دلایلی که مؤسسه «دارالقراء» را به تعطیلی کشاند

زاهد مرادی، از قاریان پیشکسوت قرآنی استان کردستان و مدیر مؤسسه قرآنی دارالقراء سنندج بوده و در دوازدهمین مراسم ملی تکریم چهره‌های برتر قرآنی کشور به عنوان چهره برتر سال ۹۶ منتخب شده و مؤسسه قرآنی دارالقراء ایشان نیز جزو شش مؤسسه برتر کشور بوده است. وی که از سال 67 در مسجد ملاصدرای سنندج فعالیت آموزشی خود به جوانان و نوجوانان سنندجی را آغاز کرده و بدون هیچ چشمداشتی در وادی عشق با خلوص قلبی خود قدم نهاده بعد از گذشت سال‌ها خدمت قرآنی در سال 98 به دلایلی مجبور به تعطیلی مؤسسه می‌گیرد اما فعالیت قرآنی خود را از راه‌ فضای مجازی و همکاری با سایر مؤسسات ادامه داده است.

در این راستا ایکنای کردستان،‌ گفت‌وگویی با وی داشته است که در ادامه می‌خوانید:

ایکنا ـ خودتان را معرفی کنید و چگونگی قرار گرفتن در وادی قرآن را برای ما توضیح دهید؟

زاهد مرادی و مدیر مؤسسه قرآنی دارالقراء سنندج هستم. فعالیت تربیت قرآن‎آموزان را از سال 67 در سطح مسجد ملاصدرای سنندج آغاز کردم و به دلیل رونق روزافزون کلاس‌های قرآن و افزایش قرآ‌ن‌آموزان در سال 91 به ثبت مؤسسه قرآنی دارالقراء سنندج با شماره ثبت 379 اقدام کردم و فعالیت رسمی خود را در یک منزل استیجاری در چهار راه انقلاب آغاز کردم.

ایکنا ـ از فعالیت مؤسسه دارالقراء بگویید.

در مؤسسه قرآنی دارالقراء سنندج از سال 91 تا 98 فعالیت‌های شگرف و چشمگیری را در سطح شهر سنندج به انجام رساندم و همین فعالیت زمینه‌ساز این امر شد که جزو شش مؤسسه اول و فعال کشوری شویم. در سطح مؤسسه دارالقراء کلاس‌ها به صورت تفکیکی از رده سنی خردسالان به عنوان دوره‌های پیش دبستانی تا رده‌های بزرگسالان در رشته‌های مختلف قرآنی برگزار و در کنار این امر دوره‌های تربیت معلم قرآن را نیز برگزار می‌کردیم.

دوره‌های تربیت معلم قرآن این مؤسسه گسترده‌تر، قوی‌تر با مخاطب بیشتری بودند و به دلیل اینکه مربیان قرآن با استفاده از این گواهینامه می‌توانستند از مزایای بیمه فعالان قرآنی بهره‌مند شوند، دوره‌های تربیت معلم قرآن در آن دوران رونق بیشتری گرفته بود. از سال 92 تا 98 کلاس‌های قرآنی این مؤسسه در رشته‌های روخوانی، روانخوانی، تجوید، صوت و لحن، تربیت معلم قرآن، تندخوانی، دف‌نوازی رشد قابل توجهی داشت و به صورت روزانه 100 نفر در رده‌های سنی مختلف مخاطب قرآنی داشتیم از اواخر سال 98 کلاس‌های قرآنی بنا به دلایلی افول کرد و تمام کلاس‌های مؤسسه با افت قرآن‌آموز مواجه شدند.

ایکنا ـ دلیل افول کلاس‌های قرآنی از دیدگاه شما چه بود؟ و چه امری مؤسسه فعال دارالقراء را تعطیل کرد؟

در این دوران به دلایلی از جمله عدم رغبت خانواده‌ها، مسائل اقتصادی، فشار گروه‌های مختلف یا حوزه کاری گروه‌های دینی مختلف، سایر مسائل سیاسی و روانی در سطح جامعه مؤسسات قرآنی را با افت و ریزش تعداد قرآن‌آموزان مواجه کرد و این امر موجب شد که تعداد مراجعان قرآنی خیلی کم و به ندرت شود و همین امر موجب شد تا من در سال 1399 تعطیلی مؤسسه را اعلام کنم.

ایکنا ـ در حال حاضر مشکل اصلی مؤسسات قرآنی چیست؟

متأسفانه یکی از مشکلات اصلی مؤسسات قرآنی در استان کردستان عدم حمایت مالی و معنوی این مؤسسات قرآنی است و در کل باید گفت حمایت از مؤسسات قرآنی در حد صفر بوده است و به این امر هم اصلاً توجه نمی‌شود چه از طرف متمکنان و خیرین جامعه و چه از طرف دولت هیچ‌گونه حمایتی از این فعالیت‌های قرآنی صورت نمی‌گیرد.

در شب‌های قدر 10 شب در مسجد جامع سنندج برنامه‌های متنوع و جذاب ویژه این ایام برگزار می‌کردم و مخاطبان این برنامه‌ها در شب‌های قدر حدود 12 هزار نفر را مدیریت می‌کردیم اما متأسفانه هیچ ارگانی حمایت هرچند اندکی از فعالیت‌های مؤسسه ما نداشت لذا کارهای ما به مشکل می‌خورد و این مسائل مادی و عدم حمایت از مؤسسات قرآنی موجب شد تا در اجرای هر فعالیتی که به منظور تشویق و ایجاد انگیزه مخاطبان صورت می‌گرفت با مشکل مواجه می‌شدیم و علی‌رغم اینکه من از جیب خودم و فقط به عشق و علاقه قلبی به قرآن برای مؤسسه هزینه می‌کردم بازهم مشکلات ما عدیده‌تر شده بود و لذا کم‌کم رغبت کودکان، نوجوانان و جوانان برای حضور در این کلاس‌های قرآنی را از دست دادیم.

عدم حمایت فکری و دینی از مؤسسات قرآنی یکی دیگر از مشکلات ما بود چراکه استان کردستان یکی از استان‌هایست که تعدد تفکرات دینی زیاد است و این امر موجب شده بود که همان تعداد معدود مخاطبان قرآنی هر کدام با گروه دینی خود کار کنند و در این بین نه شخصیت‌های دینی و نه شخصیتی‌های دولتی نتوانستند انسجام و وحدت را بین تفکرات دینی مختلف استان ایجاد کنند و این امور موجب شد تا مؤسسات قرآنی از هر طرف به بن‌بست برسند و در حال حاضر مؤسساتی را داریم که تعداد قرآن‌آموزان، مربیان قرآن و مسئولان مؤسسه با هم به 20 نفر هم نمی‌رسد و این نشانه ضعف اعتقادی و همفکری، ضعف همدلی، عدم برنامه‌ریزی مدیران و عدم همفکری جامعه بوده است. همچنین اعتقاد و باور دینی خانواده‌ها نیز کم شده و این امر به ضعف عمده‌ای برای اداره کردن مؤسسات تبدیل شده بود.

ایکنا ـ راهکار شما به عنوان یکی پیشکسوت قرآنی برای رفع مشکلات جامعه قرآنی و بالطبع آن مؤسسات قرآنی چیست؟

برای ارائه راهکار ابتدا باید آسیب‌شناسی کلی حوزه دین انجام شود آسیب‌شناسی حوزه دینی نه تنها در استان کردستان بلکه در سطح کشور یکی از پیچیده‌ترین مسائل است اما باید انجام شود و تا زمانی که این امر محقق نشود نمی‌توان راهکار مؤثر و کارسازی ارائه کرد و برنامه‌ای برای مقابله با آن تدوین کرد. ما باید بتوانیم با وجود تمام زرق و برق‌های ایجاد شده جوانان را به سمت مسائل دینی بکشانیم چراکه حضور آنان در فعالیت‌های دینی و قرآنی الزامی است اما به چه قیمتی، اجبار و مجبور کردن جوانان به حضور در این بخش نتیجه معکوسی برای ما خواهد داشت اما تشویق، ایجاد انگیزه، تبلیغ، ایجاد حلاوت فکری و روانی تأثیرگذاری بیشتری در جوانان خواهد داشت.

مؤسسات قرآنی در جایگاه بخش خصوصی، فعالیت‌های قرآنی قرار دارند و ربطی به بخش دولتی ندارند اما بخش دولتی ضمن عدم حمایت از این مؤسسات قرآنی، سایه خود را بر فعالیت‌های قرآنی می‌اندازد و اما باید چترهای سیاسی یا حکومتی ادارات برفعالیت‌های قرآنی این مؤسسات قرار نگیرد و مؤسسات قرآنی به متمکنان و خیرین جامعه وصل شوند.

اولین ضربه تصمیمات دولتی به فعالیت مؤسسات قرآنی این بود که مؤسسات را از فضای مساجد خارج کرده و به مکان‌های استیجاری منتقل کردند فضایی که هیچ رنگ ‌و بوی دینی ندارند. لذا اگر دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده این امر را تعدیل کرده و سختیگیری نمی‌کردند، مساجد با آن فضای دینی خود به پایگاه‌های قوی قرآنی تبدیل می‌شدند چرا که از زمان پیامبر(ص) مساجد پایگاه دینی بوده و هستند و حضور در این فضا برای یادگیری قرآن جذابیت و سنخیت بیشتری داشته و کودکان و نوجوانان رغبت بیشتری به حضور در این کلاس‌ها پیدا می‌کنند.

مسئله دیگر در این بخش عدم همکاری مؤسسات قرآنی و مدارس است متأسفانه آموزش و پرورش گواهینامه مؤسسات قرآنی را به هیچ‌وجه قبول نمی‌کند و به مؤسسات قرآنی اعتماد ندارد اما اگر این گواهینامه‌ها پذیرفته می‌شد، می‌توانستیم با همکاری آموزش و پرورش کلاس‌های قرآنی مدارس را در سطح مؤسسات برگزار کنیم و یا دانش‎آموزان را موظف به شرکت در کلاس‌های مؤسسات قرآنی می‌کردند و این امر موجب می‌شد که ارتباط جوانان و نوجوانان با مؤسسات قطع نشود.

مدیران مؤسسات و مؤسسات قرآنی تنهای تنها هستند نه حکومت، نه ادارات و دستگاه‌های اجرایی و نه خیرین و متمکنان از آن‌ها حمایتی نمی‌کنند و این عدم همکاری و همدلی با وجود معضلات و مشکلات بسیار در اداره مؤسسات آن‌ها را به تعطیلی می‌کشاند.

مصاحبه از ملیحه سیفی