ناخودآگاه در نقش «اشقیا» اشک می‌ریزم

حسن عنبری، مسئول گروه تعزیه روستای آبکنار شهرستان بندر انزلی در گفت‌وگو با ایکنا از گیلان، در خصوص علاقه‌اش به تعزیه اظهار کرد: پدرم مشهدی عباس عنبری آبکناری، از تعزیه‌خوانان بنام و مطرح روستای آبکنار بود که علاوه بر اجرای تعزیه در این منطقه، گروه تعزیه آنها را برای اجرا و شبیه‌خوانی به شهرها و روستاهای اطراف دعوت می‌کردند.

وی که خود متولد سال ۱۳۳۳ است، گفت: از همان دوران کودکی که پدرم اجرا داشت همراه او بودم و از هشت‌سالگی با تعزیه آشنا شدم البته آن زمان برق نبود و تعزیه‌خوانان با صدای بلند باید اجرا می‌کردند. وقتی پدرم به مناطق دیگر می‌رفت خاطرم هست که با عزت و احترام‌ فراوان او را همراهی می‌کردند و من هم در این سفرها با پدرم می‌رفتم.

این پیشکسوت تعزیه گفت: پدرم هیبتی داشت که قابل وصف نبود و شب شهادت حضرت امام حسین(ع) در نقش شمر بازی می‌کرد، خاطرم هست همه از او می‌ترسیدند ولی خودش همیشه در این نقش گریه می‌کرد؛ یک‌بار که قطعه «چون بر زمین افتاد علی‌اکبر رشید» را خواند، خیلی گریه کرد و من هم در عالم کودکی با او گریه کردم.

این تعزیه‌خوان تأکید کرد: من هم زمانی که نقش «اشقیا» را شبیه‌خوانی می‌کنم ناخودآگاه اشک می‌ریزم از این همه شقاوتی که بوده و صحنه‌های جانسوزی که در عاشورا رقم خورده است. برادرانم نیز در گروه تعزیه با پدرم بودند ولی بزرگتر که شدند دیگر تعزیه‌خوانی را ادامه ندادند اما من که فرزند کوچک بودم راه پدرم را ادامه دادم و علی‌رغم همه سختی‌هایی که شبیه‌خوانی و اداره این گروه هنری دارد در این مسیر مانده‌ام.

وی با اشاره به اینکه تعزیه هنری است که‌ باید به صورت‌ گروهی انجام شود، تأکید کرد: ماه‌های محرم و صفر هر سال گوشه‌هایی از تعزیه را اجرا می‌کنیم و با توجه به اینکه بسیاری از تعزیه‌خوانان، گروه را برای انجام کارهای پردرآمدتر ترک کرده‌اند من و دو پسرم گروه را اداره و هر سال شبیه‌خوانی می‌‌کنیم.

عنبری با تأکید بر اینکه تعزیه‌خوانی باید از روی نسخه‌ها و منابع معتبر خوانده شود، گفت: چندین نسخه تعزیه دارم ولی بیشتر تعزیه امام حسین(ع)، تعزیه شهادت حضرت حرّ و علی اکبر(ع) و همچنین شهادت حضرت عباس(ع) را می‌خوانیم و اجرا می‌کنیم.

وی افزود: شب و روز عاشورا در آبکنار شبیه‌گردانی داریم و هر سال استقبال مردم زیاد بود امسال را نمی‌دانیم چطور باشد و علاوه‌بر آبکنار به دعوت مردم در نقاط مختلف استان نیز اجرای شبیه‌خوانی داریم. عده‌ای مخالفت می‌کنند چون می‌گویند اجرای تعزیه سینه‌زنی آنها را تحت‌الشعاع قرار داده است ولی قطعاً عاشورا محدود به یک مراسم نیست و هر برنامه مخاطبان خودش را دارد.

عنبری که به عنوان مسئول آموزش ابتدایی، سال‌ها در آموزش و پرورش خدمت کرده و الان بازنشسته است، تاکید کرد: اجرای تعزیه خیلی سخت است ولی چون علاقه دارم نمی‌توانم آن را کنار بگذارم. برکت این شغل را بسیار در زندگی دیده‌ام و به عبارتی زندگی‌ام را مدیون سیدالشهدا هستم و بارها تا بند آخر رفتم ولی پاره نشده، بچه‌های خیلی خوبی دارم دو پسرم با من هستند یکی مخالف می‌خواند و یکی موافق و به همراه آنها گروه تعزیه را اداره می‌کنم.

وی گفت: از جمله اتفاقاتی که سر تعزیه برایم رخ داد یک بار در روز عاشورا از طرف نقش مقابل شمشیر به پشت چشمم اصابت کرد و هشت بخیه خورد ولی خوشبختانه اتفاقی نیفتاد یک بار هم خیلی سخت از روی اسب افتادم ولی آن هم بخیر گذشت اما اینها بهانه‌ای نشد تا این هنر موروثی را که ریشه در اعتقادات و باورهای ما دارد زمین بگذارم.

این تعزیه‌خوان بر لزوم حمایت از این هنر از سوی مسئولان اشاره و تصریح کرد: در حال حاضر تعزیه ‌علی‌رغم قدمت طولانی که دارد مورد حمایت دست‌اندرکاران نیست و قطعا با حمایت و توجه به این گروه‌ها می‌توان آثار فاخرتری تولید و به معرض نمایش گذاشت.