تجسم دوستی باطل دنیوی، دشمنی اخروی است

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد خاتمی، استاد حوزه علمیه، 29 اردیبهشت در دومین جلسه مبانی قرآنی نهج‌البلاغه گفت: بدون تردید «علی مع القرآن و القرآن مع علی»؛ علی با قرآن است و قرآن با امیرالمؤمنین(ع). بهترین مفسر قرآن بعد از پیامبر(ص) مولا علی(ع) است. امیرمؤمنان(ع) فرمودند که می‌دانم هر آیه قرآن در کجا و در مورد چه کسی نازل شده است، حتی اگر آیه‌ای نازل شده بود و من نبودم، پیامبر به من درباره شأن نزول و مکان آن و اینکه آیه در مورد چه کسی است می‌فرمود. مصحف امیرمؤمنان(ع) هم که هم اکنون نزد حضرت ولی عصر(عج) است به داشتن این موارد معروف بود. بنابراین امام علی(ع)، سرچشمه فهم قرآن است و به صورت کلی اهل البیت(ع) مفسر حقیقی قرآن هستند.

خاتمی با بیان اینکه با این نگاه فرمایشات امام مبنای قرآنی دارد، اظهار کرد: امام در تعبیری فرمودند که در فتنه‌ها چونان بچه‌شتر دوساله باش که نه پشتی برای سواری دارد و نه پستانی برای دوشیدن؛ دعواهایی که در عرصه جامعه شکل می‌گیرد، عمدتاً بر چهارنوع است که بازگشت آن به سه نوع است؛ اول دعوا میان باطل و باطل؛ دو گروه بر سر قدرت و ثروت با هم می‌جنگند و خدا در میان نیست. دعوای دیگر میان حق با حق است؛ مثل اختلافاتی که بین متدینان رخ می‌دهد. سوم دعوایی که آغازگر آن حق علیه باطل است، مانند قیام امام حسین(ع) و نوع چهارم دعوایی که آغازکننده آن باطل علیه حق است، مانند همه سرکوب‌هایی که ظالمان علیه حق انجام می‌دهند.

عضو فقهای شورای نگهبان اظهار کرد: دعواهای بنی‌امیه و بنی‌عباس علیه اهل البیت(ع) از این قبیل بود و امروز هم فشارها و آزارهایی که دنیای استکبار علیه جمهوری اسلامی ایران روا می‌دارد از این قبیل یعنی دعوای باطل علیه حق است؛ نظام اسلامی با هدف اعلای کلمة الله شکل گرفت ولی از آغاز علیه این نظام مشکل ایجاد کردند، حتی آغاز تحریم‌ها از پیروزی انقلاب بوده ولی فراز و نشیب داشته است.

امام جمعه موقت تهران تصریح کرد: جان کلام مولا این است که در دعواهای بین باطل و باطل طوری رفتار کنید که سکوی بالا آمدن هیچ گروهی نشوید؛ لذا از تعبیر دوشیدن و سواری دادن استفاده کرده‌اند. کن فی الفتنة کابن اللبون. این کلام رهنمودی روشن است که نباید سکوی پیشرفت فتنه‌گران باشیم. قرآن ادبیاتی دارد که تفسیر آن را باید از کلام امام علی(ع) بشنویم؛ در آیه 67 زخرف فرموده است: الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ؛ در آن روز ياران جز پرهيزگاران بعضي‏شان دشمن بعضى ديگرند. از جلوه‌های برجسته قیامت، تجسم اعمال است و آنچه در دنیا باطنش روشن نبوده باشد در آن روز نشان داده خواهد شد. 

استاد سطح خارج حوزه علمیه تصریح کرد: در آن روز جهنم را می‌آورند همان جهنمی که انسان با اعمال خودش درست می‌کند در آیه 23 فجر فرمود: «وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى» یا در آیه 90 شعراء «وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ» همچنین تأکید می‌کند که بهشتی را که انسان در دنیا ایجاد کرده به او نزدیک می‌کنند. بنابراین دوستی‌های باطل در دنیا گرچه وحدت تاکتیکی دارد ولی در بطن آن دنیایی از اختلاف و دشمنی و انحصارطلبی هست.

حجت‌الاسلام خاتمی بیان کرد: البته خیلی‌ها این باطن را نمی‌فهمند ولی در آخرت وقتی پرده‌ها کنار رفت آن را درک می‌کنند؛ «لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ»(ق، 22). نوع دیگر دوستی‌های اهل تقوا و صمیمانه است که در روز قیامت خودش را نشان می‌دهد؛ اهل تقوا در آنجا صفای همدیگر را نشان می‌دهند و از تعبیر سلام علیکم استفاده می‌کنند و از نگاه قرآن سلام علیکم شعار بهشتیان است.

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: از امام علی(ع) نقل شده که هر نوع دوستی که برای خدا نباشد تبدیل به دشمنی و عداوت خواهد شد؛ یعنی این دوستی‌ها در دنیا صمیمانه نبوده بلکه تاکتیکی بوده است؛ در خطبه 148 نهج‌البلاغه در مورد سران ناکثین به همین امر اشاره دارند؛ هر کدام از طلحه و زبیر چشم به قدرت و حکومت دوخته‌اند، اینها از قبل بر سر اینکه کدام امام جماعت شوند با یکدیگر دعوا داشتند و با دخالت عایشه ختم شد، حتی طلحه از مردم خواست که او را امیرالمؤمنین خطاب کنند و زبیر نیز این‌گونه بود.

وی تأکید کرد: لذا باطل بما هو باطل در متن خود دشمنی دارد ولو اینکه ابراز نکنند تا چه رسد به اینکه آن را ابراز کنند؛ آن دو نه رشته الهی را چنگ زدند و نه با وسیله‌ای به خدا روی آوردند. هر دو نفر بار کینه رفیق خود را به دوش می‌کشند و به زودی پرده کنار خواهد رفت. در دعواهای اهل باطل حواس انسان باید جمع باشد تا استفاده ابزاری نکنند. بنی‌امیه و بنی عباس از جلوه‌های بارز باطل در طول زمان هستند. بنی عباس از بنی‌امیه بدتر بودند، زیرا به نام اهل بیت(ع) بر سر کار آمدند و از هیچ جنایتی فروگذار نکردند. بدین ترتیب از مصادیق فتنه در کلام امام، دعوای باطل با باطل است.