28 دوره اجلاس سراسری نماز چه دستاوردهایی داشته است؟
امسال بیست و نهمین دوره اجلاس سراسری نماز برگزار می‌شود؛ بررسی دستاوردهای این فعالیت فرهنگی در زمینه ترویج فرهنگ نماز و نحوه بهره‌مندی از خروجی‌های این اجلاس می‌تواند به اثرگذاری بیشتر این رخداد فرهنگی کمک کند.
طی روزهای گذشته، فراخوان بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز با عنوان «نماز، مدرسه، دانشگاه، خانواده و معلمان آینده» از سوی ستاد اقامه نماز منتشر شد. ستاد اقامه نماز با برگزاری اجلاس سالانه نماز، درصدد تقویت باورها و معرفی ارزش‌های نماز است تا حساسیت بیشتری در بین متولیان فرهنگی کشور، برای ترویج و توسعه فرهنگ نورانی نماز در جامعه ایجاد کند و از این رهگذر، ضمن برخورداری از جامعه‌ای پویا، دین‌دار و پاسدار ارزش‌های دینی، موجب بالندگی معنوی روزافزون ایران اسلامی شود.
منادی این تلاش سازمان یافته مقدس، رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی است که با پیام‌های پرمحتوا و راهگشا، پرچم‌دار این جهاد مقدس است. پیام مقام معظم رهبری به اولین اجلاس سراسری نماز در جوار مضجع شریف رضوی و تأکید ایشان در این زمینه، برگزاری اجلاس را یکی از شایسته‌ترین و ضروری‌ترین کارهایی دانستند که باید در جمهوری اسلامی صورت می‌گرفت، ستاد اقامه نماز و دستگاه های فرهنگی کشور را بر آن داشت تا بر اساس رهنمودهای ارزشمند ایشان که در حقیقت منشور بندگی حق و راهنمای عمل تلاشگران این عرصه مقدس است، همه ساله با بسیج همگانی کشور، تلاش کند تا حق این فریضه معنوی را آن‌گونه که شایسته است به جای آورد.
یکی از موضوعات مهمی که امروز در رابطه با عملکرد ستاد اقامه نماز و همچنین، برگزاری اجلاس سراسری نماز در دوره‌های مختلف ارائه می‌شود، این است که آیا تلا‌های ستاد توانتسه است تا نوجوانان و جوانان جامعه را به سمت آشنایی با معارف و درنهایت اقامه نماز هدایت کند یا خیر؟
ایکنا در رابطه با خروجی سال‌ها فعالیت اجلاس سراسری نماز و میزان تأثیر آن در هدایت نوجوانان و جوانان به امر نماز در کشور به گفتوگو با سیداحمد زرهانی، قائم‌مقام ستاد اقامه نماز پرداخت که مشروح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.
ایکنا ـ از خروجی آثار و تولیدات اجلاس چه استفاده عملیاتی در راستای گسترش فرهنگ نماز می‌شود؟
پس از برگزاری اجلاس کارگروهی از متخصصان و صاحبنظران در حوزه اقامه نماز دو فعالیت ویژه انجام می‌دهند. فعالیت اول بررسی مقالات و مطالبی است که به دست ما رسیده و تاکنون نیز تعداد قابل توجهی از این مقالات در اختیار ماست. فعالیت دوم نیز استخراج راهکارهاست که براساس همان مطالب به انضمام نکاتی که از سوی صاحبنظران در اجلاس مطرح شده، مجموعه ره‌یافته‌ها استحصال شده و در اختیار دستگاه‌های ذیربط قرار می‌گیرد.
اجلاس سراسری نماز از سوی چند نهاد همچون وزارت کشور، وزارت آموزش و پرورش، ستاد اقامه نماز و دانشگاه فرهنگیان برگزار می‌شود. در واقع براساس مجموعه مذاکرات، مطالب و مقالات، چه باید کردهایی که به هر کدام از این نهادها باز می‌گردد، در دسترس آنها قرار می‌گیرد. ممکن است رهیافت‌هایی نیز باشد که متعلق به سایر دستگاه‌ها باشد که این مسئله نیز مدنظر است که مطالب متوجه این نهادها، در دسترس آنها قرار گیرد.
ایکنا ـ آیا دستگاه‌های متولی امر فرهنگ استقبالی از آثار برتر دارند تا برنامه‌های فرهنگی را بر مبنای پژوهش های برتر اجلاس انجام دهند؟
ما در فراخوان اجلاس سراسری نماز، 21 موضوع را عنوان کرده‌ایم که نهادهای فرهنگی، صاحبنظران، متفکران، اساتید دانشگاه، معلمان، علما و همه کسانی که اهل اندیشه و قلم هستند و توانایی کار در این حوزه را دارند، می‌توانند آثار خود را در اختیار ما قرار دهند. این آثار حتماً مورد استفاده و بهره‌برداری قرار خواهد گرفت و چنانچه در هر زمینه‌ای نیاز به پژوهش جدید بود، سفارش لازم را خواهیم داد.
برای مثال یکی از مسائل مورد توجه ما در این فراخوان، تأمل در جایگاه دانشگاه فرهنگیان برای شناخت عوامل فرهنگی و اجتماعی، اقبال و ادبار نسل نو نسبت به اقامه نماز و راهکارهاست. چنانچه مطلبی در این زمینه رسید که کفایت کرد، در اختیار دانشگاه فرهنگیان و آموزش و پرورش قرار خواهد گرفت. اما اگر در این زمینه با کاستی مواجه شدیم، با دستگاه‌های فرهنگی وارد مذاکره شده و از آنها خواهیم خواست تا این پژوهش را برای ما کامل کنند.
آنچه را که در راستای برگزاری اجلاس سراسری نماز به دنبال آن هستیم، پژوهش‌های کاربردی منتهی به ایجاد تغییر است و طبعاً دستگاه‌های فرهنگی نیز همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش، نمایندگی دفتر مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها ارتباط خوبی با ستاد اقامه نماز دارند. از این روی چنانچه پس از دریافت مقالات با کاستی مواجه شدیم، وارد تعامل با دستگاه‌های فرهنگی و علمی برای انجام پژوهش‌های کامل‌تر در این زمینه خواهیم شد.
ایکنا ـ آیا آثار ارسالی به اجلاس قابلیت تبدیل به طرح یا استفاده در سیاست‌ها را دارد؟
آثار ارسالی به اجلاس سراسری نماز، یکدست نیستند و افراد با دانش‌ها و بینش‌های مختلف نسبت به ارسال آثار برای اجلاس اقدام می‌کنند. این مقالات از سوی گروه‌های داوری مطالعه شده و آن بخش که در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مؤثر است، در اختیار حوزه‌های تخصصی ستاد اقامه نماز و یا چنانجه قابل انتقال به دستگاه‌ها باشد، در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
ایکنا ـ اجلاس سراسری نماز برای اینکه بتواند به گسترش فرهنگ نماز در میان جوانان و نوجوانان منجر شود، نیاز به چه ساز و کار و حمایتی دارد؟
در این زمینه به چند نوع حمایت احتیاج داریم. باید به نحوی از امکانات فضای مجازی کشور بهره‌مند باشیم که امکان ترویج معارف نماز به صورت ارزان و آسان برای ما فراهم شود. امروز نهادهای مسئول در حوزه فضای مجازی ظرفیت‌های زیادی در اختیار دارند. تقاضای ما این است با توجه به اینکه نسل نو با فضای مجازی بیشتر سروکار دارند، هم مقالات علمی، هم نرم‌افزارها و حتی بازی‌های رایانه‌ای برای کودکان و در واقع نوعی محصول مورد نیاز نسل نو تولید شود تا فضای مجازی اگر نگوییم اشباع شود، اما از معارف نماز بهره‌مند شود.
نیاز دیگری که در این زمینه وجود دارد، حمایت اهل قلم است. امروز در حوزه کودکان و نوجوانان نیاز به حمایت داریم تا کتاب‌های مختلف با موضوع نماز تألیف شود. برای مثال در این حوزه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت آموزش و پرورش می‌توانند کمک‌های شایانی داشته باشند. یعنی نوعی همراهی و همدلی در تولید آثار فاخر، ساده، روان و متناسب با روانشناسی کودک و نوجوان انجام شود تا معارف نماز در آنها مندرج شده و نوجوانان و جوانان بتوانند از مقطع پیش‌دبستانی تا دوره دوم دبیرستان که وارد دوره بلوغ و جوانی می‌شوند، از این معارف استفاده کنند.
همچنین، سایر نهادها نیز می‌توانند در این بخش کمک‌رسان باشند. برای مثال وزارت ارشاد می‌تواند از امکانات پژوهشی خود استفاده کرده و به ما کمک کند. در برخی از موضوعات اجتماعی و نماز نیاز به حمایت‌های پژوهشی داریم. رسانه ملی نیز می‌تواند کمک قابل توجهی به ترویج معارف نماز کند. اگر صدا و سیما وارد میدان شده و از تمامی ظرفیت‌های خود برای ترویج معارف نماز و فعالیت‌های فرهنگی استفاده کند، ستاد اقامه نماز از آن استقبال کرده و زمینه‌های همکاری‌های متقابل وجود دارد.
نهادهایی مانند خبرگزاری‌ها و دستگاه‌های اطلاع‌رسانی که نقش مهمی در تنویر افکار عمومی بلکه در ارتقای دانش و بینش جامعه دارند، می‌توانند به ستاد اقامه نماز کمک کنند. بخش خصوصی نیز می‌تواند در این رابطه کمک قابل توجهی داشته باشد. چنانچه بخش خصوصی وارد میدان شود، می‌تواند برنامه‌های قابل توجهی در این زمینه اجرا کند. البته منظور در اینجا فقط سرمایه‌گذاری مادی نیست. برای مثال امروز به دنبال آن هستیم که در مساجد حرکت‌های خودجوش مردمی برای معرفی فلسفه نماز به نسل نو داشته باشیم. متفکران، اساتید و علمای حوزه علمیه که به مساجد رفت و آمد دارند، می‌توانند تشکل‌هایی به وجود آورند که فلسفه و آثار نماز را در دسترس نسل جوان قرار دهند تا ایشان با اطمینان و اعتقاد راسخ‌تری وارد این میدان شوند.
ایکنا ـ امسال بیست و نهمین دوره اجلاس سراسری نماز برگزار می‌شود. چرابا وجود گذشت 29 دوره از یک برنامه فرهنگی شاهد ترویج فرهنگ نماز میان جوانان و نوجوانان نیستیم؟
در این زمینه حتماً با کاستی‌هایی مواجه هستیم و تلاش می‌کنیم که به کمک نهادهای مسئول در این بخش، زمینه ورود بیش از پیش جوانان به حوزه نماز و کسب معارف آن را فراهم کنیم. وزارت آموزش و پرورش در طول 12 سال میزبان کودکان و نوجوانانی است که در معیت آموزش و پرورش وارد سنین جوانی می‌شوند. در این رابطه ستاد اقامه نماز با آموزش و پرورش برای رفع کاستی‌هایی که در تعلیم و تربیت دینی وجود دارد، همکاری کرده و فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد.
برای مثال در این حوزه اقدام به برپایی دوره‌های آموزشی برای امامان جماعت و مدیران مدارس می‌کنیم. همچنین، یکی از کاستی‌های موجود این است که برخی از نوجوانان و جوانان مدت 12 سال با تعلیمات دینی و قرآن آشنا می‌شوند اما برخی از ایشان درست‌خوانی اذکار نماز را فرا نمی‌گیرند. ستاد اقامه نماز تلاش دارد تا به اتفاق وزارت آموزش و پرورش زمینه را برای برگزاری دوره‌های درست‌خوانی اذکار نماز فراهم کند. البته ستاد اقامه نماز دسترسی خوبی به سازمان‌ها و نهادها از طریق شوراهای اقامه نماز و تفاهم‌نامه‌های مختلف دارد. ستاد اقامه نماز به عنوان نهاد سیاست‌گذار تسهیلاتی را فراهم کرده و ظرفیت‌هایی را ایجاد می‌کند که امکان دانش‌افزایی و انگیزه‌آفرینی در میان نوجوانان و جوانان فراهم شود.
گفتوگو از مجتبی افشار
انتهای پیام
