افتتاحیه نشست‌های کتابخوان دانشگاهی و حوزوی برگزار شد
گروه دانشگاه: افتتاحیه نشست‌های کتابخوان دانشگاهی و حوزوی، با موضوع تاریخ انقلاب اسلامی با حضور جمعی از مسئولان، اساتید و دانشجویان؛ به همت کانون اندیشه جوان و با حمایت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، عصر روز گذشته در دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی کانون اندیشه جوان، افتتاحیه نشست‌های کتابخوان دانشگاهی و حوزوی، با موضوع تاریخ انقلاب اسلامی با حضور جمعی از مسئولان، اساتید و دانشجویان؛ به همت کانون اندیشه جوان و با حمایت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، روز دوشنبه 18 بهمن‌ماه در تالار علامه امینی دانشگاه تهران، برگزار گردید.
در این مراسم عبدالمطهر محمدخانی، رئیس فرهنگسرای انقلاب و سردبیر نشریه خط حزب‌الله، محمدعلی الفت‌پور، پژوهشگر و نویسنده، حامد رشاد، نویسنده و پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و محسن کاظمی، پژوهشگر و نویسنده، به معرفی کتاب پرداختند. همچنین در این مراسم از سال‌ها مجاهدت مرحومه مرضیه حدیدچی و طاهره سجادی، به عنوان نمونه زنان مبارز انقلابی تقدیر به عمل آمد.
در ابتدای این نشست، یقینی، مدیرعامل کانون اندیشه جوان، پس از خیرمقدم، ضمن بیان این نکته که قصة کتاب حکایت یک مرثیه در کشور ماست، در خصوص مقایسه تولید اندیشه در ایران در زمان گذشته و امروز اظهار داشت: تولید اندیشه در گذشته ایران مبنای تمدن و فرهنگ شد و اندیشه اروپای قرون میانی را متحول کرد. امروز اگر می‌خواهیم به چنین جایگاهی برسیم باید انسان‌هایی را داشته باشیم که اهل مطالعه و بررسی عمیق و اهل نقد و نظر باشند؛ اما مشکل این است که اگر اقشار مختلف جامعه کتابخوان نیستند، غالبا دانشجو و طلبه ما هم کتابخوان نیستند! اما باید اهل مطالعه باشد چرا که وقتی می‌توانند ایده بیاورند که ایده‌هایی غیر از ایده‌های رسمی که به آنها در متون رسمی ارائه می‌شود را یاد بگیرند و با مقایسه آنها نقاط ضعف و قوت هر ایده را کشف کنند و به نوآوری دست بزنند.
وی ادامه داد: کتابخوانی مسیر زندگی ما را مشخص می‌کند و اگر دانشجو یا طلبه تنها کتاب‌های مرتبط با رشته خود را بخواند، البته این امر در رشته‌های علوم انسانی کمتر و در شاخه‌های دیگر علمی بیشتر است، دانش او بی‌جهت خواهد بود. انقلاب اسلامی تقدیر امروز کشور ماست و دانشجو و طلبه باید نسبت به این وضعیت موضع داشته باشند.
کتاب خاطرات عزت شاهی
در ادامه برنامه عبدالمطهر محمدخانی، به معرفی کتاب خاطرات عزت شاهی (مطهری) و ویژگی‌های این کتاب پرداخت. ایشان ضمن بیان این نکته که این کتاب ذیل کتاب‌های تاریخ شفاهی دسته بندی می‌شود و توجه به این مطلب که انقلاب ما یک انقلاب مردمی بود و از همه اقشار در آن حضور داشت؛ بیان کرد: از ویژگی کتاب‌های تاریخ شفاهی به حادثه نزدیک می‌باشد و روایت جزی‌تر به مخاطب ارائه می‌کند و ملموس‌تر است؛ ویژگی دیگر کتاب‌های تاریخ شفاهی قهرمان می‌سازد؛ همچنین کمک می‌کند در گذر زمان این اشخاص فراموش نشوند.
کتاب بازگشت از نیمه‌راه
محمدعلی الفت‌پور، نویسنده کتاب بازگشت از نیمه‌راه، با بیان این موضوع که کتاب خوب در حوزه تاریخ انقلاب مهم است تا نسل جوانی که علاقه به کتاب‌های تاریخی ندارد و احساس نیاز نمی‌کند علاقه‌مند بشود که کتاب بخواند؛ بیان داشت: در کنار کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب، نیاز به کتاب‌های تحلیلی‌تر در حوزه انقلاب داریم. ما اولویتمان نباید معرفی کتاب باشد بلکه باید علاقه به مطالعه و اینکه تاریخ انقلاب اهمیت دارد باشد.
کتاب ساحت‌های مطالعاتی ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
حامد رشاد ضمن اشاره به کتاب «ساحت‌های مطالعاتی ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» درباره ادبیات انقلاب اسلامی بیان داشت: از بخش‌های شیرین انقلاب اسلامی ادبیات آن است و برخی قائلند سال 42 جوانه‌هایی داشته، تا امروز که نسل جدیدی از شعرا کارهای پرمخاطبی دارند. ادبیات انقلاب اسلامی یک حوزه پژوهشی است که در موردش کمتر گفته شده و شاید به اندازه ده کتاب خوب به آن پرداخته نشده باشد، امّا این کتاب سعی کرده تا حدّی به این ضرورت بپردازد.
پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در انتقاد از تعداد اندک کتاب‌های پژوهشی در این حوزه خاطرنشان کرد: در حوزه ادبیات دفاع مقدس که یک برش از ادبیات انقلاب است، چندسال پیش؛ 6700 اثر جمع‌آوری شده که فکر نمی‌کنم این کمیت با هیچکدام از کمیت آثار تولید شده در دوره‌های تاریخی ما، قابل قیاس باشد. البته جهتی از آن به خاطر ابزار و فناوری‌های نوین چاپ و نشر و ... است و از جهتی دیگر در حوزه نویسندگان افراد شاخصی در عصرمان داریم؛ اما کمتر از ده اثر در حوزه پژوهشی انجام شده و بدتر اینکه متاسفانه در حوزه‌های مطالعات رسمی به رسمیت شناخته نمی‌شود. دکتر سنگری در این کتاب 2000 موضوع پژوهشی در رشد انقلاب اسلامی پیشنهاد کرده که هرکدام می‌تواند موضوع ده‌ها پژوهش قرار بگیرد. این کتاب بیشتر یک راهنماست برای کسانی که می‌خواهند در حوزه ادبیات انقلاب پژوهش کنند ولی نمی‌دانند به چه بپردازند.
حامد رشاد درباره ساختار کتاب نیز اذعان داشت: این کتاب ادبیات انقلاب را در 12 محور شعر انقلاب، ادبیات، خاطره، زندگینامه، ادبیات نمایشی، یادداشت روزانه، گزارش‌نویسی، سفرنامه، نثر ادبی، نامه وصیت‌نامه، کوتاه‌نگاره‌ها، کوتاهه‌گویی‌ها و طنز تقسیم کرده و برای هرکدام تعریفی ارائه داده و مفصل به زیرشاخه‌های آنها پرداخته است. دکتر سنگری در این کتاب، ادبیات را هم به دو بخش تقسیم کردند: ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات عصر انقلاب اسلامی که شامل بعضی از مباحث مطروحه در عصر انقلاب اسلامی است که احیانا با گفتمان انقلاب اسلامی نسبت تام و تمام ندارد.
کتاب خاطرات مرضیه حدیدچی؛ دباغ
محسن کاظمی، آخرین شخصی بود که به معرفی کتاب پرداخت؛ وی با بیان نکاتی درباره خانم دباغ گفت: خانم دباغ نادره دوران بود و امروز گرچه در میان ما نیست اما خاطرانش هست، خانواده خانم دباغ از ایشان گذشتند و او را به انقلاب و یک مکتب هدیه کردند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم آیت‌الله سعیدی وظیفه‌ای از ایشان می‌خواهند و ایشان می‌گوید نمی‌توانم انجام بدهم و اجازه از همسرم ندارم، و سپس آیت‌الله با همسرشان صحبت می‌کنند و می‌گویند می‌خواهیم معامله پرسودی با شما کنیم، خانم دباغ در جریان مبارزه قرار بگیرد و هر قدمی در این خصوص بردارد شما شریک می‌شوید و از آن موقع خانم حدیدچی نام خود را خانم دباغ گذاشت و از تمام علایق خود گذشت و سالیان طولانی در خارج از کشور ماند.
وی ادامه داد: با توجه به کثرت حوادثی که برای خانم دباغ اتفاق افتاد خاطراتشان ده‌ها کتاب بود ولی به خاطر رنج‌ها و شکنجه‌ها ذهن ایشان یاری نمی‌کرد تا بگوید. خاطرات ایشان فضای خاطره‌نگاری ما را عوض کرد چرا که قبلا مذکر بود و هیچ کتابی تا آن موقع نداشتیم که از خانم‌ها منتشر شده باشد و بگوید این قشر در جامعه چه نقشی داشتند. مردانگی این خانم جایی ثابت می‌شود که وقتی در قدرت قرار می‌گیرد و فرمانده سپاه می‌شود گذشته را فراموش نمی‌کند و کفران نعمت نمی‌کند و ظلم نمی‌کند و حتی با ضد انقلاب در کردستان هم با سلاح اخلاق برخورد می‌کند.
وی در خصوص پرداختن به خاطرات خانم سجادی نیز خاطرنشان کرد: علاقه‌مند بودم خاطرات خانم سجادی را هم بنویسم، در گروه مجاهدین خلق در ابتدا جوانان مبارز و مسلمان و تحصیل‌کرده بودند؛ اما در نهایت این سازمان از مسیر اصلی خود خارج می‌شود و کسانی مثل خانم سجادی متوجه این انحراف می‌شوند و در برابر آن می‌ایستند. آنچه از مجاهدین خلق به عنوان منافقین یاد می‌کنیم که خیانت‌ها و جنایت‌های زیادی پس از انقلاب کردند آن مجاهدین اولیه نیستند و حساب‌ها را باید جدا کرد.
کاظمی در پایان گفته‌های خود اظهار داشت: خانم دباغ در زندان هم که بودند حتی در مقابل گروه‌های مبارز مارکسیستی نیز انصاف به خرج می‌دهند و چنان برخورد اخلاقی دارند که بخش زیادی از آنها به ایشان جذب می‌شوند. امروز جامعه ما تشنه حرف درست است و اینکه به سمتش نمی‌آید به این دلیل است که این گمان را دارد که ما حرف نادرست داریم اما وقتی حرف درست گفته شود حتما شنیده خواهد شد.
یادآور می‌شود، همسر و دوتن از دختران خانم دباغ و همچنین خانم طاهره سجادی، مهمانان ویژه این نشست بودند که در انتهای مراسم از خانم‌ها دباغ و سجادی به عنوان نمونه زنان مبارز انقلابی تقدیر به عمل آمد.
در این مراسم عبدالمطهر محمدخانی، رئیس فرهنگسرای انقلاب و سردبیر نشریه خط حزب‌الله، محمدعلی الفت‌پور، پژوهشگر و نویسنده، حامد رشاد، نویسنده و پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و محسن کاظمی، پژوهشگر و نویسنده، به معرفی کتاب پرداختند. همچنین در این مراسم از سال‌ها مجاهدت مرحومه مرضیه حدیدچی و طاهره سجادی، به عنوان نمونه زنان مبارز انقلابی تقدیر به عمل آمد.
در ابتدای این نشست، یقینی، مدیرعامل کانون اندیشه جوان، پس از خیرمقدم، ضمن بیان این نکته که قصة کتاب حکایت یک مرثیه در کشور ماست، در خصوص مقایسه تولید اندیشه در ایران در زمان گذشته و امروز اظهار داشت: تولید اندیشه در گذشته ایران مبنای تمدن و فرهنگ شد و اندیشه اروپای قرون میانی را متحول کرد. امروز اگر می‌خواهیم به چنین جایگاهی برسیم باید انسان‌هایی را داشته باشیم که اهل مطالعه و بررسی عمیق و اهل نقد و نظر باشند؛ اما مشکل این است که اگر اقشار مختلف جامعه کتابخوان نیستند، غالبا دانشجو و طلبه ما هم کتابخوان نیستند! اما باید اهل مطالعه باشد چرا که وقتی می‌توانند ایده بیاورند که ایده‌هایی غیر از ایده‌های رسمی که به آنها در متون رسمی ارائه می‌شود را یاد بگیرند و با مقایسه آنها نقاط ضعف و قوت هر ایده را کشف کنند و به نوآوری دست بزنند.
وی ادامه داد: کتابخوانی مسیر زندگی ما را مشخص می‌کند و اگر دانشجو یا طلبه تنها کتاب‌های مرتبط با رشته خود را بخواند، البته این امر در رشته‌های علوم انسانی کمتر و در شاخه‌های دیگر علمی بیشتر است، دانش او بی‌جهت خواهد بود. انقلاب اسلامی تقدیر امروز کشور ماست و دانشجو و طلبه باید نسبت به این وضعیت موضع داشته باشند.
کتاب خاطرات عزت شاهی
در ادامه برنامه عبدالمطهر محمدخانی، به معرفی کتاب خاطرات عزت شاهی (مطهری) و ویژگی‌های این کتاب پرداخت. ایشان ضمن بیان این نکته که این کتاب ذیل کتاب‌های تاریخ شفاهی دسته بندی می‌شود و توجه به این مطلب که انقلاب ما یک انقلاب مردمی بود و از همه اقشار در آن حضور داشت؛ بیان کرد: از ویژگی کتاب‌های تاریخ شفاهی به حادثه نزدیک می‌باشد و روایت جزی‌تر به مخاطب ارائه می‌کند و ملموس‌تر است؛ ویژگی دیگر کتاب‌های تاریخ شفاهی قهرمان می‌سازد؛ همچنین کمک می‌کند در گذر زمان این اشخاص فراموش نشوند.
کتاب بازگشت از نیمه‌راه
محمدعلی الفت‌پور، نویسنده کتاب بازگشت از نیمه‌راه، با بیان این موضوع که کتاب خوب در حوزه تاریخ انقلاب مهم است تا نسل جوانی که علاقه به کتاب‌های تاریخی ندارد و احساس نیاز نمی‌کند علاقه‌مند بشود که کتاب بخواند؛ بیان داشت: در کنار کتاب‌های تاریخ شفاهی انقلاب، نیاز به کتاب‌های تحلیلی‌تر در حوزه انقلاب داریم. ما اولویتمان نباید معرفی کتاب باشد بلکه باید علاقه به مطالعه و اینکه تاریخ انقلاب اهمیت دارد باشد.
کتاب ساحت‌های مطالعاتی ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس
حامد رشاد ضمن اشاره به کتاب «ساحت‌های مطالعاتی ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» درباره ادبیات انقلاب اسلامی بیان داشت: از بخش‌های شیرین انقلاب اسلامی ادبیات آن است و برخی قائلند سال 42 جوانه‌هایی داشته، تا امروز که نسل جدیدی از شعرا کارهای پرمخاطبی دارند. ادبیات انقلاب اسلامی یک حوزه پژوهشی است که در موردش کمتر گفته شده و شاید به اندازه ده کتاب خوب به آن پرداخته نشده باشد، امّا این کتاب سعی کرده تا حدّی به این ضرورت بپردازد.
پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در انتقاد از تعداد اندک کتاب‌های پژوهشی در این حوزه خاطرنشان کرد: در حوزه ادبیات دفاع مقدس که یک برش از ادبیات انقلاب است، چندسال پیش؛ 6700 اثر جمع‌آوری شده که فکر نمی‌کنم این کمیت با هیچکدام از کمیت آثار تولید شده در دوره‌های تاریخی ما، قابل قیاس باشد. البته جهتی از آن به خاطر ابزار و فناوری‌های نوین چاپ و نشر و ... است و از جهتی دیگر در حوزه نویسندگان افراد شاخصی در عصرمان داریم؛ اما کمتر از ده اثر در حوزه پژوهشی انجام شده و بدتر اینکه متاسفانه در حوزه‌های مطالعات رسمی به رسمیت شناخته نمی‌شود. دکتر سنگری در این کتاب 2000 موضوع پژوهشی در رشد انقلاب اسلامی پیشنهاد کرده که هرکدام می‌تواند موضوع ده‌ها پژوهش قرار بگیرد. این کتاب بیشتر یک راهنماست برای کسانی که می‌خواهند در حوزه ادبیات انقلاب پژوهش کنند ولی نمی‌دانند به چه بپردازند.
حامد رشاد درباره ساختار کتاب نیز اذعان داشت: این کتاب ادبیات انقلاب را در 12 محور شعر انقلاب، ادبیات، خاطره، زندگینامه، ادبیات نمایشی، یادداشت روزانه، گزارش‌نویسی، سفرنامه، نثر ادبی، نامه وصیت‌نامه، کوتاه‌نگاره‌ها، کوتاهه‌گویی‌ها و طنز تقسیم کرده و برای هرکدام تعریفی ارائه داده و مفصل به زیرشاخه‌های آنها پرداخته است. دکتر سنگری در این کتاب، ادبیات را هم به دو بخش تقسیم کردند: ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات عصر انقلاب اسلامی که شامل بعضی از مباحث مطروحه در عصر انقلاب اسلامی است که احیانا با گفتمان انقلاب اسلامی نسبت تام و تمام ندارد.
کتاب خاطرات مرضیه حدیدچی؛ دباغ
محسن کاظمی، آخرین شخصی بود که به معرفی کتاب پرداخت؛ وی با بیان نکاتی درباره خانم دباغ گفت: خانم دباغ نادره دوران بود و امروز گرچه در میان ما نیست اما خاطرانش هست، خانواده خانم دباغ از ایشان گذشتند و او را به انقلاب و یک مکتب هدیه کردند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم آیت‌الله سعیدی وظیفه‌ای از ایشان می‌خواهند و ایشان می‌گوید نمی‌توانم انجام بدهم و اجازه از همسرم ندارم، و سپس آیت‌الله با همسرشان صحبت می‌کنند و می‌گویند می‌خواهیم معامله پرسودی با شما کنیم، خانم دباغ در جریان مبارزه قرار بگیرد و هر قدمی در این خصوص بردارد شما شریک می‌شوید و از آن موقع خانم حدیدچی نام خود را خانم دباغ گذاشت و از تمام علایق خود گذشت و سالیان طولانی در خارج از کشور ماند.
وی ادامه داد: با توجه به کثرت حوادثی که برای خانم دباغ اتفاق افتاد خاطراتشان ده‌ها کتاب بود ولی به خاطر رنج‌ها و شکنجه‌ها ذهن ایشان یاری نمی‌کرد تا بگوید. خاطرات ایشان فضای خاطره‌نگاری ما را عوض کرد چرا که قبلا مذکر بود و هیچ کتابی تا آن موقع نداشتیم که از خانم‌ها منتشر شده باشد و بگوید این قشر در جامعه چه نقشی داشتند. مردانگی این خانم جایی ثابت می‌شود که وقتی در قدرت قرار می‌گیرد و فرمانده سپاه می‌شود گذشته را فراموش نمی‌کند و کفران نعمت نمی‌کند و ظلم نمی‌کند و حتی با ضد انقلاب در کردستان هم با سلاح اخلاق برخورد می‌کند.
وی در خصوص پرداختن به خاطرات خانم سجادی نیز خاطرنشان کرد: علاقه‌مند بودم خاطرات خانم سجادی را هم بنویسم، در گروه مجاهدین خلق در ابتدا جوانان مبارز و مسلمان و تحصیل‌کرده بودند؛ اما در نهایت این سازمان از مسیر اصلی خود خارج می‌شود و کسانی مثل خانم سجادی متوجه این انحراف می‌شوند و در برابر آن می‌ایستند. آنچه از مجاهدین خلق به عنوان منافقین یاد می‌کنیم که خیانت‌ها و جنایت‌های زیادی پس از انقلاب کردند آن مجاهدین اولیه نیستند و حساب‌ها را باید جدا کرد.
کاظمی در پایان گفته‌های خود اظهار داشت: خانم دباغ در زندان هم که بودند حتی در مقابل گروه‌های مبارز مارکسیستی نیز انصاف به خرج می‌دهند و چنان برخورد اخلاقی دارند که بخش زیادی از آنها به ایشان جذب می‌شوند. امروز جامعه ما تشنه حرف درست است و اینکه به سمتش نمی‌آید به این دلیل است که این گمان را دارد که ما حرف نادرست داریم اما وقتی حرف درست گفته شود حتما شنیده خواهد شد.
یادآور می‌شود، همسر و دوتن از دختران خانم دباغ و همچنین خانم طاهره سجادی، مهمانان ویژه این نشست بودند که در انتهای مراسم از خانم‌ها دباغ و سجادی به عنوان نمونه زنان مبارز انقلابی تقدیر به عمل آمد.
