به گزارش
خبرگزاری
بینلمللی قرآن(ایکنا)؛ گردشگری
حلال یا گردشگری اسلامی، شاخهای از صنعت گردشگری مطابق با اصول و آموزههای دین اسلام است که از سوی خانوادههای مسلمان مورد توجه قرار گرفته است.
در این
نوع از گردشگری، هتلها مشروبات الکلی سرو نمیکنند و در آنها استخرها، اماکن تفریحی و سرویسهای بهداشتی جداگانهای برای زنان و مردان در نظر گرفته میشود.
کشورهایی همچون مالزی، ترکیه، امارات و اردن با تلاش برای جذب گردشگران
مسلمان از سراسر جهان و ارائه خدمات سفر به آنها مطابق با احکام شریعت اسلامی، موفقیت نسبی در
این زمینه کسب کردهاند.
مجله «اکونومیست» در 25 می سال 2013 میلادی، مقالهای در ارتباط با فعالیتهای حلال منتشر و در آن تاکید کرد که علاوه بر تولیدات و محصولات حلال، خدماتی همچون تعطیلات
حلال نیز در حال شکوفایی و رونق است. به عنوان مثال «کرسنت تورز»، که یک شرکت اینترنتی
متخصص در زمینه گردشگری بوده و مقر آن در شهر لندن قرار دارد، مشتریهای خود را به
هتلهایی در ترکیه میفرستد که دارای استخرهای شنای مجزا برای زنان و
مردان هستند و در رستورانهای آنها مشروبات الکلی سرو نمیشود و یا ویلاهای
خصوصی با دیوارهای بلند را برای مشتریهای خود اجاره میکند.
این نوع از گردشگری همچنین، به ایجاد
فرصتهایی مانند تقویت اشتغال، افزایش سفرهای هوایی، رشد اقتصادی و گسترش روابط
اجتماعی میان مردم و روابط دوجانبه میان کشورهای مختلف جهان کمک میکند. علاوه بر این که این نوع از گردشگری تنها ویژه مسلمانان نیست، بلکه فرصتی برای همگان با اعتقادات مختلف است تا در آن مشارکت کرده و با آن آشنا شوند.
با افزایش طبقه متوسط مسلمانان که از امکان گردشگری برخوردارند و همچنین، امکانات دسترسی به اطلاعات سفر، شرکتهای گردشگری سنتی نیز به دنبال سرمایهگذارانی در این زمینه هستند و همین مسئله موجب گشته که توجه به گردشگری اسلامی روز به روز بیشتر شود، به گونهای که بر اساس برآورد استاندارد بینالمللی طبقهبندی سفرهای اسلامی که در سال 2016 اعلام شد، تعداد 117 میلیون گردشگر مسلمان در سال 2015 میلادی سفرهای بینالمللی داشتهاند و انتظار میرود این تعداد در سال 2020 به 168 میلیون نفر برسد که درآمدی بالغ بر 200 میلیون دلار ایجاد میکند.
مسافران
مسلمان دائما به دنبال جاذبههایی هستند که آنها را بیشتر به خود جذب
کنند. در این زمان است که نقش آفریقا به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری به
میان میآید، زیرا مسلمانان اصولا سفر به کشورهای شمال آفریقا همچون مراکش و
مصر را به دلیل داشتن آداب و سنتهای اسلامی و آثار فرهنگی شاخص ترجیح میدهند. به ویژه
این که این دو کشور عضو سازمان همکاری اسلامی نیز هستند. با این وجود
کشورهایی مانند کنیا، غنا، تانزانیا نیز که دارای اقلیت مسلمان هستند، توانستهاند خود را به عنوان پایگاههایی برای گردشگری حلال مطرح کنند.
تلاش کنیا
در
کنیا گردشگری در ایجاد فرصتهای شغلی و دستیابی به ارزهای خارجی
نقش مهمی دارد، تا جایی که مسئولان گردشگری این کشور در آستانه سال 2018 میلادی، برنامهریزیهایی برای ایجاد هتلها و رستورانهایی که دارای معیارها و استانداردهای حلال باشند و بتوانند
به نیازهای گردشگران مسلمان پاسخ دهند، انجام دادهاند.
«نجیب بلال»، از مسئولان گردشگری کنیا نیز در همین راستا، پیشنهاداتی مبنی بر تعیین سفیران برندهای تجاری ویژه گردشگری حلال و پیوستن کنیا به عنوان کشور ناظر به سازمان همکاری اسلامی با هدف معرفی بهتر خود به مسلمانان ارائه
داده است.
مرکز منطقهای سرمایهگذاری
آفریقای جنوبی نیز علیرغم این که کمتر از 2 درصد از
ساکنان آن مسلمان هستند، اما خود را به مرکزی منطقهای برای سرمایهگذاری اسلامی و
سفر مطرح کرده، تا جایی که با ایجاد اماکن مختلف برای اقامت گردشگران و مسافران، تنوع غذایی و استفاده از برندهای بزرگ بینالمللی همچون «مک دونالد» و
«برگر کینگ» به یکی از پنج کشور بزرگی تبدیل شده است که با وجود این که عضو سازمان
همکاریهای اسلامی نبود، اما گردشگران مسلمان از آنجا دیدن میکردند.
اما
در دیگر کشورهای آفریقایی بخش گردشگری از پیشرفت چشمگیری برخوردار نیست و
سرمایهگذاران برای پاسخگویی به نیازهایی که روز به روز افزایش مییابد، به
دنبال بازارهایی میگردند که قادر به گسترش هتلهای ارائهدهنده خدمات
حلال باشند.
«کریس نادر» که به عنوان نایب رئیس شورای اداری شرکت هتلهای «شذا» که
یک شرکت مستقل برای مدیریت هتلهای پنج ستاره بوده و مقرآن در امارات قرار
دارد، در این باره میگوید: این شرکت به نمایندگی از سرمایهگذاران به اداره املاک و مستغلات ارائهدهنده
خدمات حلال کمک میکند و
این شرکت تلاش میکند پس از گسترش هتلهای خود در سراسر منطقه خاورمیانه، برند تجاری خود را در جنوب شرق آسیا، ارورپا و آفریقا نیز
گسترش دهد.
موانع گسترش
در بخش گردشگری حلال در آفریقا موانعی وجود
دارد که اگر قرار باشد این صنعت در آفریقا به صنعتی سودآور تبدیل شود، باید
بر این چالشها فائق آید. هزینه دریافت مجوز، بازسازی امکانات، آموزش کارکنان و سرآشپزها برای چگونگی پذیرایی از مسلمانان، هزینه بالای اپراتور هتلها و ارائهدهندگان خدمات و
همچنین زیانی که مهمانسراهای محلی از عدم فروش مشروبات الکلی میبینند از
جمله مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
نشان حلال تنها مربوط
به محصول نیست، بلکه به چگونگی روند تولید نیز مربوط میشود. «آنا ماریا
عائشه تیوزو»، رئیس مرکز جهانی صدور نشان حلال در ایتالیا در این باره میگوید: هتلها ملزم هستند هم در نحوه آمادهسازی غذا و هم در تهیه مواد اولیه مانند گوشت بر اساس احکام شریعت اسلامی
عمل کنند. وی
معتقد است بدون وجود معیارهای مشخص و یکسان، نظارت بر این امر برای سازمانهای
نظارتی در کشورهای مختلف سخت است.
عوامل رکود
از دیگر چالشهایی که در زمینه رونق گردشگری حلال در کشورهای آفریقایی وجود دراد، تهدیدهای تروریستی است که موجب رکود بازارهای
گردشگری در کشورهای همچون تونس، مصر و کنیا شده است.
اما بزرگترین مشکلی که ارائهدهندگان
خدمات گردشگری حلال در آفریقا بهویژه مناطق جنوب صحرای بزرگ این قاره با آن مواجه هستند، چگونگی جذب سرمایه و
قانعکردن سرمایهگذاران مبنی بر بر آمادهبودن این بازارها برای سرمایهگذاری است.
کریس نادر، از فعالان عرصه گردشگری حلال در
این باره می گوید: بیشتر سرمایهگذارانی که به سرمایهگذاری حلال اهتمام
دارند، ترجیح میهند، داراییهای خود را در بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا که عملا اشباع شده، سرمایهگذاری کنند که این امر از بین بردن شکاف میان آمارها، تقاضا و سرمایهگذاران را سخت کرده است/.
گزارش از: زهره نوری