علوم انسانی کنونی مانع پیشرفت کشور است/ وجود نگاه‌های سیاسی به علوم انسانی
گروه حوزه‌های علمیه ــ رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اذعان به وجود برخی نگاه‌های سیاسی به خصوص در سال‌های اخیر به علوم انسانی گفت: علوم انسانی کنونی نه تنها عامل پیشرفت نیست بلکه نتیجه معکوس دارد و جلوی پیشرفت را هم می‌گیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه قم، در گفت‌وگو با ایکنا در مورد موانع وحدت حوزه و دانشگاه گفت: علم موتور پیشرفت کشورهاست؛ یعنی از عناصر ثابت در هر کشور که بدون آن پیشرفت ممکن نیست، علم از حیث آموزش و پژوهش، ترویج و گفتمان‌سازی و ... است.
لکزایی افزود: همین علم می‌تواند به شکل معکوس عمل کرده و تبدیل به ترمز برای پیشرفت بشود و این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که جهت‌گیری‌های تولید علم به تضاد و تناقض برسد. در کشور به لحاظ علوم انسانی در این جهت مشکل داریم؛ اینکه استادان علوم انسانی در کشورهای مختلف آموزش دیده هستند و هر کدام وقتی به کشور بر می‌گردند همان مکتبی را که آموزش دیده‌اند ترویج می‌کنند.
لکزایی با بیان اینکه علوم انسانی علوم ارزشی و هنجاری و یا آمیخته با ارزش‌ها و هنجارهاست و اگر مقداری هم جنبه تجربی دارد، ولی جنبه غالب آن هنجاری است، اظهار کرد: کسانی که در حوزه هم به تولید این علوم می‌پردازند، عمدتاً دنبال جنبه هنجاری آن هستند گرچه در درون حوزه هم آرای مختلف وجود دارد.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: بنابراین ما هم در دانشگاه‌ها و هم در حوزه آراء و مکاتب مختلف داریم و وقتی سخن از وحدت و هم‌افزایی است، این مشکل خود را نمایان می‌کند و دور هم جمع شدن استادان سخت می‌شود و یا برخی می‌گویند علوم انسانی اسلامی داریم و برخی می‌گویند که علوم انسانی اسلامی نداریم.
معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه افزود: مهمترین مانع وحدت حوزه و دانشگاهی، چندگانگی، چندپارگی و حضور مکاتب فکری مختلف و تشتت در عرصه علوم انسانی است؛ لذا الان علوم انسانی به پیشرفت کشور کمک چندانی نمی‌کند، بلکه تبدیل به مانع هم می شود.
لکزایی با بیان اینکه مثلاً وقتی در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت استادان حتی یک رشته دور هم جمع می‌شوند، به وفاق رسیدن آنان یا خیلی سخت است و یا ممکن نیست، اضافه کرد: اینکه استادان و صاحب‌نظران درباره نظریه پیشرفت و توسعه کشور به وفاق نمی‌رسند، نهایتاً منجر به این می‌شود که ما نیازی به الگو نداریم و وقتی حرکت سیاسی و اجتماعی بدون الگو جلو برود شاهد همین وضع امروزی هستیم.
لکزایی در پاسخ به این سؤال که راه رفع این مشکل چیست، چون جامعه متوقف نمی‌شود و منتظر الگو نخواهد ماند، تصریح کرد: راه این مسئله توجه به فرمایشات متعدد مقام معظم رهبری، یعنی نظریه‌پردازی بومی و اسلامی است و ما موظف هستیم که هنجارهای علوم انسانی خود را مبتنی و مطابق با مبانی اسلام کنیم.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: از دستاوردهای بشری هم استفاده می‌کنیم و مقام معظم رهبری هم بر آن تاکید دارند و شرط آن تطابق و عدم ناسازگاری با مبانی اسلامی است.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: اگر این مسیر را برویم و بحث جنبش تولید علم و نظریه‌پردازی، نوآوری و نقد و ترویجی را ادامه دهیم این گفت‌وگوها با اتخاذ اصول اولیه در فرمایشات رهبری راه برون رفت از بن بست خواهد بود.
وی در پاسخ به این سؤال که چه میزان از اختلاف در مبنای علوم انسانی، علمی و چه میزان سیاسی است اظهار کرد: مبنای این اختلاف، علمی است، ولی گاهی انگیزه‌های سیاسی هم نه از سوی همه، بلکه از سوی برخی افراد آغشته و دخیل در این مسئله هست.
لکزایی بیان کرد: به نظرم اخیراً رویکرد و انگیزه‌های سیاسی به صورت معکوس عمل می‌کند و افرادی هستند که بیشتر تلاش می‌کنند تا این نگاه برای عدم تحقق علوم انسانی اسلامی به خصوص در فضای دانشگاهی شکل بگیرد.
انتهای پیام
