با وجود شیوع بیماری کرونا همه چیز تحت تأثیر قرار گرفت. عاشورا بهترین فرصت برای انسان‌سازی و تداوم جریان‌سازی حسینی است به شرط آنکه کودکان و نوجوانان را با معرفت حسینی آشنا کنیم. رشد و تحول دینی در مجالس عزای سیدالشهداء(ع) نهفته است و باید برای نوجوانان بازگو شود.
پویایی رفتارهای مذهبی کودکان در ایام محرم باید تداوم داشته باشد، تجربه نشان داده است کودکان و نوجوانان در این دهه بسیار تغییر کرده و علاقه‌مندند در مناسک مذهبی شرکت کنند، اما باید دید ما برای 11 ماه بعد این بچه هیئتی‌ها برنامه داریم یا اینکه آنان را به حال خود تا سال آینده محرم رها می‌کنیم. جرقه تربیت دینی در دهه اول محرم زده می‌شود باید قدر دانسته و از آن به عنوان فرصت طلایی برای ساخت کشوری پویاتر از قبل استفاده کنیم.
ایکنا - و کلام آخر.
رهبر معظم انقلاب به تقویت روضه‌های خانگی تأکید دارند، در سال‌های اخیر این جلسات کمتر در خانه‌ها رونق داشت، شاید در زمان پدران ما توجه به روضه خانگی بیشتر بود و این امر هنوز هم در برخی روستاها مرسوم است. در واقع از آثار و برکات روضه خانگی نباید غفلت می‌کردیم؛ چراکه از دل همین جلسات افرادی متدین، با اخلاص، تحصیلکرده تربیت می‌شود. از همه مهمتر تقویت روضه‌های خانگی و برپایی آنان در منازل روح معنویت را جاری کرده و به ارتقای سلامت روانی کمک می‌کند. بنده به عنوان فردی که در حوزه روانشناسی و خانواده فعالیت دارم از فعالان حوزه قرآن خواهش دارم که معانی عمیق قرآن را در دل روضه‌های خانگی جای داده و زمینه تشویق کودکان و نوجوانان به شرکت در این مجالس را فراهم کنند. روح کودکان صفحه سفیدی است که نویسنده آن ما هستیم و اگر به وظیفه خود درست عمل کنیم در آینده لذت شیرینی تربیت دینی و قرآنی را خواهیم چشید.
انتهای پیام
