مؤسسات قرآنی به خوبی به دستگاه‌های اجرایی شناسانده نشده‌اند + صوت
مدیر مؤسسه بین‌الحرمین شاهرود با بیان اینکه مؤسسات به خوبی به دستگاه‌های اجرایی، آموزشی و فرهنگی کشور شناسانده نشده‌اند و ظرفیت‌هایشان گمنام باقی مانده است، گفت: مؤسسات زمانی توانمند می‌شوند که به آن‌ها اهمیت داده و از ظرفیت‌هایشان استفاده کنیم.
مؤسسات قرآنی را می‌توان بازوی فرهنگی انقلاب و نظام دانست زیرا وظیفه ترویج ایدئولوژی نظام بر پایه قرآن را برعهده دارند، قرآنی که آن را کتاب انقلابمان می‌دانیم، اما مؤسسات با وجود اهمیتی که دارند، تاکنون آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته‌اند و آیین‌نامه‌ها و قوانین حمایتی نیز در مقام عمل بسیار متفاوت اجرا شده است. شیوع بیماری کرونا نیز عامل مضاعفی شد تا وضعیت آن‌ها از هر زمان دیگری بغرنج‌تر شود. از این رو به سراغ مدیران مؤسسات رفته‌ایم تا مهم‌ترین خواسته‌هایشان را از دولت بشنویم. محمد ابراهیمی، مدیر مؤسسه فرهنگی ـ مردمی بین‌الحرمین شاهرود به سؤالات خبرنگار ایکنا در این باره پاسخ گفت.
ایکنا: به عنوان مدیر یک مجموعه قرآنی چه مطالبه‌ای از مجموعه دولت دارید؟
اینقدر در دولت قبلی در مورد مؤسسات کم‌کاری شده و یکسری طرح‌هایی که مصوب شد نیز اجرا نشد که نتیجه آن تعطیلی کامل یا کشیده شدن به مرز تعطیلی بسیاری از مؤسسات قرآنی بود. یکی از مشکلاتمان در بحث مسائل فرهنگی این است که کسانی که در حوزه مدیریت مسائل فرهنگی کار می‌کنند چشم‌اندازی برای آینده ندارند، متأسفانه نگاه مجموعه‌های فرهنگی فقط به منابع مالی دولتی است و این موضوع یکی از بزرگترین مشکلات مجموعه‌های فرهنگی ماست.
مؤسسات و مجموعه‌های فرهنگی باید آنقدر توانمندی، نگاه عمیق و افق وسیعی داشته باشند که نگاهشان به ادارات و دولت نباشد تا با تغییر دولت‌ها و رویکردها نسبت به مؤسسات، تعطیل نشوند، از این رو اولین اشکال به خودمان یعنی مدیریت مجموعه‌های فرهنگی برمی‌گردد.
در حوزه مؤسسات اصلاً بحث کارآفرینی را نداریم که می‌توان به این قضیه ورود کرد تا مؤسسات بتوانند منابع مالی خود را تأمین کنند. برخی از مؤسسات به دلیل وابستگی به جریانات سیاسی، اداری و ... قوی هستند و ممکن است بودجه‌ای را دریافت کنند؛ اما بعضی از مؤسسات درآمدزایی ندارند و تعطیل می‌شوند.
اخیراً در مجمع عمومی مؤسسات در حرم امام خمینی(ره) که چند ماه قبل برگزار شد، بنری در مورد چشم‌انداز و برنامه‌های مجمع در دو سال آینده با مضمون پیگیری معافیت مؤسسات و معافیت هزینه‌های آب، برق و گاز نوشته شده بود، این اتفاقات در گذشته افتاده است و طبق قانون مؤسسات معاف شدند، بعضی از مؤسسات استفاده کردند و بعضی‌ها نتوانستند، بعد از سال‌ها هنوز چشم‌اندازمان رسیدن به این موضوعات است! تا الان باید از این مسائل عبور می‌کردیم، مؤسسات فرهنگی و قرآنی ما باید پیرو دغدغه‌های مقام معظم رهبری درخصوص آموزش‌‌های خانواده، آسیب‌های اجتماعی و فضای مجازی در این حوزه‌ها صاحب‌نظر باشند ولی افق‌هایمان اینقدر پایین است که متأسفانه هنوز در همان پله اول ایستاده‌ایم.
شاید عمر دولت به تصویب طرح و برنامه جدید نرسد چون بعضی از مصوبات و طرح‌ها زمان‌بر هستند، از اینرو پیشنهادم این است که برنامه‌هایی که از قبل قرار بود برای مؤسسات اجرا شود و اجرایی نشد، پیگیری کنند، اگر دولت همان برنامه‌ها و مصوبات را در معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دارالقرآن سازمان تبلیغات اسلامی بتواند اجرایی کند به نظرم بزرگترین خدمتی است که می‌تواند به مجموعه‌ها و مؤسسات قرآنی ارائه دهد.
متأسفانه اتحادیه کشوری ما قوی نیست، در مورد مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی اختلاف‌هایی است که نه به مؤسسات بلکه به جامعه قرآنی و فرهنگی کشورمان ضربه می‌زند، امیدوارم دولت فعلی بتواند مصوباتی که از قبل بوده را اجرا کند و در مملکت اسلامی و قرآنی خود شاهد رشد و برکاتی در مجموعه قرآنیان در سطح کشور باشیم.
ایکنا: به بحث کارآفرینی در مؤسسات قرآنی اشاره داشتید، بهتر است مؤسسات به چه طریقی به فعالیت‌های اقتصادی ورود کنند؟
خودمان نیز از این قضیه رنج می‌بریم، 20 سال است که مؤسسه داریم و 10 سال نیز از زمان ثبت ما می‌گذرد، مؤسساتمان به خوبی به دستگاه‌های اجرایی، آموزشی و فرهنگی کشور شناسانده نشده‌اند و ظرفیت‌هایشان گمنام باقی مانده است، به طور مثال خیلی خوب می‌توانیم از ظرفیت مؤسسات در حوزه آموزش و پرورش استفاده کنیم، یکی از نیازهای جامعه امروز ما سبک زندگی است و مؤسسات قرآنی تنها نهاد و مجموعه‌ای هستند که می‌توانند خودجوش و استادانه در این باره عمل کنند. در حال حاضر نیاز به تغییر سبک زندگی داریم، باید برنامه‌ریزی شود و مؤسسات فرهنگی و قرآنی به آموزش و پرورش شناسانده شوند تا بتوانیم در این حوزه کار کنیم، نزدیک به 11 میلیون دانش‌آموز داریم، ظرفیت دانش‌آموزی یک ظرفیت بسیار قوی است، دانش‌آموزان نیز هر کدام خانواده‌ای دارند یعنی نصف جمعیت ایران دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان هستند.
مؤسسات ما زمانی توانمند می‌شوند که به آن‌ها اهمیت و بها داده و از ظرفیت‌هایشان استفاده کنیم، در بحث مشاغل خانگی مؤسسات فرهنگی کارهای بسیاری می‌توانند انجام دهند، چرا مکان مؤسسات باید صرفاً برای برگزاری کلاس آموزش قرآن، تفسیر و احکام باشد، اینها خیلی خوب است ولی در کنار آن می‌توان از این فضا و مکان استفاده‌های دیگری نیز کرد، می‌توان کارآفرینی کرد، مشاغل خانگی خُرد که احتیاج به فضای کمی دارد می‌توان در این فضاها ایجاد کرد.
در حوزه ورزش نیز ورزشکارانمان نیاز به دانستن مباحث اخلاقی و فرهنگی دارند، مؤسسات می‌توانند در این قضیه ورود کنند و این از کارهای خوبی است که شدنی است، اما می‌طلبد که دولت جدید برای شناساندن مؤسسات قرآنی به اداراتی که نیاز است همت کند.
باید دست از موازی‌کاری برداریم، گاهی مسئولان سخنانی درباره همکاری داشتن ارگان‌ها و نبود مشکل می‌گویند، ولی اینها در حد سخن است، در عمل می‌بینیم که اختلافات و موازی‌کاری بسیار زیاد است، بعضی از طرح‌هایی که مجموعه‌های فرهنگی به مؤسسات قرآنی ارائه می‌کنند طرح‌هایی نیست که بازدهی و کاربرد داشته باشد.
ایکنا: آیا مؤسسه شما در زمینه کارآفرینی تجربه‌ای داشته است؟
در این مؤسسه، اولین مرکز مشاوره مجازی در امور فرهنگی و اجتماعی را در کل کشور راه‌اندازی کردیم، یا برگزاری کارگاه‌های هنری از اتفاقاتی است که در مؤسسه ما می‌افتد، تمام خدماتمان نیز رایگان است، نه به استاد هزینه‌ای داده می‌شود و نه از شاگرد هزینه‌ای دریافت می‌شود، معمولاً شاگردها بعد از چند سال مربی می‌شوند، این طرحی بود که در مؤسسه اجرا کردیم، شاگردانمان نیز پای کار ماندند.
ایکنا: چقدر از وظیفه شناسانده شدن و معرفی صحیح مؤسسات به ارگان‌ها و نهادهای دیگر بر دوش خود مؤسسات است؟
مؤسسات ما خود را کوچک می‌پندارند، گاهی از بالادستی‌ها برای دریافت خدمات و کمک توقع داریم، منتظر دریافت برنامه و طرحی برای اجرا از سوی آن‌ها هستیم، حتی هدف از ثبت برخی از مؤسسات ما فقط همین بوده است، در این حد که زمین، ساختمان و بودجه‌ای از جایی دریافت کنند، با این تفکر هیچ مؤسسه‌ای نمی‌تواند موفق باشد.
توانمند بودن مؤسسه در گروی متعهد و متخصص بودن مدیر آن مجموعه است، مؤسسات بسیاری بوده‌اند که در ابتدا خیلی خوب شروع کردند، بودجه و ساختمان هم داشتند ولی در ادامه دوام نیاوردند، بعضی از مؤسسات نیز هستند که با پرداخت اجاره و هزینه‌های استاد و ... مؤسسه را اداره می‌کنند، مدیریت مؤسسه بسیار مهم است، مدیران مؤسسات ما باید کسانی باشند که جامعه را بشناسند، علم مدیریت و تجربه داشته باشند، ثبت مؤسسه راحت اما حفظ آن بسیار سخت است.
ایکنا: نظرتان راجع به فعالیت دستگاه‌های حاکمیتی متولی امور قرآنی چیست؟
موازی‌کاری نداشته باشند، اختلافات را کنار بگذارند، از اجرای طرح‌هایی که بازدهی ندارد، کاربردی نیست و بی‌اثر است اجتناب کنند، بودجه‌ها را حتماً در قالب اجماع و با استفاده از نظرات متخصصین هزینه کنند، بعضاً می‌بینیم که برنامه‌ها، همایش‌ها، کارگاه‌ها، مجمع‌ها و جلساتی برگزار می‌شود که اصلاً نیازی به برگزاری آن نیست و به نوعی شاید اسراف نیز باشد.
ایکنا: به نظرتان آیا اساساً باید از دولت توقع حمایت داشته باشیم یا اینکه برای حفظ استقلال مؤسسات حمایت‌ها صرفاً باید مردمی باشد؟
اینکه نگاهمان فقط به دولت و کمک‌های دولتی باشد کار جالبی نیست، اما یکسری توقعاتی نیز وجود دارد، مجموعه‌هایی که مردمی و خودجوش هستند اولین مشکلشان بحث‌های مالی است، اینکه مؤسسات از پرداخت هزینه‌های آب، برق، گاز و مالیات معاف باشند طبیعی است و بسیاری از واحدها و نهادها در فضاهای مختلف از این هزینه‌ها معاف هستند، یا اینکه معافیت مالیاتی دارند.
اینکه امید ما به دولت برای تأمین پول و هزینه باشد یک آفت است، کار زمانی قشنگ است که مردمی باشد، مؤسسات می‌توانند با مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح کاری کنند که همه برنامه‌ها را خود مردم اداره، هزینه و شرکت کنند، خرج بدهند، این هم شدنی است و بستگی به تعامل مؤسسه با ارباب رجوع دارد.
بالاخره توقعاتی نیز از دولت هست، نظام ما نظام اسلامی و برگرفته از قرآن، روایات، احادیث است، قانون ما قانون اسلامی است و جا دارد دولت هم نگاهی به مجموعه‌های فرهنگی به ویژه مؤسسات قرآنی که افسران جنگ نرم هستند داشته باشد.
ایکنا: مؤسسات بیشتر در چه زمینه‌هایی نیازمند حمایت هستند؟
در حال حاضر مؤسسات برای برگزاری جلسات و کارگاه‌ها مستقیماً نمی‌توانند با اداره یا نهادی تفاهم‌نامه منعقد کنند و باید هفت خوان رستم را طی کنند، این یکی از مشکلات ماست، جا دارد که ظرفیت مؤسسات به نهادها و دستگاه‌های ذی‌ربط معرفی شود.
در مؤسسه کارگروهی تشکیل، بررسی و تحلیل کردیم و به این نتیجه رسیدیم که در شهرستان شاهرود آموزش قرآن، حفظ، تفسیر و تدبر قوی است، اما در حوزه سبک زندگی، آموزش خانواده و آسیب‌های اجتماعی ضعیف هستیم، به این عرصه ورود و فعالیت‌های آموزشی را قدری کمرنگ کرده و به حاشیه بردیم و در حوزه آموزش خانواده، آسیب‌های اجتماعی، فضای مجازی و سبک زندگی فعالیت کردیم، کار به جایی رسید که تا قبل از شیوع بیماری کرونا هر روز در مدارس و مساجد شاهرود کلاس و کارگاه داشتیم، مؤسسات می‌توانند در این حوزه ورود کنند.
حوزه‌های زیادی مثل حوزه خیریه، راه‌اندازی مرکز علمی و آموزشی، مهد قرآن‌ها و ... وجود دارد که نهادهایی مثل وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش و مؤسسات قرآنی می‌توانند در آن ورود کرده و خود را نشان دهند.
انتهای پیام
