از تواضع مثال‌زدنی شهید صدر تا شرط اجابت دعا در شبهای قدر
«تواضع مثال‌زدنی شهید صدر و نقد آرای بزرگان اصولی در ۲۳ سالگی» و « شرط اجابت دعا در شبهای قدر چیست؟» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته هستند.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت اخبار متعددی را منتشر کرده است که در ادامه بررسی می‌کنیم.
قدر ماه رمضان را چگونه بدانیم؟
آیت‌الله محمدعلی جاودان، استاد اخلاق حوزه علمیه تهران:
اگر قدر ماه رمضان را بدانیم در این ماه هر ساعت و هر روز، روز قدر است اگر قدر بدانیم. اما قدرش را چگونه بدانیم؟ امیرالمؤمنین(ع) از پیامبر سؤال میکند که افضل اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: الورع عن محارم الله؛ پرهیز از گناه از همه چیز برتر است. این ماه آنقدر بابرکت است که فرمودند شما اگر یک آیه در این ماه بخوانی به اندازه ثواب یک ختم قرآن با شما حساب می‌شود یا اگر یک رکعت نماز بخوانی ۷۰ برابر حساب می‌شود و هر نفس که بکشی که انسان به صورت طبیعی این کار را میکند تسبیح حساب می‌کنند که عبادت بزرگی محسوب می‌شود.
در این ماه کارهایی انجام می‌شود که ممکن است در ماه‌های دیگر کمتر انجام شود مثلا فردی سال پدر و یا مادر خودش را می‌گیرد و خیرات می‌دهد یا مردم برای افطاری همدیگر را دعوت می‌کنند و خوش و بش کرده و با هم گفت‌وگو و صله رحم می‌کنند.
استدلال مخالفان رمان دینی چیست؟
ابراهیم اکبری دیزگاه، پژوهشگر دینی و منتقد ادبی:
درباره ادله مخالفان رمان دینی است که لازم است بگویم آن‌ها معتقدند چون دین، امر یقینی و رمان محصول عالم مدرنیته و در نتیجه امری نسبی است بنابراین این دو مورد نمی‌توانند با هم نسبتی داشته باشند. معتقدم درباره این دیدگاهی که نسبت به رمان دینی وجود دارد شاهد مناقشه زیادی هستیم چراکه در دین، آموزه‌های یقینی و غیر یقینی وجود دارد و مثلاً حضرت ابراهیم(ع) در مقطعی از زندگی خود دچار شک شده است. یا وقتی به حضرت زکریا می‌گویند تو صاحب فرزندی می‌شوی وی می‌گوید باید به من نشانه بدهید. این سخن وی نشان می‌دهد که او یقین ندارد. حضرت موسی(ع) هم می‌گوید می‌خواهم خدا را ببینیم و بعد از یک سری اتفاقات است که ایمان می‌آورد بنابراین وی هم در مقطعی دچار نوعی از شک شده است. لذا همه مفاهیم دینی برخلاف آنچه مخالفان می‌گویند اموری یقینی نیستند.
همه موجودات هستی نطق مخصوص به خود را دارند
آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی؛ استاد درس خارج حوزه علمیه:
قرآن کلمه نطق را در معنای وسیع‌تری به کار برده است از جمله در آیه: وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ؛ می‌خوانیم که کافران وقتی عذاب می‌بینند خطاب به پوست بدنشان می‌گویند چرا علیه ما شهادت می‌دهی و او جواب می‌دهد که خدا مرا ناطق کرده است؛ بنابراین همه عالم هستی نطق دارد و منحصر به انسان نیست البته ما نطق عالچ را نمی‌فهمیم. در آیه شریفه «وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ ...» هم بر این موضوع تأکید دارد که همه موجودت تسبیح و نطقی دارد، البته علامه طباطبایی فرموده است در اینجا مراد نطق تکوینی است ولی بنده معتقدم همه موجودات تسبیح دارند ولی ما تسبیح آنان را نمی‌فهمیم.
چگونه رفتارهای اخلاقی وزن تمدنی پیدا می‌کنند
حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله بابایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
ما یک سلسله اخلاقیات در سطح امت اسلام داریم چون اخلاقیات در سطح امت، مربوط به تمدن اسلامی است و در تمدن غرب چنین اخلاقیات خاصی که ما از قرآن استخراج می‌کنیم قابل مشاهده نیست. در آیه ۲۶۱ سوره مبارکه بقره آمده است: «مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ ۗ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ مثل آنان که مالشان را در راه خدا انفاق می‌کنند، به مانند دانه‌ای است که از آن هفت خوشه بروید و در هر خوشه، صد دانه باشد، و خداوند از این مقدار نیز برای هر که خواهد بیفزاید، و خدا را رحمت بی‌منتهاست و (به همه چیز) داناست» نکته مهم این است که آیا این آیه شریفه در مورد صدقات صحبت میکند یا در مورد کسانی که انفاق می‌کنند؟ آیت‌الله مکارم در تفسیر نمونه، نکته درخور توجه و قابل تأملی دارد و تأکید میکند نه فقط صدقه‌ای که شما می‌دهید انبساط و توسعه پیدا میکند بلکه خود فردی که انفاق میکند نیز توسعه می‌یابد.
تواضع مثال‌زدنی شهید صدر و نقد آرای بزرگان اصولی در ۲۳ سالگی
آیت‌الله علی اسلامی از شاگردان شهید صدر:
تواضع و فروتنی و به تعبیر دیگر خود را بر دیگران برتر ندانستن از ویژگی‌های ممتاز آن مرحوم بود. نمونه‌های زیادی از زندگی متواضعانه ایشان سراغ داریم و حتی کسانی که چندان با ایشان مراوده علمی هم نداشتند بر این موضوع تأکید دارند؛ به عنوان نمونه ایشان تاریخ فدک را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند و در شرایطی که خفقان و استبداد در عراق حاکم بود و ایشان نمی‌توانست آزادانه حرف بزند کتابی به نام فدک فی التاریخ نوشت که در ایران دو یا سه بار ترجمه شده است. ایشان این کتاب را در ۱۶ سالگی نوشت که نشانه نبوغ ایشان است؛ وقتی از ایشان سؤال شد که حضرتعالی چرا فلان تعبیر را به کار برده‌اید فرمودند که این مسئله را مبتنی بر تواریخ معتبر ذکر کرده‌ام و با استدلال دیگران را قانع می‌کردند. این کتاب به اردو و غیر آن هم ترجمه شده است؛ این انسان با چنین نبوغ و فهم علمی تواضع عجیبی داشت.
شرط اجابت دعا در شبهای قدر چیست؟
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد رودگر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:
امام علی(ع) با آن جایگاه چقدر به حق‌الله، حق‌الناس، حق خود و حق خلقت توجه می‌کردند و اینها باید برای ما الگوی عملی باشد. بنابراین، اگر می‌خواهیم که میزان اثرگذاری دعاهای ما در این شب‌ها بیشتر شود، باید در کنار دعا، تضرع و نمازهای مستحب به این حقوق هم توجه کنیم. همچنین حالات و روحیات و درجات معنوی که در این شب‌ها به دست آمده است را باید مورد مراقبت قرار دهیم؛ در روزهای قدر و مابقی ماه مبارک و در طول سال این مسیر را بپیماییم و از شبهای قدر توشه برداریم. شبهای قدر زادالسالک است و اگر انسان قصد دارد در طول سال سلوک الی الله داشته باشد، شبهای قدر اوج کسب ره‌توشه برای رفتن به سوی خدا و الهی شدن است.
توجه به مناقب بهترین راه برای شناخت امام(ع) است
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علوی تهرانی، استاد حوزه علمیه:
حدیث موثق است که پیامبر فرمودند: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة» یعنی اگر کسی بمیرد و به شناخت امام زمان خود نرسد به مرگ جاهلیت مرده است. لذا مراد از شناخت امام این است که از دوران جاهلیت خارج شویم و یکی از اموری که در این زمینه به ما کمک میکند این است که بدانیم امامی که شیعه معرفی میکند با امامی که بنی امیه معرفی میکند متفاوت هستند. بنابراین ما به مناقب از این جهت اهمیت می‌دهیم که رهبری جامعه اسلامی نمی‌تواند دست هر کسی باشد لذا باید به شناخت امام برسیم و یکی از بهترین راه‌ها برای شناخت این است که به مناقب توجه کنیم. ائمه ما با ذکر این دو زیارتنامه و امثال آن به ما گفته‌اند کسی‌که می‌تواند آن جلوی جامعه اسلامی باشد کسی غیر از حضرت علی(ع) نیست لذا ارادت ما به حضرت علی(ع) نشانه این است که ما «انْقَلَبْتُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِكُمْ» پیدا نکردیم.
انتهای پیام
