ضرورت تربیت دانشمندان حوزوی با فهم اجتماعی عمیق و دانش روز

به گزارش ایکنا؛ جلسه شورای برنامه‌ریزی مدارس اهل سنت با حضور حجت الاسلام والمسلمین سیدسعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دبیرخانه شورای برنامه‌ریزی مدارس اهل سنت برگزار شد.

عاملی در ابتدای این نشست با گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر، نعمت فجر انقلاب اسلامی را سبب شکر همواره به درگاه حق عنوان کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به اظهارات یکی از منشی‌های پاپ در سفر با او گفت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی توجه به مسیحیت و پاپ رو به افول بود و بعد از انقلاب توجه به دین و مسیحیت افزایش پیدا کرد.

عاملی با اشاره به آیه 67 سوره زمر قرآن کریم که می فرماید: «وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِيعًا....؛ و خدا را چنان که شاید به عظمت نشناختند و...»، تأکید کرد: جامعه ما و جامعه جهانی حق خدا را نمی‌دانستند و حق خداوند را به‌جا نمی‌آوردند؛ انقلاب اسلامی انقلاب توجه به حق و دین خدا و توجه به پیام ارزشمند انبیای الهی بود؛ این انقلاب ظرفیتی را در جهان به وجود آورد که هیچ جامعه‌شناس و زمان‌شناسی در آن مقطع پیش‌بینی انقلابی با منشأ دینی را نمی‌کرد.

وی تصریح کرد: انقلاب‌های جهانی به طور معمول ریشه در مسائل اقتصادی، نابرابری‌های اجتماعی، تحولات سیاسی و .. دارد. در آن مقطع و با حاکمیتی که سکولاریزم، سوسیالیزم و لیبرالیزم در جهان به وجود آورده بود؛ در ایران شاهد ظهور انقلابی دینی تحت رهبری امام خمینی (ره) بودیم. انقلابی که موجب شگفتی جهانیان شد و طی چهل و دو سال اخیر سبب‌ساز بزرگ‌ترین دشمنی‌های جهانی با حکومت و ملت ایران شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بی‌شک مهمترین دستاورد انقلاب اسلامی گسترش سطح عدالت اجتماعی و کاهش سطح فاصله طبقاتی در جامعه و همچنین برتری‌های علمی در عرصه‌های مختلف نیست؛ این دستاوردها همه هست و برازنده حکومت اسلامی است ولی بی‌تردید دستاورد اساسی انقلاب اسلامی ایران؛ احیای دین، توجه به مفاهیم قرآن کریم است. باید گفت دستاورد اصلی این انقلاب استقلال ایران اسلامی است. تاریخ گواه این ادعاست؛ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ۲۴۰۰۰ مستشار کشور را اداره می‌کردند، شاه و ارتش اراده‌ای برای اداره کشور و قدرت‌نمایی نداشتند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه گفت: امروز حتی یک مستشار و اراده خارجی در ایران وجود ندارد، هیچ قدرتی در جهان به خود اجازه دخالت در امور ایران را نمی‌دهد. این قدرت الهی که به عزت رهبری و قرآن حاکم است؛ خاموش شدنی نیست.

وی با بیان اینکه شاکر و قدردان این نعمت الهی هستیم، تصریح کرد: برای حکومت عزت‌مندانه این کشور مقاومت‌های بسیار گران شده است. باید بدانیم مسئولیت بزرگی برعهده ماست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با تاکید بر توطئه دشمنان برای ایجاد اختلاف در امت اسلامی، گفت: اگر امت، امت نباشد دشمن غلبه پیدا خواهد کرد؛ بی‌دلیل نیست که خداوند متعال در قرآن کریم ۶۵ بار امت و مشتقات آن را در آیات مختلف به‌کار برده است. ۱۳ بار از واژه امم و ۵۲ بار از واژه امت در قرآن کریم استفاده شده است. این تأکید بر واژه امت در قرآن جای تدبر و تأمل فراوان دارد.

عاملی  در ادامه تصریح کرد: با تأمل در آیه 92 سوره مبارکه انبیاء که می‌فرماید: «إِنَّ هٰذِهِ أُمَّتُكُم أُمَّةً واحِدَةً وَأَنا رَبُّكُم فَاعبُدونِ؛ این (پیامبران بزرگ و پیروانشان) همه امّت واحدی بودند (و پیرو یک هدف) و من پروردگار شما هستم؛ پس مرا پرستش کنید!» متوجه خواهیم شد، خداوند یک امت واحده قرار داده است و مذاهب همه محترم هستند. وظیفه یک نظام اسلامی حمایت حقوق همه مردم است. به طور ویژه برادران اهل سنت که جمعیت بزرگی هستند. (اگر یک نفر هم باشند مهم هستند). جمهوری اسلامی تلاش کرده این احترام را رعایت کند و بیش از ۲۰ نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی از اهل محترم سنت انتخاب شده‌اند. در دیگر مجامع و مراکز نیز برادران و خواهران اهل سنت حضور فعال دارند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شیعه و سنی از ابتدای انقلاب اسلامی در کنار هم زندگی و فعالیت کرده‌اند، تأکید کرد: این جامعه در دوران انقلاب، دفاع مقدس و... ۱۱ هزار شهید تقدیم کشور کرده و این نشان از پیمان عمیق جامعه اهل سنت با انقلاب اسلامی است.

وی با بیان اینکه دشمنان انقلاب هر روز بهانه‌هایی را دستاویز قرار می‌دهند تا اختلاف‌افکنی کنند، گفت: همانطور که نیک می‌دانید اختلاف‌افکنی‌های قومی و مذهبی ریشه در مهندسی‌های بیرون از کشور دارد. دشمنی که برای بروز اختلاف برنامه‌ریزی و تلاش می‌کند و ما نباید از این نکته مهم غفلت کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به تاریخچه شکل‌گیری شورای برنامه‌ریزی مدارس دینی اهل سنت در سال ۱۳۸۶ براساس مصوبه ۶۱۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخت و گفت: هدف از تأسیس شورای برنامه‌ریزی مدارس اهل سنت همان هدف شورای مدیریت حوزه علمیه است. در حوزه‌های علمیه مدارکی که بتواند در دنیای امروز تفاوت رتبه علمی طلاب را مشخص کند وجود نداشت و عناوین رایج به‌صورت دقیق این تفاوت‌ها را بیان نمی‌کرد. با این وصف نیاز به استانداردسازی، آئین‌نامه‌ها و برنامه‌های مشخص برای تآثیر در دنیای جدید احساس می‌شد. اکنون در دنیایی زندگی می‌کنیم که با تغییرات اساسی در همه حوزه‌ها مواجهیم. اگر منسجم و کیفی عمل نکنیم توان پاسخگویی در برابر هجمه‌ها را نداریم.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به نیاز دانش چندوجهی برای جامعه امروز، گفت: امروز به متخصصانی در حوزه‌های علمیه نیازمندیم که به دانش و ظرفیت‌های چندرشته‌ای مسلط باشند. دانشمندان حوزوی که با فهم اجتماعی عمیق و درک شرایط اجتماعی توان رویارویی و پاسخگویی با پرسش‌ها و شبهات فلسفی را  داشته باشند.

وی افزود: نسل امروز با نسل قدیم تفاوت‌های اساسی دارد. نسل امروز بته کاربری که مداوم در مواجهه با جهان بیرون خود و در معرض اندیشه‌های مختلف است، تبدیل شده است. اگر نتوانیم این نسل را اصولی و براساس دانش یکپارچه توانمند کنیم، شاهد تضعیف قدرت دینی و گم‌گشتگی اجتماعی خواهیم بود. در این صورت افراد هدف و هویت خود را از دست می‌دهند و سلامت اجتماعی به خطر خواهد افتاد.

عاملی در ادامه گفت: باور داریم دین نجات‌بخش جامعه است و سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی ملت در گروی اخلاق و مشی دینی حاصل می‌شود. اگر بخواهیم بر این پایه حرکت کنیم باید به نگاه استاد شهید مطهری در اسلام و مقتضیات زمان توجه کنیم. امروز بیش از پیش به فعالیت علمی و عملی مدارس منسجم و براساس دانش‌های متنوع نیاز داریم.

وی  با تأکید بر نقش رسانه‌های اجتماعی در جهان امروز گفت: با نگاهی مختصر به حوزه ارتباطات اجتماعی جهان کنونی متوجه خواهیم شد، امروز در رسانه‌های اجتماعی انواع و اقسام پیام‌های مشوش و ابهامات متنوع به فرد القاء می‌شود تا فرد به این نقطه برسد که توان تشخیص مسیریابی در زمینه حق و باطل را دارد. با این وصف طلاب باید به مهارت‌های ضروری دنیای تکنولوژی مسلط باشند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه گفت: خداوند در تشریع و تکوین حقی را اراده کرده است و بیش از ۲۰۰ بار واژه حق در قرآن تکرار شده است. تکرار واژه حق در قرآن نشان‌دهنده این است که خداوند حقیقتی را برای هستی در نظر گرفته است. علمای علوم تجربی به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توانند با سعی و خطا به یافته‌های علمی دست یابند و روش تجربی ابتنا بر سعی و خطا دارد. پس از این سعی و خطا به یک قاعده علمی می‌رسند موضوع خطاپذیری وجود دارد.

وی با اشاره به علم biomimetic(شبیه‌سازی هستی) تصریح کرد: این دانش تأکید دارد که در هستی قاعده و قانون وجود دارد. عالمان این عرصه به دنبال شناخت حقیقت هستی هستند و معتقدند اگر به آن دست پیدا کنند به علم ابدی که دیگر ابطال‌پذیر نیست دست خواهند یافت.

عاملی گفت: علمای دینی ما امروز ظرفیت هدفمندی علوم تجربی و فهم حقیقت هستی را دارند. با پیچیدگی‌های گسترده در این زمینه، برنامه‌ریزی منسجم و علمی حوزه‌های علمیه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. به‌عنوان مثال دوران کودکی که شکوفاترین دوره یادگیری است نیاز به متخصص دارد و همچنین برای نوجوانان نیز باید دانش متناسب با آن گروه سنی را در نظر گرفت. تربیت و پرورش دینی نیز از این قاعده مستثنی نیست. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: امروز حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت به دنبال تخصصی کردن علوم دینی هستند. به لطف خدا شورای برنامه‌ریزی اهل سنت در این مسیر حرکت می‌کند. ۱۷۰۰۰ مسجد و ۳۸۲ مدرسه علوم دینی با بیش از ۱۰۰۰۰ طلبه در این مسیر فعالیت می‌کنند.

وی با اشاره به آیه ۳۲ سوره مبارکه مائده «....مَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعً؛ هر کس نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده...»، تصریح کرد: یک عالم دینی می‌تواند ظرفیتی را برای احیای امت ایجاد کند و ظرفیت ایجاد شده برای نخبگان اهل سنت ظرفیت بسیار مهمی است. بیش از ۵۰۰ نخبه در این دبیرخانه توسط علمای اهل سنت مورد توجه هستند.

عاملی در ادامه پیشنهاد داد: گزارشی از اقدامات ۳۷ جلسه برگزار شده شورای برنامه‌ریزی مدارس اهل سنت برای ارائه در شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شود و اگر طی این سال‌ها نیازی به پیشنهاد برای سیاست و برنامه‌های اقدام جدید وجود دارد در آن گنجانده شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار داد و گفت: از دوستانی که در مسیر برنامه‌ریزی هستند درخواست دارم نسبت به توصیه‌های حکیم انقلاب در بیانیه گام دوم توجه داشته باشند؛ هر هفت راهبرد که دانش‌بنیان و فرهنگ مبنا را در نظام برنامه‌ریزی و حوزوی مورد تأکید قرار دهند. اگر برای عملیاتی شدن آن نیز برنامه‌ای داشتید آن را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه دهید.