«نشانه‌نوشته» نخستین و مؤثرترین مواجهه مخاطب با آثار دینی و تاریخی است
گروه هنر: نشانه‌نوشته نخستین و مؤثرترین مواجهه مخاطب با آثار بصری است؛ اما پیشرفتی که در زمینه‌های گوناگون فنی و هنری تولید فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی و دینی داشته‌ایم، در طراحی نشانه نوشته(لوگو) حاصل نشده است.
مسعود نجابتی، هنرمند گرافیست، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: در مورد اهمیت و جایگاه هنر نشانه‌نوشته و یا به عبارتی طراحی لوگوی فیلم و مجموعه‌های تلویزیونی به ویژه تاریخی و مذهبی، بارها و بارها سخن به میان آمده اما آنچه مسلم است اینکه هویت بصری یک فیلم در نشانه، پوستر و یا عنوان‌بندی آن خلاصه می‌شود که این میان نشانه به دلیل ایجاز آن و از آنجا که معمولاً نام فیلم را در بر‌می‌گیرد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه طراحی لوگو(نشانه‌نوشته)ی فیلم سابقه کوتاهی در ایران دارد، گفت: شاید بتوان این هنر را از زمان ساخت مجموعه تلویزیونی «امام علی(ع)» سراغ گرفت و بعدها توجه به این مهم در مجموعه‌های تاریخی که بارزترین آنها «یوسف پیامبر(ع)» و «مختارنامه» بود، بیشتر از سایر تولیدات به چشم خورد.
دلایل عدم پیشرفت هنر نشانه‌نوشته در سینما و تلویزیون
طراح نشانه‌نوشته مجموعه «یوسف پیامبر(ع)» تصریح کرد: قدر مسلم پیشرفت هنر نشانه‌نوشته فیلم در ایران به نسبت رشدی که در زمینه‌های گوناگون فنی و حرفه‌ای سینما داشتیم، بسیار کم است و این هنر پا به پای تحولات سینمای ایران به پیش نرفته که بخشی از این نقیصه به ضعف طراحان بازمی‌گردد.
نجابتی ادامه داد: البته نباید از نظر دور داشت دلیل اصلی عدم پیشرفت در زمینه هنر نشانه‌نوشته آثار سینمایی و تلویزیونی به ویژه با رویکرد مضامین تاریخی و دینی این است که هیچگاه به غیر از معدود دفعاتی که انگشت‌شمار است، سفارشاتی از این دست به سمت هنرمندان متخصص این هنر نیامده است و معمولاً به جای ارجاع طراحی یک فونت برای عنوان فیلم و یا نشانه‌نوشته آن به طراحان گرافیک، عوامل تولید به سراغ هنرمندان خوشنویس رفته‌اند؛ هر چند که آثار آنها به غایت زیبا و ماهرانه در زمینه خوشنویسی کتابت شده است اما فاقد هر گونه جذابیت هنری در مواجهه با مخاطب برای کشش و ایجاد رغبت در او، برای تماشای فیلم بوده است.
زمینه برای آزمون و خطای هنرمندان برای طراحی نشانه‌نوشته فیلم فراهم نیست
این هنرمند گرافیست گفت: عوامل تهیه و سازندگان فیلم معمولاً به دنبال ساده و کم‌وقت و کم‌هزینه‌ترین راه برای طراحی عنوان فیلم و قالب تیتراژ آن هستند، این امر موجب شده است که علاوه بر پایین آمدن کیفیت این بخش از فیلم و یا مجموعه تلویزیونی که به جرئت می‌توان گفت اولین و مؤثرترین مواجهه مخاطب با آثار تصویری است، سفارشات هنری در این زمینه نیز به حداقل حجم خود برسد و نتیجه آنکه چون آزمون و خطایی برای هنرمندان علاقه‌مند در این زمینه به وجود نمی‌آید لذا پیشرفتی را شاهد نبوده و به دستاورد هنری قابل توجهی نیز دست پیدا نمی‌کنیم.
داور جشنواره نشانه‌نوشته فیلم «محمد(ص)» با اشاره به اینکه هنر طراحی لوگو و نشانه‌نوشته فیلم و مجموعه‌های تلویزیونی در همه جای دنیا تبدیل به «هنر ـ صنعت» شده و از نظر بعد بازرگانی نیز زمینه را برای اشتغال‌زایی و کسب درآمد فراهم آورده است، تأکید کرد: طراح نشانه‌نوشته یک فیلم همچون آهنگساز آن، متأثر و متناسب با فرم و محتوا، به ایجاد ارتباطی تنگاتنگ میان آنچه قرار است بر پیشانی یک اثر سینمایی و یا تلویزیونی نقش بندد، با روایت قصه و داستان آن توجه دارد؛ این مطابق با خواسته کارگردان، تهیه‌کننده و در نهایت انتظار و توقع مخاطب از این طراحی است که به نوعی باید در خدمت فضای روایی فیلم باشد.
هدف از جشنواره نشانه‌نوشته «محمد(ص)» استعدادیابی و ایجاد جریان تبلیغی در حوزه هنر اسلامی بود
نجابتی به برگزاری جشنواره نشانه‌نوشته فیلم «محمد(ص)» و اینکه این حرکت تا چه اندازه لازم و مفید به نظر می‌رسد، اشاره کرد و گفت: اگر مراد تنها طراحی لوگو و نشانه‌نوشته این فیلم بود که به نظر من نباید فراخوان عمومی برای ارسال آثاری در زمینه صورت می‌گرفت اما تصور من این است که مجید مجیدی به عنوان کارگردان این فیلم و مجموعه عوامل تهیه و تولید آن، علاوه بر استعدادیابی و وجود این احتمال که ممکن است حتی در میان آماتورهای هنر گرافیک کسانی باشند که آثار درخوری را ارائه دهند، به نوعی به دنبال ایجاد یک حرکت تبلیغی در زمینه هنر اسلامی بودند و از آنجا که سازمان زیباسازی شهرداری تهران نیز در این طرح مشارکت داشت، لذا قرار بر این گذاشته شد تا طرح‌های برگزیده در فضای مدنی نیز به اکران شهری درآیند.
وی در پایان با تخصصی خواندن هنر طراحی نشانه‌نوشته فیلم و مجموعه‌های تلویزیونی گفت: از آنجا که این مبحث به شکل کلی وارد حوزه هنر گرافیک می‌شود لذا مبنای آن استفاده از خط در هنر گرافیک است و هنرمندان برای فعالیت در این زمینه باید بیشتر اشراف و تسلط خود را بر روی هنر تایپوگرافی متمرکز کنند ضمن آنکه باید به تاریخچه خط، انواع گوناگون و اقلام مختلف آن برای استخدام بهترین نوع و نمونه برای طراحی لوگو، تسلط کافی داشته باشند؛ مقوله‌ای که با توجه به ضعف هنری بدنه دانشگاهی کشور و وجود نرم‌افزارهای گوناگون رسم‌الخط که خلاقیت را از هنرجویان گرفته است اگر در اندیشه پیشرفت در آن هستیم باید فکری اساسی در جهت رفع و اصلاح معضلات موجود در آن صورت گیرد.
