امام خمینی(ره) زیست اخلاقی را معنادهنده به زندگی می‌دانست

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، نشست «دین و معنای زندگی» از سری برنامه‌های همایش بین‌المللی فلسفه دین معاصر که از دیروز سه شنبه، 16 دی ماه آغاز شده است، به ریاست میرعباس علی‌زمانی در سالن شهدای گمنام دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.
مؤمنان هیچ گاه دغدغه تعریف معنای زندگی نداشته‌اند
در این نشست، حسین ثقفی هیر، دانشجوی دکتری دانشگاه تهران به ارائه مقاله «معنای زندگی از نگاه اخلاقی امام خمینی(ره)» پرداخت. وی با بیان اینکه جوامع دینی و مؤمنان هیچ گاه دغدغه تعریف معنای زندگی را نداشته‌اند، گفت: با این که امام هیچ گاه به صراحت زندگی را معنا نکرده‌اند، اما ما می توانیم از صحبت هایشان این مفهوم را دریابیم.
وی افزود: از بعد روانشناختی نیز به معنای زندگی پرداخته شده است و گفته‌اند که پاسخ به این بحث جزء مسائل شخصی محسوب می‌شود، به این معنی که اگر بپرسند معنای زندگی چیست مثل این است که بپرسیم حالت چطور است.
ثقفی ضمن تصریح اینکه نگاه امام(ره) در مسائل اخلاقی، یک نگاه صدرایی است، اظهار کرد: این مسئله در کتاب 40 حدیث امام خمینی(ره) دیده می شود. تولستوی می گوید اگر زندگی ما با چیزی تحکیم شود، آن وقت معنا می‌یابد. او غیر از این روش را زندگی انگلی می‌داند.
وی با بیان اینکه بزرگترین عامل بی معنایی زندگی مرگ است، گفت: اما از دیدگاه امام(ره) این مبحث حل شده است. معنای زندگی و اخلاقی بودن متفاوت است. هر کس زندگی اش اخلاقی است، معنا دار است، اما هر کس زندگی اش معنادار است ممکن است اخلاقی نباشد.
تعریف «آفاقی کامل»
این پژوهشگر عنوان کرد: بعضی مسائل و اهداف جذاب هستند اما شخص به آنها میلی ندارد؛ اما «آفاقی کامل» این است که هم هدف جذاب باشد و هم شخص میل به آن داشته باشد.
وی افزود: اگر معنا را هدف تعبیر کنیم، هدف چون یک امر وجودی است، پس لزومی ندارد که به طور کامل به آن برسیم، به همان اندازه که تلاش کنیم به آن می رسیم. اولین بحث اخلاقی امام(ره) در چهل حدیث بحث جهاد اکبر است که پیامبر(ص) یک افقی را نشان می‌دهد و مردم را دعوت به افق‌های بالاتر می‌فرماید.
ثقفی با بیان اینکه امام(ره) معناساز بود، گفت: امام(ره) بر مشاهده و مراقبه پیوسته تأکید داشتند. مطلب بعدی شکل گیری صور نفسانی است.  ایشان می‌فرمایند صورت جسمانی را خداوند داده است اما صورت ملکوتی را خودت می توانی برای خودت ترسیم کنی.
وی ضمن اشاره به اینکه امام(ره) تأکید بسیاری بر معالجه بیماری‌های نفسانی دارند که مستلزم مراقبه است، اظهار کرد: مراقبه دقیق، آگاهی از بیماری های نفس را در پی دارد.
مقایسه اعمال ما با اولیاءالله
این پژوهشگر عنوان کرد: مطلب دیگر که امام(ره) بر آن تأکید دارند، مقایسه اعمال خود با اولیاست. بعضی مواقع می گویند اگر عمل خودمان را با اولیا مقایسه کنیم باید از نحوه عبادات خود نیز توبه کنیم.
بنا بر این گزارش، همچنین در این نشست مقاله «معنای زندگی با توجه به مفهوم اصالت و انسان اصیل در فلسفه سارتر» نیز توسط داود صدیقی، دکتری فلسفه تطبیقی ارائه شد. وی با بیان اینکه اشکال عمده ای در تعریف مفهوم اصالت سارتر وجود دارد، گفت: همچنین این مفهوم در هیچ ضابطه اجتماعی نمی گنجد.
وی افزود: در فلسفه سارتر هیچ ماهیت از پیش تعیین شده ای وجود انسان را شکل نمی دهد. همچنین فردیت که با آزادگی توأمان می شود ما را در ستیز با واقع گرایی قرار می دهد. وقتی فکر کنی که آزاد مطلق هستی و گزینه های مختلفی را داشته باشی، برای گریز از این آزادی ها، می خواهی کسی را پیدا کنی و مسئولیت های خود را بر دوش او بگذاری.
صدیقی عنوان کرد: انسان هایی که دچار سوء باور هستند دائماً در آگاهی تأملی هستند و قدرت رسیدن به آگاهی پیش تأملی را ندارند. به طور مثال در دروغ گویی آگاهی تأملی و پیش تأملی توأم است. عدم ورود به آگاهی تأملی ما را در نقشی می اندازد که درآمدن از آن محال می شود.