توقف مرمت حسینیه گود بیرجند در سایه اختلاف‌نظرها
حسینیه گود جزء بناهای تاریخی شهر بیرجند است که با وقف «آقا میرهادی مرتضوی» سال‌هاست نوای یا حسین(ع) از دیوارهایش شنیده می‌شود، اما چند سالی است که به علت طولانی شدن مرمت این بنا به دلیل اختلاف‌نظر بین وارثان این واقف و اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان‌جنوبی، مردم نتوانستند آیین سنتی محرم را در این حسینیه اجرایی کنند.
حسینیه گود جزء بناهای تاریخی با ارزش مذهبی، مربوط به دوره تاریخی قاجار در شهر بیرجند است که اکنون با کاربری تکیه و حسینیه میزبان عاشقان اهل بیت(ع) بوده و از تقدس ویژه‌ای بین عموم مردم برخوردار است. این حسینیه در محدوده بافت تاریخی شهر بیرجند و خیابان شهید مطهری واقع شده که سال ۱۳۷۹ با شماره ۲۷۶۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وقف و واقف کلمه‌ای است آشنا از فعالیت‌های خیرخواهانی که در هر حوزه‌ای می‌بینیم و می‌شنویم و در این میان واقفانی هستند که با یک وقف تا سالیان سال افتخار نوکری حضرت اباعبدالله(ع) را دارند. واقف حسینیه گود که به جهت پایین بودن سطح آن نسبت به کوچه، گود نامیده شده؛ «آقا میرهادی مرتضوی» است. قدمت حسینیه گود بیرجند به بیش از ۴۰۰ سال قبل برمی‌گردد و سال‌هاست که به همت وارثان این واقف نوای یا حسین(ع) از دیوارهایش شنیده می‌شود، اما امسال نیز مانند چند سال اخیر به علت طولانی شدن زمان مرمت این بنا، مردم نتوانستند آیین سنتی محرم را در این حسینیه تاریخی اجرایی کنند.
سهیلاسادات مرتضوی، از نوادگان واقف حسینیه گود در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی اظهار کرد: این حسینیه منزل مسکونی نیاکان ما بوده که در 10 روز ابتدایی محرم وقف عزاداری است. پدرم «سیدمحمد مرتضوی» از روحانیون شهر بیرجند ادامه‌دهنده راه نیاکان خود بوده و ما نیز راهش را ادامه می‌دهیم.
وی افزود: به علت اینکه بنای حسینیه دچار فرسایش شده و نیاز به مرمت داشت مرحوم پدرم بدون توجه به بودجه میراث فرهنگی مرمت آن را آغاز کرد و حیاط حسینیه با هزینه 300 میلیون تومان بازسازی شد ولی با بیماری و فوت پدرم، این حسینیه در مرحله بازسازی ماند و میراث فرهنگی نیز اعتبار چندانی نداشت.
مرتضوی ادامه داد: با توجه به علاقه پدرم به شهر آبا و اجدادی خود و حفظ میراث عزاداری در این حسینیه، همراه با دیگر اعضای خانواده تصمیم گرفتیم پس از فوت ایشان نیز کار مرمت را ادامه دهیم. روال بازسازی در حال انجام بود تا اینکه در مرمت نهایی سردر حسینیه به شواهدی دال بر وجود این بنا در دوره تیموری یا صفویه که البته نیاز به پژوهش باستان‌شناسان دارد، رسیدیم و این امر روال عادی بازسازی را طولانی کرد.
وی افزود: میراث فرهنگی از ما خواست براساس قدمت این بنا(دوره تیموری) ادامه بازسازی و تعمیر صورت گیرد که اکنون منتظر هستیم تا طرح مرمت براساس همان دوران توسط میراث فرهنگی به دست ما برسد؛ متأسفانه به‌دلیل اختلاف‌نظرهایی که در ارائه طرح و تأمین هزینه وجود دارد امر بازسازی حسینیه با تأخیر زیادی همراه شده است.
مرتضوی با بیان اینکه در تمام طول دوران بازسازی و مرمت، بیشتر کار با بودجه شخصی خانوادگی تأمین شده و برای ادامه کار نیز با وجود نیاز به بودجه میلیاردی اما مشکلی نداریم و در این میان می‌طلبد مسئولان میراث فرهنگی استان همکاری بیشتری داشته باشند، تصریح کرد: میراث پدرم در این سال‌ها تعطیل نشده و همه خانواده بودجه عزاداری در این بنا را صرف کمک به نیازمندان با همکاری خیران کرده‌اند.
اما مسئولان میراث فرهنگی استان خراسان‌جنوبی تنها صحبت از تأمین مالی به میان آوردند تا ارائه طرح و مشکل اصلی عدم تکمیل کار مرمت حسینیه گود بیرجند را تأمین بودجه عنوان کردند.
هادی شاهوردی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان‌جنوبی درباره روند اجرایی مرمت این حسینیه به خبرنگار ایکنا گفت: اعتبارات تخصیصی برای مرمت و حفاظت آثار تاریخی استان بسیار پایین است و درخواست از فرمانداران این است که اعتبارات حوزه میراث را ویژه ببینند.
وی با اشاره به قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی و فرهنگی، خواستار همکاری دستگاه‌های متولی در این خصوص شد و ادامه داد: در زمینه مرمت آثار تاریخی با کمبود استادکار ماهر مواجه هستیم، چراکه نسل جوان به‌دلیل سختی و سنگینی کار رغبتی به فعالیت در این حوزه ندارند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان‌جنوبی بیان کرد: در مورد حسیینه گود نیز علت طولانی شدن شدن دوره مرمت، این بود که در حین عملیات مرمت آثاری از دوره تیموری در بنا پیدا شد که البته این امر مرسوم در مرمت است و موجب شد تا 100 میلیون تومان اعتبار بیشتری را طلب کند.
وی افزود: از طرفی نمای ایوان حسینیه نیاز به اعتبار بیشتری داشت، چراکه خانواده مرحوم سیدمحمد مرتضوی با صرف هزینه خود تقاضا کردند به همان شیوه قدیمی حفظ شود، اما زمانی که کار به مرحله اجرایی رسید متوقف شد و علت اصلی آن عدم تأمین مالی پروژه بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان‌جنوبی بیان کرد: سعی خواهیم کرد با اعتباراتی نظیر اعتبارات سفر رئیس‌جمهور و همچنین اعتبارات مرمت در راستای تسریع در تکمیل مرمت این بنا تمام تلاش خود را انجام دهیم.
حسینیه گود از میراث محرمی و مهم استان خراسان‌جنوبی است که در سایه توجه به ماندگاری آثار تاریخی و انجام وظایف مسئولانه باید برای همیشه به یادگار بماند. مردم شهر بیرجند همچنان منتظرند با حل مشکلاتی که در مسیر بازسازی و مرمت این حسینیه وجود دارد، آیین سنتی عزاداری محرم در این بنای تاریخی که اکنون به گواه مرمت، قدمت آن طولانی‌تر نشان داده شده، پا بگیرد و باری دگر نوای یا حسین در آن بپیچد و این امر تنها برنامه‌ریزی به‌موقع مسئولان را می‌طلبد.
انتهای پیام
