بر مدار علم / وداع با استاد قرآن و اخلاق تهران

به گزارش ایکنا، در هفته‌ای که گذشت،‌ طبق روال هر سابق، شاهد برگزاری رویدادهای مختلف علمی در سطح حوزه علمیه بودیم که از جمله آنها برپایی دروس و نشست‌های علمی بود. از جمله آنها نشست‌هایی در بررسی اهداف و تبیین ماهیت انقلاب اسلامی بودد. همچنین در این هفته به مناست چهلمین روز درگذشت آیت‌الله مصباح یزدی نشست‌هایی علمی برگزار شد. برای مشاهده متن کامل اخبار بر روی تیتر خبرها کلیک کنید؛

خداحافظی با استاد قرآن و اخلاق تهران

مسجد علی‌بن‌الحسین(ع) دربند که سال‌ها میزبان اقامه نماز و برپایی جلسه تفسیر و اخلاق آیت‌الله ضیاءآبادی بود، در این هفته سیا‌ه‌پوش شد. این مسجد در سال‌های طولانی، هرشب مملو از جمعیتی بود که به خصوص در روزهای دوشنبه، از نقاط مختلف شهر تهران راهی این مسجد می‌شدند تا شنونده نکات اخلاقی این استاد نامدار بر مبنای تفسیر قرآن باشند.

این عالم اخلاق و مفسر بزرگ شیعه در سال ۱۳۰۷ در ضیا ءآباد قزوین متولد شد، در نزد اساتید بزرگی همچون آیت‌الله سید‌حسین بروجردی، آیت‌الله سده‌ اصفهانی، امام خمینی (ره) و آیت‌الله سید‌محمد‌حسین طباطبایی تحصیل کرده بود. وی از سال ۱۳۴۰ در تهران ساکن شد و از روحانیان و مبلغان موفق در امر وعظ و تبلیغ در تهران بود و مشتاقان زیادی داشت.

مراسم تشییع پیکر آیت‌الله ضیاءآبادی،‌ استاد اخلاق و تفسیر قرآن، ساعت ۸ چهارشنبه با قرائت قرآن در مسجد حضرت علی بن حسین(ع) آغاز شد. پس از قرائت قرآن کریم، ذکر مصیبت اباعبدالله الحسین(ع)،‌ نماز میت بر پیکر مطهر آیت‌الله ضیاء آبادی همراه با ناله و اشک‌های مردم که نشان از محبوبیت این استاد اخلاق در بین پیران و جوانان شهر تهران داشت، قرائت شد.

پیکر مرحوم آیت‌الله ضیاء آبادی تا حسینیه قائمیه تشییع و پس از آن به حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی (ره) منتقل و مراسم تدفین این عالم ربانی در آن آستان مقدس برگزار شد. گزارش ایکنا از جلسه تفسیر قرآن آیت‌الله ضیاءآبادی را اینجا بخوانید.

حضور طلاب و حوزویان در مراسم 22 بهمن

غلبه جریان فقاهتی و ولایتی بر سایر جریانات التقاطی با پیروزی انقلاب

حجت‌الاسلام والمسلمین حسین ملانوری، معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، در سخنانی به مناسبت یوم الله ۲۲ بهمن اظهار کرد: انقلاب ایران، انقلابی مردمی و با مدیریت و پشتوانه روحانیت و مبانی دینی بود هرچند برخی بعد از پیروزی انقلاب ادعا‌هایی را مطرح می‌کردند و مدعی شدند انقلاب ربطی به روحانیت و دین نداشت و حال آنکه خلاف واقع بودن این ادعا برای کسانی که در آن روز بودند واضح واظهر من الشمس است.

وی افزود: سوال اساسی ما باید این باشد که در قرن معاصر که انقلاب به وقوع پیوست، کدام جریان فکری زمینه انقلاب مقدس جمهوری اسلامی را فراهم کرد. وی در ادامه برای ریشه یابی این موضوع به بررسی و تحلیل چهار جریان فکری و اساسی از زمان قاجار تا قبل از انقلاب پرداخت.

حجت‌الاسلام ملانوری سپس به تحلیل چهار جریان پرداختند و نسبت به نقش جریان سکولار در تحقق انقلاب گفت: جریان سکولار خواهان جدایی دین از زندگی اجتماعی و از جمله تربیت رسمی است و مدعی آزادی و آزادخواهی هستند که هنوز هم به شکل‌های مختلف در حال فعالیت بوده و مدعی هستند دین نباید در مسائل اجتماعی دخالت کند، اما با توجه به اهمیت آموزه‌های دینی در بین مردم ایران این اندیشه هیچ گاه مسلط بر جامعه نشد، چون این اندیشه همخوانی با اسلام نداشت.

حوزه علمیه به مثابه اتاق فکر انقلاب

آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۲۰ بهمن‌ماه، در ابتدای درس خارج فقه در سخنانی به حوزه انقلابی پرداخت و بیان کرد: خدای تبارک و تعالی را سپاسگزاریم که چهل و دومین دهه فجر انقلاب را درک کردیم، بر این نعمت بزرگ شکرگزاریم. در مورد این آیه شریفه خیلی دقت کنید. متعلق تفکر در «ثُمَ‌ تَتَفَکَّرُوا» چیست؟ یک احتمال آن است که «مَا بِصَاحِبِکُمْ‌ مِنْ‌ جِنَّةٍ» باشد؛ یعنی خدا فرموده فکر کنید که حرف‌های پیامبر(ص) که همراه و رفیق شماست، روی حساب و اصول عقلائی و حکمت است، نه آنکه جنون داشته باشد. به دنبال «قیام لله»، تفکر نباشد فایده‌ای ندارد. اما احتمال دیگر آن است که مرتبط با «أَعِظُکُمْ‌ بِوَاحِدَةٍ أَنْ‌ تَقُومُوا لِلَّهِ‌» باشد؛ یعنی مقوم بقاء هر قیام الهی تفکر است، «ثم تتفکروا» یعنی اگر به دنبال «قیام لله»، تفکر نباشد فایده‌ای ندارد. فکر مقوم بقای قیام لله است.

وی افزود: آقایانی که در فقه سیاسی یا به یک بیان در فقه اجتماعی مطالعه و پژوهش می‌کنند، بدانند ما از این آیه می‌توانیم یک قاعده و اصل استخراج کنیم. اصل در یک «قیام لله» این است که بعد از تحقق هم با تفکر و فکر همراه باشد، این طور نباشد که وقتی برای خدا قیام کردید، بگوئید تمام شد و رفت، خیر، هرچه شما برای استحکام آن فکر کنید گسترش و عمق بیشتر پیدا می‌کند. «قیام لله» درست است به حسب ظاهر باید به قصد قربت، قربةً إلی الله، قربة إلی وجه الله باشد، اما وقتی رنگ خدایی پیدا کرد چون وجود خدای تبارک و تعالی نامحدود است، دائماً ابعاد تازه پیدا می‌کند.

این مطلب شاید در امور عبادی انسان هم به یک معنا باشد اگر انسان یک عبادتی را برای خدا انجام داد، نگوئیم اثرش این است و آن است و تمام شد، حتی در روایات هم که گاهی می‌گویند خواندن این آیات، فلان اثر را دارد، این به جهت ذهن محدود مخاطب است، مثلاً شب‌ها قبل از خواب به خواندن آیات آخر سوره حشر سفارش شده و در بعضی از روایات هم آمده که اسم اعظم خدا در این آیات وجود دارد، یا اگر کسی شب بخواند و بمیرد به منزله شهید خواهد بود، این خواص بیان شده است، ولی آثارش بیش از این است.

جلسات تفسیر

دلیل سجده ملائکه بر جناب آدم چه بود

جلسه تفسیر آیت‌الله عباسی خراسانی با محوریت سوره بقره، ۱۹ بهمن‌ماه در مدرسه فیضیه حوزه علمیه قم برگزار شد. وی در این جلسه به تفسیر آیه ۳۴ و ۳۵ سوره «بقره» پرداخت و بیان کرد: استثنا در آیه شریفه گرچه در ظاهر متصل است، چون به حسب ظاهر ابلیس جزء فرشتگان بود و در میان آنها بود، اما در باطن، استثنای منقطع است. فرشته‌ها دارای درجات مختلفی هستند. بعضی از فرشته‌ها در عالم تجرد تام هستند، بعضی در عالم مثال و برزخ‌اند و برخی در عالم ماده هستند؛ زمینی و آسمانی و دریایی هستند. فرشته‌هایی که در عالم عقل و مثال هستند، اصلا امکان معصیت ندارند، چون آنها دارای روح مجرد هستند و عصمت دارند و راهی برای ورود ابلیس در جمع آنها نیست، ولی آن ملائکه‌ای که مدبرات امر هستند قطعا فرشته‌هایی هستند که امکان معصیت در آنها راه دارد؛ حداقل امکان معصیت به لحاظ متعلقاتشان.

وی افزود:‌ گفته شد که امر به سجده امر حقیقی نیست، چون امر تکوینی و حقیقی، کن فیکون است و در مقام اراده تکوینی همه موجودات، مطیع حضرت حق هستند و چه با اراده و چه بی‌اراده باید مطیع حضرت حق باشند. امر دو قسم است یا تکوینی است یا تشریعی است. امر تکوینی امکان مخالفت ندارد، چنانکه آیه دیگری می‌فرماید: «ثمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ؛ سپس آهنگ [آفرينش] آسمان كرد و آن بخارى بود پس به آن و به زمين فرمود خواه يا ناخواه بياييد آن دو گفتند فرمان‏پذير آمديم». وقتی امر خدا صادر بشود، مساوی با مقام ایجاد است و در مقام ایجاد هیچ‌گونه تخلفی وجود ندارد. پس امر به سجده در اینجا امر تکوینی نیست. امر تشریعی هم نیست چون امر تشریعی فرع بر تکلیف است و تکلیف‌آور است و فرشته‌های الهی در عالمی هستند که فوق تشریع است و اینها مکلف به تکالیف نیستند. پس این اوامر نه تشریعیه است، نه تکوینیه است، بلکه اوامر تمثیلی است.

معرفی هفت نشانه الهی در سوره ابراهیم

جلسه تفسیر قرآن کریم حجت‌الاسلام سیداحمد خاتمی با محوریت سوره ابراهیم، ۱۸ بهمن‌ماه برگزار شد. وی در این جلسه، به تفسیر آیه ۳۲ سوره ابراهیم پرداخت و بیان کرد: در آیه ۳۲ و ۳۳ نشانه‌هایی برای آنها که در پی این نشانه‌ها هستند، تبیین شده است. یک نشانه خلقت آسمان‌ها و زمین است، نشانه دوم باران و برف و تگرگ و دیگر برکات آسمانی است. نشانه بعدی میوه‌جات و روییدنی‌هایی است که در اثر باران به دست بشر قرار می‌گیرد. نشانه چهارم «وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ» است، خداوند کشتی‌ها را مسخر شما قرار داد تا در بحر، به اذن خداوند حرکت کنند. خود «بحر» از آیات الهی است و در آیاتی از آن یاد شده است، منتهی در این آیه سخن از یکی از پدیده‌هایی است که به برکت بحر در دسترس بشر هست و اگر چشم بصیرتی باشد با آن، ذات مقدس ربوبی را می‌بیند؛ نه با چشم سر که با چشم دل اینها را می‌بیند.

حجت‌الاسلام خاتمی در این جلسه بیان کرد: در آیاتی از این نعمت یاد شده است؛ نعمتی که بشر گذرا از کنارش رد می‌شود. چه قدرتی جز قدرت خداوند این نعمت را در اختیار بشریت قرار داده است تا از این رهگذر از یک نعمت دریا بهره‌مند شوند. یک نعمتش کشتی‌ها است، یک نعمتش لحم است، یک نعمتش زیورهایی است که از دریا بهره برده می‌شود. عرض می‌کنم سوره نحل آیه ۱۴ می‌فرماید: «وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ و اوست كسى كه دريا را مسخر گردانيد تا از آن گوشت تازه بخوريد و پيرايه‏‌اى كه آن را مى‌‏پوشيد از آن بيرون آوريد و كشتي‌ها را در آن شكافنده [آب] مى‌‏بينى و تا از فضل او بجوييد و باشد كه شما شكر گزاريد». اساسا سوره نحل سوره نعمت‌های خداست و حدود پنجاه نعمت از نعمات خداوند در آن آمده است.

نشست‌ها

مرجعیت علمی قرآن تحقق‌بخش بیانیه گام دوم انقلاب است

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی‌لک، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)، ۲۳ بهمن‌ماه در نشست علمی «مرجعیت علمی قرآن در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» گفت: خداوند به ما امر فرموده است که «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید دعوت خدا و رسول را بپذیرید، زیرا باعث احیای شما هست؛ لذا پیام قرآن هدایت برای متقین و پرهیزکاران است»، همچنین قرآن تاکید فرموده است که اگر شما خدا را یاری کنید، خداوند هم شما را یاری خواهد کرد«إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ».

وی با بیان اینکه پیامبر از اینکه قرآن در میان قومش مهجور می‌شود، ابراز نگرانی کرده است، افزود: در تاریخ معاصر، حکومت‌ها با سرسپردگی به استعمار، قرآن را کنار گذاشتند، البته نهضت‌های باور به قرآن در برخی مقاطع ایجاد شد، ولی انقلاب اسلامی در اوج این مسئله قرار داشت و با مجاهدت امام و ملت بازگشت به قرآن را رقم زد. رهبر انقلاب هم در بیانیه گام دوم تصریح فرمودند که این بیانیه رویکردی برای خودسازی، جامعه‌سازی و تمدن‌سازی اسلامی مبتنی بر قرآن و اسلام است.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: مقام معظم رهبری با اشاره به اینکه قبل از انقلاب اسلامی به علت جدایی دین و سیاست، قرآن مهجور بود، تبیین صریحی دارند و فرموده‌اند که تنها نقطه در جهان که قوانین براساس قرآن، سنت و سیره پیامبر و ائمه تنظیم می‌شود، ایران اسلامی است، حتی در کشورهای عربی، قرآن با صوت زیبا خوانده می‌شود، ولی به آن عمل نمی‌شود.

تضاد فلسفه با دین در غرب

هم‌اندیشی علمی «علامه مصباح و فلسفه دین» ۲۱ بهمن‌ماه از سوی قطب علمی فلسفه دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با حضور محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام ابوالفضل ساجدی و حجت‌الاسلام مجتبی مصباح یزدی از اعضای هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.

محمد محمدرضایی در این نشست در سخنانی با اشاره به آیه شریفه ۲۶۹ بقره «يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ» با بیان اینکه علامه مصباح حکیم و فیلسوفی مسلمان بود، گفت: حکمت گزاره‌های واقعی است و فیلسوف کسی است که تلاش می‌کند با دلایل عقلی به کشف گزاره‌های واقعی بپردازد، البته گاهی به آن دسترسی می‌یابد و گاهی هم اینطور نیست.

وی افزود: مهمترین بحث، فلسفه توحید است که برخی از فلاسفه آن را اثبات و برخی نفی می‌کنند و بر این اساس، دو فلسفه الحادی و الهی شکل می‌گیرد؛ در مورد فلسفه دیدگاه‌های متعددی وجود دارد و استاد مصباح معتقد است فلسفه مجموعه علوم قابل استناد برهانی است و دین هم، همانند فلسفه واژه مشترک لفظی است. از منظر علامه مصباح، اعتقاد به توحید باعث اعتقاد به معاد، نبوت و امامت و باور به عدالت و عامل رسیدن به سعادت است؛ با این وجود، برخی در رابطه فلسفه و دین قائل به تباین هستند؛ یعنی یا باید فیلسوف باشی یا دیندار، برخی فقها فلاسفه را مورد مذمت قرار می‌دهند و گاهی فلاسفه برخی فقیهان را سطحی‌نگر و ظاهربین می‌دانند.

نظریه مرجعیت قرآن اثبات استفاده حداکثری در تولید علوم است

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی قاسمی، مدیر گروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۱۹ بهمن‌ماه در کرسی نقد «مرجعیت علمی قرآن در علوم سیاسی چیستی؛ چگونگی و چرایی» که از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: بعد از گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز تفسیر سیاسی نوشته نشده است؛ بعد از این همه سال حتماً باید به مباحث قرآنی در عرصه سیاسی و علوم قرآن‌بنیان بیشتر کار می‌کردیم.

وی با بیان اینکه نظریه مرجعیت علمی بهترین نظریه برای استفاده حداکثری از قرآن کریم است، افزود: این مرجعیت را می‌توانیم در تمامی علوم انسانی مطرح کنیم و رویکرد در این مباحث هم آن است که مثلاً علوم سیاسی قرآن‌بنیان از منظر دانش درجه دو یعنی فلسفه علم بحث می‌شود؛ یعنی دانش هر علمی یک بحث است و فلسفه علم دانش دیگری است. دانش درجه اول از حقیقتی سخن می‌گوید که در خارج وجود دارد، مانند دانش‌های تجربی، مهندسی و ... یا از حقایقی از قرآن سخن می‌گوید که دانش درجه اول است، لذا خود تفسیر، دانش درجه اول است، اما اگر روش ورود به تفسیر سیاسی، روش علامه در تفسیر المیزان چگونه بوده است، دانش درجه دوم خواهد شد.

مدیر گروه فقه با بیان اینکه در بحث مرجعیت علمی، سخن از تفسیر موضوعی نمی‌شود، بلکه مراد اثبات مرجعیت علمی قرآن از باب فلسفه علم است، به بحث مرجعیت علمی پرداخت و افزود: تعاریف مختلفی در این باره بیان شده که از جمله آنها تفسیر سنتی از قرآن است، اما مراد ما از مرجعیت علمی، تأثیرگذاری معنادار قرآن بر علوم از جمله علوم سیاسی است؛ البته شاید به تعداد انگشتان یک دست اندیشمندانی داریم که قائل نیستند که قرآن سیاست و گزاره‌های سیاسی ندارد، اما منظور ما از مرجعیت این نیست، بلکه اگر مرجعیت را بپذیریم، یعنی قرآن می‌تواند به سؤالات عرضه شده سیاسی پاسخ دهد که ماحصل این جواب‌ها، ایجاد علوم سیاسی قرآن‌بنیانی است که با تمام علوم سیاسی‌های رایج که با تفکر انسانی و عقل عرفی ایجاد شده، متفاوت است.

انقلاب فقهی در حوزه ایجاد شود

نشست «آسیب‌شناسی عملکرد روحانیت در تداوم انقلاب اسلامی» شامگاه دوشنبه‌، ۲۰ بهمن برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری، استاد حوزه و مبلغ بین‌المللی در این نشست، گفت: با آسیب‌شناسی فعالیت حوزه صرفاً دنبال تنقیص گذشته نیستیم بلکه می‌‍خواهیم مسیر آینده را روشن‌تر دنبال کنیم؛ آسیب‌شناسی شناخت راه فردا هست و نه صرفاً نقد گذشته. شهید مطهری گفته اگر به نقد درون گفتمانی نرسیم دیگری ما را نقد خواهد کرد و به محک کشیده‌شدن توسط دیگری نوع دیگری خواهد بود که می‌بینیم حتی درباره آینده مرجعیت و مصلحت در فقه شیعه در کشورهای دیگر مقاله می‌نویسند و کنفرانس برگزار و ما را نقد می‌کنند.

وی افزود: رابطه روحانیت و انقلاب گزاره‌های حقیقی است و به محض اینکه ما روحانیت شیعه را تصور کنیم انقلاب اسلامی به ذهن متبادر خواهد شد؛ یعنی روحانیت شیعه هرگز نمی‌تواند از انقلاب شانه خالی کند و به اسم روحانیت نوشته شده و از طرف دیگر هم انقلاب نمی‌تواند از روحانیت شانه خالی کند و این دو بهم گره خورده‌اند. یکی از آرزوهای بنده این است که مدل ایزوتسو در عرصه قرآن را به حوزه‌های دیگر مانند فقه و انقلاب هم تسری بدهیم، اگر انقلاب را در مدل ایزوتسویی تحلیل کنیم چند مفهوم محوری وجود دارد که مفاهیم دیگر به صورت دور و نزدیک در پیوند با آن است؛ مثلاً کوخ‌نشینی از مفاهیم پیوندخورده با انقلاب است که در برابر آن کاخ‌نشینی است؛ یعنی اگر روحانیت به کاخ‌نشینی روی آورد از انقلاب جدا شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد، استاد حوزه در سخنانی در این نشست، گفت: عملکرد روحانیت در این ۴۲ سال عملکرد مقبولی نبوده و اگر به مردم ایران مراجعه کنیم و قضاوت میدانی آنها را بپرسیم از عملکرد روحانیت ناراضی هستند، این عملکرد از سنخ آمار علمی نیست که در کتابخانه و پژوهش نظری ارائه شود بلکه عملکرد ما مانند عملکرد رئیس‌جمهور است که در زندگی عینی مردم مؤثر و قابل مشاهده است. در مورد نظریات فلسفی و اصولی نمی‌توانیم به نظر مردم رجوع کنیم ولی با نگاه به حوزه عینی زندگی مردم، خواهیم دید که از عملکرد روحانیت در این ۴۲ سال راضی نیستند، بلکه برخی شاکی و بعضاً عصبانی هم هستند.

اکبرنژاد با تأکید بر جنس ارتباط روحانیت با انقلاب، تصریح کرد: انقلاب با شعار دین و عینیت‌بخشی به احکام دین ایجاد شد لذا بیشترین نهاد مرتبط با این مسئله روحانیت است زیرا غیر از حوزه هیچ سنخ دیگری عهده‌دار انقلاب بر مبنای احکام و آرمان‌های دین نبوده و نخواهد بود لذا گرچه اکثر مسئولان روحانی نیستند ولی تبعات مسئولیت مسئولان بر دوش روحانیت است و مردم می‌گویند شما تئوری‌پرداز و ایجادکننده و مادر انقلاب بودید.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه اولین مسئولیت روحانیت برای انقلاب، ریل‌گذاری بود و انقلاب آمد تا ریل‌گذاری جدید کند، اضافه کرد: اینکه ما در سخنرانی و منبر شعار بدهیم کفایت‌کننده نیست درست مانند رئیس جمهوری که هنوز در ابتدای کار است و شعار می‌دهد و ناموفقیت‌ها را بر سر رؤسای جمهور قبل می‌کوبد ولی بعد از چندسال، دیگر نمی‌تواند شعار بدهد و باید پاسخگو باشد؛ امروز سال ۵۷ نیست که از آرمان‌ها و شعارها حرف بزنیم بلکه مردم می‌گویند ۴۲ سال از انقلاب گذشته و زمان زیادی هم بوده است و باید جوابگو باشید.