به گزارش خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا)، تاكنون بيش از يكصد بار قرآن كريم به لهجههای گوناگون زبان تركی ترجمه شده است كه از ميان آنها 10 ترجمه به زبان تركی آذربايجانی اختصاص دارد.
برخی از اين ترجمهها، به خصوص ترجمههای كلاسيك تركی آذربايجانی، از لحاظ محتوا، انعكاس معانی، مطابقت افعال در ترجمه و متن و انتخاب معادل دقيق واژگان در سطح عالی قرار دارند اما از حيث زبان و ادبيات دارای ضعفهايی هستند.
ترجمههای معاصر، به عكس ترجمههای كلاسيك و كهن، اگرچه دارای نثری شيوا و سليس و ادبياتی فنی هستند؛ اما از لحاظ محتوا و انتخاب معادل، لغزشهايی دارند. نفوذ سليقههای مذهبی و عقيدتی در اينگونه ترجمهها از ديگر مشكلات موجود است.
از اينرو برای پاسخگويی به نياز مسلمانان آذربايجان و تركزبانان، ترجمهای جديد به زبان تركی آذربايجانی توسط «رسول اسماعيلزاده دوزال» ارائه شد كه حتیالامكان شامل نكات مثبت ترجمههای پيشين باشد و تلاش شد كه عاری از عيب و نقص و لغزش آنها باشد.
رسول اسماعيلزاده، فارغالتحصيل فقه و حقوق و تحقيقات توركولوژی است و با همكاری گروه مطالعات قرآنی مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی، ترجمه قرآن را به زبان تركی آذربايجانی به سه الفبای سيريليك (كريل)، الفبای اصيل تركی و الفبای لاتينی به چاپ رساند.
اين ترجمه به شكل آكادميك و به طور مستقيم از متن اصلی قرآن كريم، با نثری شيوا و سليس و بدون دخالت دادن سليقههای مذهبی و عقيدتی، مطابق با آخرين پژوهشهای قرآنی و يافتههای تفسيری و علمی ارائه شد.
اسماعيلزاده در سال 1343 در روستای «دوزال» بخش «ديزمار» آذربايجان شرقی متولد شد. پس از اتمام تحصيلات ابتدايی و اخذ ديپلم در سال 1359 مشغول تحصيل علوم دينی در حوزه علميه قم شد و به موازات تحصيل در حوزه در رشته حقوق نيز ادامه تحصيل داد و در سال 1369 در مقطع كارشناسی از دانشگاه تهران فارغالتحصيل شد.
وی مطالعات توركولوژيك خود را از سال 1365 شروع كرد و در اين زمينه به موفقيتهايی دست يافت. تاكنون آثار متعددی به زبانهای تركی آذری، قزاقی و فارسی از او به چاپ رسيده است. همچنين بيش از سی اثر دينی و فرهنگی از جمله ترجمه قرآن كريم به زبان تركی آذری با سه الفبای تركی، لاتين و سيريليك در كارنامه فعاليت علمی وی قرار دارد.
اسماعيلزاده تاكنون بيش از 50 مقاله در زمينه ادبيات مرثيه آذربايجان، زبانشناسی تركی، نقد و بررسی ترجمههای تركی قرآن كريم و نقد و بررسی ترجمههای فارسی نهجالبلاغه در مجلات داخل و خارج از كشور به زبانهای تركی و فارسی به چاپ رسانده است.